Việt Nam và Philippines mở rộng hợp tác xuất bản từ Frankfurt

Hội sách Frankfurt 2025 mang lại cơ hội để Việt Nam và Philippines biến niềm tự hào ASEAN thành hành động cụ thể trong trao đổi bản quyền và văn hóa đọc.

Trong buổi trao đổi online tối 1/10, các diễn giả từ Việt Nam và Philippines cùng thảo luận về triển vọng hợp tác xuất bản trong bối cảnh Philippines được chọn làm Khách mời Danh dự tại Hội sách Frankfurt 2025. Đây được xem là dịp để ASEAN khẳng định bản sắc văn hóa chung và mở ra cơ hội thúc đẩy hợp tác bản quyền cũng như phát triển văn hóa đọc trong khu vực.

Tham gia buổi trao đổi có bà Andrea Pasion-Flores - Chủ tịch Hiệp hội Phát triển Xuất bản Philippines (BDAP), bà Gwenn Jessica Galvez - Giám đốc Diễn đàn Asia Stage ở Hội sách Frankfurt và TS. Nguyễn Mạnh Hùng - Ủy viên BCHTW Hội Xuất bản Việt Nam, Chủ tịch HĐQT Thái Hà Books, người giữ vai trò cầu nối giữa Việt Nam và Frankfurt trong nhiều năm qua.

Frankfurt 2025 không chỉ là sân khấu để Philippines khẳng định bản sắc, mà còn là cú hích để Việt Nam và Philippines mở rộng hợp tác xuất bản. Từ niềm tự hào khu vực, diễn đàn Asia Stage, đến những đề xuất thương mại bản quyền và giải pháp thúc đẩy văn hóa đọc, hai nước đang dần biến sự gắn kết ASEAN trong lĩnh vực xuất bản thành hành động thực chất.

Triển vọng hợp tác xuất bản Việt Nam - Philippines

Việc Philippines trở thành Khách mời Danh dự tại Hội sách Frankfurt 2025 không chỉ là sự kiện trọng đại của riêng "xứ sở nghìn đảo". Điều này mang ý nghĩa biểu tượng đối với cả khu vực. Sau đúng 10 năm, một quốc gia Đông Nam Á mới lại có cơ hội đứng ở vị trí trung tâm của hội sách lớn nhất thế giới.

