Dạy và học 2 buổi ở trường phổ thông

Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) vừa ban hành công văn về việc hướng dẫn tổ chức dạy học 2 buổi/ngày ở bậc phổ thông từ năm học 2025-2026. Theo đó, các trường tiểu học sẽ thực hiện đồng loạt, còn trường THCS, THPT thực hiện theo lộ trình, triển khai trước với những trường có đủ cơ sở vật chất. Quy định này có liên quan tới mọi học sinh nên được các bậc phụ huynh quan tâm.
Vào buổi 1, các trường sẽ tổ chức dạy học sinh theo chương trình giáo dục phổ thông, còn buổi 2 tổ chức các hoạt động củng cố để học sinh hoàn thành nội dung học tập và phát triển toàn diện đức - trí - thể - mỹ.
Về thời lượng, tiểu học học tối thiểu 9 buổi/tuần, một ngày không quá 7 tiết, một tiết 35 phút. Cấp THCS và THPT học tối thiểu 5 ngày và tối đa 11 buổi/tuần, một ngày không quá 7 tiết, mỗi tiết 45 phút.
Có thể thấy rõ, mục tiêu của Bộ GD&ĐT trong quy định này là mong muốn các trường học đi theo hướng phát triển của các nền giáo dục tiên tiến trên thế giới, khi mà học sinh phổ thông học 2 buổi ở trường, nhưng số giờ học không quá nhiều trong mỗi ngày.
Và hơn nữa, các em thay vì phải đi học “thêm nếm” tới 3, 4 ca thì sẽ hầu như tập trung học toàn bộ những gì cần thiết ở trường. Bởi, chỉ trong buổi 2, học sinh sẽ được giáo dục về văn hóa, nghệ thuật, văn hóa đọc, văn hóa học đường, tư vấn hướng nghiệp, hoạt động tình nguyện, kỹ năng sống, giáo dục tài chính, kiến thức về trật tự an toàn giao thông, năng lực số, trí tuệ nhân tạo (AI), ngoại ngữ, thể thao, các hoạt động tìm hiểu tự nhiên, xã hội, văn hóa, lịch sử, truyền thống của địa phương…, và các nội dung giáo dục khác theo quy định, đáp ứng nhu cầu, sở thích, năng khiếu của các em.
Vấn đề còn lại là quy định này sẽ được triển khai thế nào và tính khả thi ra sao? Vì, để có thể làm tốt thì sẽ có những yếu tố liên quan cần được chuẩn bị đầy đủ:
Một là, khi tổ chức ngày học 2 buổi, các trường học phải có đầy đủ cơ sở vật chất và phòng học. Không ít địa phương, khi tổ chức học mỗi ngày một buổi vẫn xảy ra tình trạng thiếu trường lớp cho học sinh thì có lẽ sẽ phải chờ đợi khá lâu để có thể thực hiện được quy định này. Chưa kể, ngoài nhu cầu phòng học, các trường còn cần đầy đủ sân chơi, bãi tập, sân khấu…
Thứ hai, cần có đủ số lượng, cơ cấu giáo viên, nhân viên phục vụ đối với từng cấp học, môn học và hoạt động giáo dục theo quy định hiện hành. Do đó, đối với những nơi còn thiếu giáo viên, việc triển khai cho học sinh học mỗi ngày 2 buổi là thách thức lớn.
Thứ ba, về phụ huynh học sinh. Khi tổ chức cho học sinh đến trường 2 buổi một ngày và không quá 7 tiết, phụ huynh sẽ phải đón con sớm, nhất là ở cấp tiểu học và cấp THCS. Vì vậy, với việc áp dụng công văn của Bộ GD&ĐT kể từ năm học 2025-2026, ngay từ bây giờ, các bậc cha mẹ sẽ phải nghiên cứu kỹ phương án đưa đón, thu xếp thời gian để vừa quan tâm con cái vừa không ảnh hưởng đến công việc công sở.
Thứ tư, với các học sinh cuối cấp, đặc biệt là học sinh THCS chuẩn bị thi vào PTTH và học sinh PTTH chuẩn bị thi tốt nghiệp, vào đại học, thời gian ôn thi của các em sẽ thế nào nếu như buổi thứ 2 chỉ học chủ yếu các môn phát triển đức - trí - thể - mỹ?
Thứ năm, liệu có giảm được tình trạng lạm dụng học thêm trên thực tế hay không? Hay là các em vẫn phải học 2 buổi ở trường rồi chạy đua tiếp “3 ca 4 kíp” tới đêm mới được về nhà?
Được biết, Bộ GDĐT mới đây có đưa ra các đề xuất để giải quyết 2 vấn đề nan giải nhất là: thiếu trường lớp và thiếu giáo viên.
Theo đó, trong trường hợp thừa thiếu giáo viên cục bộ, các địa phương cần sắp xếp, điều tiết giáo viên giữa các cơ sở giáo dục trên địa bàn để thực hiện dạy học 2 buổi/ngày. Bộ cũng khuyến cáo cần huy động các nhóm nhân lực có chuyên môn, nghệ nhân, nghệ sĩ, vận động viên chuyên nghiệp tham gia tổ chức các hoạt động giáo dục trong nhà trường.
Còn về yếu tố trường lớp, Bộ mong muốn được sử dụng các cơ sở vật chất dôi dư do sắp xếp đơn vị hành chính để bổ sung cho ngành giáo dục bảo đảm có phòng học, sân chơi, bãi tập để tổ chức dạy học 2 buổi/ngày. Bộ cũng đề nghị các địa phương gia tăng xã hội hóa giáo dục để các thành phần kinh tế có thể đầu tư tạo điều kiện cho học sinh học ngày 2 buổi tại trường.
Như vậy, muốn làm tốt được quy định mới đòi hỏi ngành giáo dục tại từng địa phương cần thực sự nỗ lực và thúc đẩy công việc để giải quyết khó khăn, tồn đọng. Nếu không, sẽ rất khó để áp dụng đồng bộ quy định dạy học ngày 2 buổi trên phạm vi toàn quốc.
Liên quan tới vấn đề đưa đón, việc ôn thi cho học sinh cuối cấp và chống lạm dụng học thêm…, thiết nghĩ, cần có bàn bạc cụ thể giữa nhà trường, thầy cô giáo và phụ huynh, học sinh để có các giải pháp phù hợp.
Như vậy, còn rất nhiều việc cần làm theo lộ trình để có thể đưa một quy định mới với ý tưởng tốt đẹp vào mọi trường học trên cả nước.
Với cá nhân người viết, tôi rất mong được thấy các cháu học sinh có thể vui vẻ mỗi ngày 2 buổi đến trường, học hành vừa sức và toàn diện với đủ văn - đức - trí - thể - mỹ, không còn phải vất vả học thêm, tăng ca mỗi tối và cuối tuần một cách dồn dập đến mất ăn mất ngủ nữa.
Tác giả: Bà Nguyễn Thị Bích Hậu tốt nghiệp Đại học sư phạm Hà Nội ngành Ngôn ngữ và Văn chương; có 30 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực báo chí. Bà là tác giả các cuốn sách giúp các bậc cha mẹ chuẩn bị cho con học tập trong nước và du học, lấy học bổng thành công như Đồng hành du học cùng con, Du học cho con nhà nghèo, Du học đừng để tiền mọc cánh, Cẩm nang chọn trường công, trường tư hay trường quốc tế...
Chuyên mục TÂM ĐIỂM mong nhận được ý kiến của bạn đọc về nội dung bài viết. Hãy vào phần Bình luận và chia sẻ suy nghĩ của mình. Xin cảm ơn!