Phe biểu tình Nepal đề xuất cựu chánh án làm thủ tướng lâm thời

Trong cuộc họp trực tuyến quy mô lớn diễn ra ngày 10/9 với hơn 5.000 người trẻ tuổi tham gia, bà Karki nổi lên là ứng viên hàng đầu cho ghế Thủ tướng lâm thời Nepal, sau khi Thị trưởng Kathmandu Balen Shah không phản hồi liên lạc.

Trong bối cảnh bất ổn chính trị leo thang và hàng loạt lãnh đạo chủ chốt của chính phủ từ chức, phong trào biểu tình do Gen Z, những người sinh trong giai đoạn 1997-2012, dẫn dắt của Nepal đã nhất trí đề cử cựu chánh án Karki làm người đứng đầu chính phủ lâm thời.

Các đại diện giới trẻ nhấn mạnh Nepal hiện cần một lãnh đạo lâm thời trung lập và có năng lực để giám sát đất nước trong giai đoạn chuyển tiếp. Bà Karki được cho là đã yêu cầu tối thiểu 1.000 xác nhận bằng văn bản để chấp nhận vai trò trên, nhưng nhanh chóng nhận về hơn 2.500 lượt, cho thấy mức độ ủng hộ mạnh mẽ dành cho bà.

Trả lời phỏng vấn kênh truyền hình CNN News18, bà Karki xác nhận đã đồng ý đảm đương cương vị này. Reuters dẫn lời thư ký Hiệp hội Luật sư Tòa án Tối cao Nepal Raman Kumar Karna cho hay các đại diện phong trào biểu tình sẽ gặp chỉ huy quân đội để trình bày đề xuất.

Ở tuổi 73, cựu chánh án Karki không thuộc thế hệ đang dẫn đầu các cuộc biểu tình ở Nepal, song việc gần như không dính dáng đến chính trị của bà trở thành một điểm cộng lớn, trong bối cảnh người dân Nepal đang vô cùng bất bình với tầng lớp cầm quyền bị họ coi là tham nhũng và vô đạo đức.

Chồng bà là Durga Prasad Subedi, thủ lĩnh cánh thanh niên trong đảng Quốc đại Nepal, song bà vẫn giữ thái độ trung lập về chính trị, không tham gia bất cứ đảng phái nào.

Karki đã thăng tiến từ một luật sư và thẩm phán khu vực lên chức chánh án tòa án tối cao cách đây 8 năm, biến bà trở thành người phụ nữ duy nhất cho đến nay ở Nepal giữ chức vụ này.

Biểu tình quy mô lớn bùng phát ở Nepal hôm 8/9, khi hàng chục nghìn người đổ xuống đường phố thủ đô Kathmandu để bày tỏ giận dữ, sau khi chính phủ Nepal chặn hầu hết nền tảng mạng xã hội như Facebook, X, YouTube, Instagram với lý do những công ty này không đăng ký và tuân thủ sự giám sát từ chính quyền.

Căng thẳng leo thang khi các cuộc tuần hành biến thành biểu tình phản đối tình trạng tham nhũng ở Nepal. Người biểu tình tấn công lực lượng an ninh, còn cảnh sát bắt đầu sử dụng đạn thật khi đối phó đám đông, biến 8/9 trở thành một trong những ngày đẫm máu nhất lịch sử Nepal với 20 người chết, hàng trăm người bị thương.

Thủ tướng Nepal Sharma Oli hôm 9/9 tuyên bố từ chức, song vẫn không xoa dịu được tình hình. Quân đội Nepal đã phải triển khai binh sĩ khắp cả nước để lập lại an ninh trật tự.

Vũ Hoàng (Theo AP, Hindustan Times, Indian Express)