Công thức của sự hài hước

“Giữa thế gian muôn màu, tôi chọn vẽ chính tôi” là cuốn sách dành cho những người phụ nữ từng mỏi mệt trong vai trò làm vợ, làm mẹ, luôn gồng mình nhẫn nhịn nơi công sở. Cuốn sách không đưa ra công thức thành công, càng không tô hồng sự tự do. Nó nói thật về những nỗi sợ, sự dằn vặt, cảm giác vô hình và cái bóng tâm lý mà phụ nữ thường lặng lẽ mang theo suốt cuộc đời. Nhưng cũng từ đó, cuốn sách trao cho bạn ngôn ngữ để hiểu chính mình, công cụ để đứng lên và niềm tin để bước tiếp một cách vững vàng, tự chủ

“Tự chế giễu” là miếng hài an toàn nhất và dễ thực hiện nhất

Bản chất của sự hài hước luôn cần một chút công kích, nhưng nếu không kiểm soát mức độ công kích thích hợp thì sẽ rất dễ phản tác dụng. Vì vậy, đối với dân công sở, cách an toàn nhất chính là công kích chính bản thân mình.

Tôi vô cùng tán đồng với định nghĩa về “hài hước” của tác giả Lý Tân: “Hài hước là nghệ thuật phơi bày nỗi đau khổ và chân tướng sự việc dưới một lăng kính thú vị.”

Thông thường trong các cuộc trò chuyện, mọi người sẽ hay kể rằng mình thích cái gì, sở trường điều gì, chứ rất ít khi nói đến thất bại và nỗi đau của bản thân. Thực ra, hài hước chính là dùng một cách diễn đạt khác để kể lại những câu chuyện tồi tệ, đau khổ và thất bại trong cuộc sống của mình, từ đó mang đến cho người nghe một góc nhìn gợi mở, thú vị.

Sự hài hước kết nối con người với nhau. Ảnh: Shutterstock.

Khi giảng về nội dung Sức mạnh kể chuyện, tôi thường để mọi người lựa chọn giữa muốn nghe câu chuyện thành công của tôi hay nghe chuyện tôi thi trượt đại học. Tất cả đều không ngoại lệ, ai nấy đều muốn nghe về câu chuyện thất bại của tôi. Không thể ngờ được, câu chuyện từng khiến tôi khổ sở tột cùng năm xưa, sau ba mươi năm lại trở thành một mẩu chuyện hài.

Cho nên, có thể nói rằng:

Hài kịch = Bi kịch + Thời gian.

“Tự chế giễu” nói thì dễ, nhưng rất nhiều người đều cảm thấy xấu hổ khi nói tới yếu điểm của mình. Từ nhỏ chúng ta đã được dạy rằng “tốt đẹp khoe ra, xấu xa đậy lại”, yếu điểm là những thứ mà chúng ta không muốn nhìn thẳng vào nó, làm sao có thể diễn tả được nó ra với hình thức hài hước chứ?

Đáp án chính là “lấy độc trị độc” - bạn cần liệt kê ra một “danh sách các khuyết điểm” thật dài, sau đó thử tự “chế giễu” bản thân. Bạn sẽ phát hiện ra rằng, càng tự “chế giễu” mình, bạn lại càng trở nên miễn nhiễm với những lời giễu cợt khác.

Hơn nữa, bạn cũng đã nói đó là khuyết điểm của mình rồi, làm gì còn ai nỡ đùa dai mà lôi khuyết điểm ấy ra để công kích bạn nữa! Một khi nỗi đau bị nhắc lại quá nhiều lần, người khác nghe hoài cũng sẽ thấy chán và không còn làm phiền bạn nữa. Đó cũng chính là nguyên nhân chương trình Đại hội bóc phốt bị coi là “đại hội tẩy trắng của các minh tinh”, đồng thời cũng là lý do ngày nay rất nhiều lãnh đạo tự nguyện để nhân viên “nói xấu” hoặc “tự phê bình” trong cuộc họp cuối năm.

Có thể coi việc “tự chế giễu” là tiền đề cho sự hài hước, cũng có nghĩa là bạn đã chấp nhận sự không hoàn hảo của bản thân.

Trước đây, tôi rất để ý đến việc người khác nói tôi da đen, nhưng kể từ khi học được cách chấp nhận đặc điểm này, tôi lại thường chủ động dùng nước da bánh mật của mình để mở đầu câu chuyện. Tuổi tác vốn là vấn đề cấm kị đối với phụ nữ, nhưng ngày càng có tuổi, tôi lại càng thấy “không đau vì quá đau” rồi. Chẳng những tôi không lo ngại về vấn đề tuổi tác, mà còn thường xuyên đem tuổi tác của mình ra trêu đùa.

Đọc những bài đăng trên trang cá nhân của tôi, bạn bè tôi thường bảo: “Nói tới ‘tự chế giễu’ thì đúng là không ai bì được cậu! Tự dìm hàng bản thân xong đến chế giễu chồng, chế giễu chồng xong thì lại chế giễu con, thậm chí đến bố mẹ cậu cũng không tha.” Đúng vậy, tôi “chế giễu” họ bởi vì tôi yêu họ.

Hài hước chính là cách mà bạn yêu người khác và hơn hết là yêu chính bản thân mình. Cuộc sống vốn là một vở kịch không bao giờ hạ màn, không có diễn tập và cũng không thể lúc nào cũng thuận buồm xuôi gió, còn hài hước là phương pháp tốt nhất để đối diện với những gì không hoàn hảo trong cuộc sống. Khi chúng ta có dũng khí đối diện với những u ám trong đời, theo thời gian, bi kịch rồi cũng sẽ trở thành hài kịch.

Theo tôi thấy, hài hước không chỉ là năng lực, mà chính là một thái độ sống. Người vui tính luôn khiến bạn nhìn thấy màu sắc tươi sáng của cuộc sống, đối diện với những cay nghiệt đời thường bằng cái nhìn tích cực.

Mà đó chẳng phải chính là biểu hiện cao nhất của sự tự tin hay sao? Sự tự tin ấy đã phản chiếu được “khí thế ngút trời”, càng tự tin thì khí chất toát ra lại càng mạnh mẽ.