Trong khuôn khổ Frankfurt, Philippines đã đầu tư mạnh mẽ khi chuẩn bị hơn 700 tựa sách, dịch khoảng 100 đầu sách sang tiếng Đức, đồng thời tổ chức chuỗi sự kiện lớn quy tụ các diễn giả và nhà xuất bản từ khắp châu Á. Những nỗ lực này thể hiện tham vọng của Philippines trong việc định vị ngành xuất bản quốc gia như một phần quan trọng của công nghiệp sáng tạo trị giá hơn 30 tỷ USD. Bà Andrea Pasion-Flores, Chủ tịch Hiệp hội Phát triển Xuất bản Philippines, chia sẻ: “Chúng tôi coi Frankfurt không chỉ là nơi trưng bày sách, mà là cơ hội để chứng minh năng lực sáng tạo của Philippines và ASEAN. Ngành xuất bản của chúng tôi vẫn còn nhỏ nhưng thông qua hợp tác khu vực và quốc tế, chúng tôi có thể mở rộng sức ảnh hưởng. Quan trọng nhất, chúng tôi muốn văn học Philippines được nhìn nhận như một phần của bức tranh châu Á đa dạng”. Philippines được chọn làm Khách mời Danh dự Frankfurt 2025, mang ý nghĩa quan trọng đối với cả khu vực Đông Nam Á. Ảnh: Manila Bulletin. Theo TS Nguyễn Mạnh Hùng, sự kiện này mở ra triển vọng hợp tác song phương rõ rệt đối với Việt Nam. Hiện tại, số lượng sách Philippines được dịch sang tiếng Việt mới dừng ở con số 16, quá nhỏ so với tiềm năng. Trong khi đó, Việt Nam xuất bản tới 33.900 đầu sách/năm, gấp ba lần Philippines. Khoảng cách này gợi mở một thị trường rộng lớn cho cả hai bên cùng khai thác. TS Hùng nhấn mạnh: “Đây là cơ hội để chúng ta phô trương ASEAN, phô trương châu Á. ASEAN phải kết nối thành một khối để tạo nên sức mạnh chung. Hợp tác xuất bản giữa Việt Nam và Philippines hiện còn rất ít. Chúng ta cần tận dụng vai trò Khách mời Danh dự của Philippines để làm một điều gì đó cụ thể và lớn lao, từ trao đổi bản quyền đến tổ chức các buổi B2B, để sự hợp tác này thật sự đi vào thực chất”. Như vậy, Frankfurt 2025 không chỉ là sân khấu quảng bá văn hóa ASEAN, mà còn là cú hích để Việt Nam và Philippines mở rộng hợp tác xuất bản, từ niềm tự hào khu vực đến chiến lược phát triển chung của toàn ngành.Văn hóa đọc ở PhilippinesTrong 5 ngày diễn ra Hội sách Frankfurt 2025, diễn đàn Asia Stage đã trở thành điểm nhấn lớn, quy tụ diễn giả từ 10 quốc gia châu Á, trong đó có Việt Nam. Đây là lần đầu tiên khu vực có một diễn đàn riêng để bàn về các vấn đề xuất bản, từ bản quyền, trí tuệ nhân tạo (AI), sách thiếu nhi cho tới các dòng sách đại chúng như truyện tranh, tiểu thuyết tội phạm, văn học nữ giới, LGBTQ hay sách ẩm thực. Bà Gwenn Jessica Galvez, Giám đốc Asia Stage, cho rằng: “Tương lai ngành xuất bản châu Á sẽ không dựa vào việc bắt chước phương Tây, mà phải dựa vào sự hợp tác, đổi mới và lòng can đảm để kể những câu chuyện bằng chính tiếng nói của chúng ta”. Theo bà, sau Frankfurt, Asia Stage có thể quay trở lại châu Á, tiếp tục trở thành nền tảng kết nối và khuyến khích hợp tác xuyên biên giới. Ở góc độ thương mại, trao đổi bản quyền được xem là đột phá để Việt Nam - Philippines tiến gần nhau hơn. Việt Nam hiện mới dịch 16 đầu sách Philippines, trong khi TS Nguyễn Mạnh Hùng đặt mục tiêu nâng lên 50-160 đầu sách. Philippines cũng đưa ra những chính sách cụ thể, chính phủ nước này cung cấp trợ cấp dịch thuật (1.200-4.500 USD/cuốn), giúp nhà xuất bản nước ngoài giảm chi phí và khuyến khích dịch nội dung sang ngôn ngữ bản địa. Đại diện Hội Xuất bản Việt Nam và Philippines đặt mục tiêu thúc đẩy trao đổi bản quyền, mở rộng dịch thuật và phát triển văn hóa đọc. Ông Hùng nhấn mạnh: “Chúng tôi muốn mua nhiều sách hơn từ Philippines để xuất bản tại Việt Nam. Đây là cơ hội để biến các cam kết hợp tác thành hành động, không chỉ dừng ở khẩu hiệu”. Ngoài thương mại, các diễn giả cũng bàn đến giải pháp thúc đẩy văn hóa đọc nội địa. Philippines đang đối mặt với thách thức lớn khi học sinh nước này có điểm số thấp trong kỳ thi PISA về đọc và khoa học. Chính phủ đã dành hơn 170 triệu USD để mua sách bổ trợ cho trường học, đồng thời khuyến khích trẻ em đọc nhiều hơn qua chương trình “Drop Everything and Read” (Tạm dịch: Đặt mọi thứ xuống và đọc). Bà Andrea Passion Flores cho rằng: “Để xây dựng độc giả trung thành, chúng tôi cần tạo ra những cuốn sách có thiết kế chuyên nghiệp, gắn với đời sống người Philippines, đồng thời nâng cao tinh thần ủng hộ tác giả bản địa”. Những kinh nghiệm đó cũng hữu ích cho Việt Nam, nơi thị trường xuất bản lớn nhưng vẫn đang tìm lời giải để nuôi dưỡng thói quen đọc bền vững. Nếu được triển khai thông qua các buổi B2B trực tiếp hoặc trực tuyến, như đề xuất của phía Philippines, sự hợp tác song phương sẽ không chỉ dừng ở Frankfurt mà còn mở rộng thành chiến lược phát triển văn hóa đọc trong ASEAN.Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Tri Thức - ZnewsBạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức - Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: books@znews.vn. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng.