Phân biệt giữa nuông chiều và yêu thương

Shichida Makoto là nhà giáo dục nổi tiếng người Nhật Bản, các học thuyết của ông về giáo dục nhân cách cho trẻ em được tán đồng trong suốt hàng chục năm qua. Trong cuốn sách này, ông đề cao vai trò của người cha tới việc hình thành tính cách của con trẻ. Theo tác giả "thiên chức" làm cha cũng cần phải học tập, trải qua quá trình thực hành và điều chỉnh một cách hài hòa.

Những cử chỉ âu yếm giữa cha mẹ và con cái giúp xây dựng sự gắn bó. Ảnh minh họa: tvN.

Chúng ta thường nói: “Con cái nhìn theo bóng lưng cha mẹ mà trưởng thành”. Đặc biệt theo phương diện hình thành nhân cách, ảnh hưởng của người cha cực kỳ to lớn. Trong các gia đình bình thường, thực sự thời gian người mẹ giao tiếp với con nhiều hơn hẳn người cha. Chính vì vậy mọi người thường nghĩ rằng, sức ảnh hưởng của người cha trong quá trình trưởng thành của con cái khá mờ nhạt. Thế nhưng hoàn toàn không phải vậy!

Đối với các bé trai, từ trước đến nay người cha luôn là hình mẫu của con khi trưởng thành. Qua việc tiếp xúc với cha, trẻ sẽ quan sát và thấy được cách cha đối xử với gia đình, thái độ của cha đối với công việc và cách suy nghĩ của cha, từ đó trẻ sẽ học được cách ứng xử, cách suy nghĩ cơ bản của con người và từ đó hình thành nên nhân cách.

Đối với các bé gái, người cha chính là người khác giới thân thiết đầu tiên. Từ việc tiếp xúc với cha, con sẽ lấy cha làm hình mẫu để hiểu được người khác giới là như thế nào và học được cách giao tiếp với người khác giới.

Ở Nhật Bản, người ta thường nói: “Người mẹ có thể đảm đương mọi việc liên quan đến con cái”, nên không ít ông bố nghĩ rằng việc làm cha ít tiếp xúc với con là điều hoàn toàn bình thường và hoàn toàn không cần để ý tới. Tuy nhiên, những khoảnh khắc vui vẻ, hạnh phúc khi được ở bên cha, trẻ sẽ cảm nhận được sức mạnh, sự dịu dàng và nghiêm khắc của cha.

Đặc biệt đối với trẻ em trong giai đoạn từ mới sinh đến ba tuổi, sự tiếp xúc giữa cha mẹ và con cái cực kỳ quan trọng. Tuy không phải hoàn toàn giống như câu thành ngữ “gai nhọn nhọn từ bé” (những nét tính cách của con từ bé sẽ khó thay đổi sau này), nhưng sự gần gũi của cha mẹ cũng có ảnh hưởng rất lớn đến sự định hình tính cách và nhân cách của trẻ.

Mặc dù vẫn có câu nói rằng: “Dù không có cha mẹ ở bên cạnh, trẻ cũng sẽ khôn lớn”, nhưng câu nói đó chỉ phần nào đúng khi trẻ đã lớn hơn.

Trong việc tiếp xúc với trẻ có một yếu tố quan trọng là “sự âu yếm” của cha mẹ. Trẻ em trong giai đoạn này, khi được cha mẹ ôm, cõng, địu trên vai, tức là có sự tiếp xúc qua da thì trẻ sẽ cảm nhận được sự yêu thương cũng như tin tưởng của cha mẹ. Những ký ức đó sẽ in dấu trong trái tim con mãi mãi.

Người ta thường hay nói rằng: “Cho đến năm trẻ được ba tuổi, trẻ sẽ dành tất cả tình yêu thương của cả cuộc đời cho cha mẹ. Cha mẹ luôn ghi nhớ tình cảm quý giá ấy của con, nên cho dù con lớn lên, hay bước vào thời kỳ bướng bỉnh cha mẹ vẫn giành cho con một tình yêu không đổi”.

Cũng giống như vậy, cho dù trẻ không thể nhớ rõ ràng những tình cảm mà trẻ có thể nhận được từ cha mẹ khi còn bé, song điều đó không có nghĩa là trẻ hoàn toàn quên đi. Trẻ sẽ có sự tôn trọng đối với cha mẹ, qua đó hình thành nhân cách. Hơn nữa, nhờ vậy trẻ hiểu được những quy tắc cơ bản trong mối quan hệ giữa người với người.

Có lẽ có những bậc cha mẹ nghĩ rằng: “Không được nuông chiều con cái”, thế nhưng nuông chiều con cái và yêu thương con cái là hai việc hoàn toàn khác nhau. Khi trẻ còn nhỏ, dù thế nào đi nữa, cha mẹ nên nuôi dạy con bằng tất cả tình yêu thương của mình. Dù cha mẹ dành tình cảm cho con nhiều như thế nào đi chăng nữa thì cũng không bao giờ thừa.

Không chỉ với những người mẹ đang chăm sóc con, mà với cả những người cha, việc dành nhiều thời gian nhất có thể cho con, hay tìm cơ hội để trò chuyện, thể hiện những hành động ân cần với con là rất quan trọng.

Những đứa trẻ nhận được đầy ắp tình yêu thương từ cha mẹ khi còn bé, được nuôi dưỡng bằng sự âu yếm thì sẽ có ít nguy cơ phạm sai lầm, thậm chí nếu trẻ có những hành vi sai trái thì chắc chắn cũng có thể sửa chữa. Với những người cha không có thời gian chơi với con vì công việc quá bận rộn hay có các mối giao thiệp khác, thì nên ôm con, cõng con, chơi với con, âu yếm con nhiều hơn.