Loạt vụ nổ bí ẩn gây hoang mang ở Iran

Iran những tuần gần đây chứng kiến hàng loạt vụ cháy nổ trên cả nước, tần suất một hoặc hai trường hợp mỗi ngày. Một số vụ xảy ra ở những khu vực mang tính chiến lược, như cơ sở lọc dầu ở thành phố miền nam Abadan hôm 19/7 khiến một người chết, làm tê liệt dây chuyền sản xuất.

Giới chức Iran công bố rằng hầu hết các vụ cháy nổ là do rò rỉ gas, hạ tầng cũ kỹ và không tuân thủ các quy định an toàn. Tuy nhiên, giới quan sát cả trong và ngoài Iran lại tin rằng một điều gì đó đen tối hơn dường như đang diễn ra ở quốc gia này, có thể liên quan Israel.

Loạt vụ cháy nổ bắt đầu từ đầu tháng 7, với nhiều trường hợp xuất hiện tại thủ đô Tehran. Ngày 11/7, vụ nổ ở một chung cư giá rẻ dành cho nhân viên ngành tư pháp Iran khiến nhiều bức tường đổ sập, cửa sổ vỡ vụn.

Hai ngày sau, một vụ nổ xảy ra tại căn hộ ở tầng một của tòa chung cư ở thành phố Qom khiến 7 người bị thương, một xe taxi màu vàng đỗ trên phố bị gạch đá đè bẹp. Các mảnh vỡ văng dọc khu phố gần đó.

Vài giờ sau đó, truyền thông Iran tiếp tục đưa tin về một đám cháy gần sân bay quốc tế Mashhad và hỏa hoạn ở khu phức hợp thương mại Qaem tại thành phố Mashhad, đông bắc Iran. Video trên mạng xã hội ngày 15/7 cho thấy tháp Zomorod ở thành phố Tabriz, tây bắc Iran, chìm trong ngọn lửa lớn.

Ba quan chức Iran giấu tên, trong đó có một thành viên Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), tin rằng nhiều vụ cháy nổ trong số này là hành động phá hoại.

Hai nguồn tin nói căn hộ ở Qom dường như được các đặc vụ ngầm thuê. Họ rời tòa nhà sau khi cố tình bật lò nướng và mở van gas.

Trong sự việc ở Tehran, họ cho rằng những kẻ phá hoại muốn gieo rắc hoảng loạn trong giới công tố viên và thẩm phán rằng họ có thể bị nhắm mục tiêu, tương tự cách đặc vụ Israel tấn công các nhà khoa học có liên quan chương trình hạt nhân của Tehran.

Israel và Iran từ lâu coi nhau là kẻ thù "không đội trời chung" ở Trung Đông. Căng thẳng song phương leo thang thành cuộc xung đột dài 12 ngày hồi tháng 6, trong đó Tel Aviv dựa vào mạng lưới gián điệp ở Iran đã hạ sát nhiều nhà khoa học hạt nhân và chỉ huy quân sự của Tehran.

Theo quan chức IRGC, việc các vụ nổ xảy ra gần như hàng ngày, dù là tai nạn, đang khiến cả giới chức lẫn người dân Iran ngày càng lo lắng và bất an.

"Chính phủ Iran từng nhiều lần không minh bạch thông tin hay không có phản ứng rõ ràng càng khiến sự hoài nghi và lo sợ gia tăng", Omid Memarian, chuyên gia về Iran tại viện nghiên cứu chính sách đối ngoại DAWN, trụ sở Mỹ, nói. "Người dân Iran hiểu chính phủ nước này thường xuyên giảm nhẹ hoặc phủ nhận các cuộc tấn công của Israel".

Giới chức Iran đã đưa ra lời giải thích cho một số trường hợp cháy nổ, như đám cháy gần sân bay quốc tế Mashhad là lực lượng an ninh đang "tiêu hủy có kiểm soát cần sa" và một vụ hỏa hoạn tại Tehran chỉ là đốt rác.

Giám đốc sở cứu hỏa và an toàn công cộng Tehran Ghodratollah Mohammadi cho rằng nguyên nhân gây rò rỉ gas là "hạ tầng cũ kỹ, các thiết bị không đảm bảo tiêu chuẩn và không tuân thủ an toàn". Công ty gas quốc gia Iran công bố số liệu cho thấy số vụ nổ vì rò rỉ khí đốt trong năm nay không có sự gia tăng bất thường so với năm ngoái.

Nhưng những lời trấn an này chưa thể xoa dịu lo ngại của người dân Iran. Nhiều người bắt đầu tự hỏi liệu cuộc xung đột 12 ngày với Israel đã thực sự kết thúc hay chưa.

"Chúng tôi cho rằng Israel đứng sau các vụ cháy nổ và cuộc chiến đang bắt đầu lần nữa", Mohammed, chủ một quán cà phê và trưng bày nghệ thuật ở thành phố miền trung Kashan, nói. Anh cảm thấy "sợ hãi và hoang mang", vì Kashan nằm gần một số cơ sở hạt nhân và căn cứ tên lửa Iran, những mục tiêu Israel muốn nhắm đến.

Để giải tỏa áp lực, nhiều người Iran đã tìm đến cách đùa cợt "đen tối". Trên mạng xã hội, họ chia sẻ ảnh chế Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu mặc đồng phục công ty gas quốc gia Iran.

Các tài khoản mạng xã hội có liên hệ với chính phủ Israel cũng hùa theo xu hướng này, kêu gọi người dân Iran hãy đốt Esphand. Đây là loại hương truyền thống mà người Iran thường dùng với niềm tin xua đuổi tà ma.

Một quan chức châu Âu phụ trách các vấn đề liên quan Iran cũng coi loạt vụ cháy nổ ở quốc gia Hồi giáo này gần đây là phá hoại, nghi có Israel tham gia.

Trong khi đó, giới chức Israel từ chối bình luận về các diễn biến. Cơ quan tình báo của Israel tại nước ngoài Mossad từng tuyên bố sẽ tiếp tục các chiến dịch ngầm ở Iran, ngay cả khi hai bên ngừng bắn từ ngày 24/6.

"Chúng tôi sẽ vẫn hiện diện ở đó, giống như từ trước đến nay", giám đốc Mossad tuyên bố cuối tháng 6.

Như Tâm (Theo Reuters, NCRI, The Week)