Bà đỡ của hàng trăm mẹ rùa

Từ một chuyến tình nguyện dài 10 ngày đến hòn Bảy Cạnh (Côn Đảo) vào năm 2023, Bình đã quyết tâm trở lại nơi này ở một vị trí khác để gắn bó nhiều hơn với rùa biển.

Cơ hội đến với Bình vào năm 2025, khi Vườn quốc gia Côn Đảo tuyển cán bộ hợp đồng. Không chút chần chừ, Bình nộp đơn ứng tuyển và xách ba lô ra đảo theo tiếng gọi của rùa để rồi trở thành nữ cán bộ đầu tiên của Vườn quốc gia Côn Đảo.

Vì yêu mà đến!

Đó là lý do duy nhất khiến Hà Bảo Bình chọn công việc bảo tồn rùa biển - hay như cô vẫn gọi vui là "bà đỡ của các mẹ rùa". Đôi chân trần, người đầy cát, dáng vẻ tất bật nhưng nụ cười thì rực rỡ khi nói về rùa biển - đó là ấn tượng của bất cứ ai khi tiếp xúc với Bình.

Một sáng mùa hè rực nắng, tôi có may mắn đặt chân lên hòn Bảy Cạnh, tấm bảng "Bệnh viện sản rùa" ngay lối vào ngay lập tức gây ấn tượng với tôi và nhiều du khách. Bảy Cạnh là hòn đảo có rùa biển lên đẻ trứng nhiều nhất tại Việt Nam - nơi có hệ sinh thái rừng ngập mặn, san hô, cùng nhiều loài động thực vật quý hiếm.

Khác với các công việc thông thường, khi màn đêm buông xuống trên hòn Bảy Cạnh mới là lúc công việc thực sự của Bình và các cán bộ bảo tồn bắt đầu.

"Rùa mẹ thường lên đẻ vào ban đêm, khi thủy triều lên cao. Vì vậy ca trực của mình không cố định thời gian mà dựa theo con nước. Trung bình một đêm thường có 10 - 12 mẹ rùa lên đẻ. Nhưng cũng có những đêm kỷ lục có tới 28 mẹ rùa lên". Tiếng Bình nói thật khẽ khàng hòa vào màn đêm tĩnh mịch. Trên bờ cát dài không có ánh đèn phát ra từ bất cứ đâu, chỉ có ánh trăng đang chếch trên ngọn cây rừng - ánh sáng ấy vừa đủ để nhìn rõ dải cát trắng sát mép nước, tôi dò dẫm từng bước trên cát, cố gắng đi thật khẽ theo Bình. Đến gần một lùm cây dứa dại Bình ra hiệu cho tôi nằm bò trên cát giống như cô. Đó là lúc mắt đã quen dần với bóng tối và tôi có thể tận mắt nhìn rõ ngay trước mắt mình là một rùa mẹ đang đẻ trứng.

Bình luôn dùng từ "điều kỳ diệu" khi nói về những mẹ rùa lên đẻ ở Bảy Cạnh. Rùa biển là loài động vật cổ đại đã tồn tại hơn 100 triệu năm trên trái đất. Tuy nhiên, sự biến đổi khí hậu trên trái đất, thêm vào đó là tình trạng trứng rùa bị phá, bị trộm bởi con người và các loài động vật khác đã dẫn đến sự suy giảm nghiêm trọng số lượng loài rùa biển trên toàn thế giới. Chính vì vậy mới cần đến bàn tay của Bình, các cán bộ Vườn quốc gia Côn Đảo và các tình nguyện viên.

Canh rùa đẻ trứng, chờ rùa lấp hố cát rồi lại hì hục đào sâu vào lớp cát đó để lấy trứng di dời về hồ ấp - đó là công việc quen thuộc của Bình suốt hơn nửa năm nay. Mỗi ca trực rùa thường kéo dài 4 - 6 tiếng, có khi là thức trắng đêm. "Sợ thì có sợ, nhất là những ngày đầu làm việc khi phải trực canh rùa một mình ở dưới bãi cát, xung quanh là bóng tối tịch mịch có khi chỉ một tiếng động nhỏ như tiếng lá cây xạo xạo trong gió, hay tiếng chim cũng làm mình giật mình", Bình chia sẻ về những ngày đầu nhận việc. Thế nhưng nỗi sợ ấy chẳng là gì so với niềm vui và ý nghĩa từ công việc mang lại cho Bình. "Khoảng thời gian trực rùa ngoài bãi mình được nằm trên cát ngắm dải ngân hà trên bầu trời, ánh trăng trên mặt nước, nghe tiếng gió, tiếng thở của các mẹ rùa. Và cả cái cảm giác lấy trứng dưới cát giống như mình đang đào một kho báu, hay khoảnh khắc mở sọt tre ra là hàng trăm bé rùa bò lên mặt đất khiến mình luôn thấy mới mẻ và hào hứng".

Bảo Bình cho biết, trong mùa sinh sản năm 2025, hòn Bảy Cạnh đã cứu hộ và di dời thành công hơn 1.700 ổ trứng rùa. Đổi lại con số ấy là biết bao đêm thức trắng của Bình và các đồng đội.

Có những ngày từ đầu đến chân toàn là cát

Hòn Bảy Cạnh những ngày biển động có khi 2 - 3 ngày liền trong tình trạng 3 không: không điện, không sóng điện thoại, không internet. Mưa ẩm cũng là điều kiện lý tưởng của bù mắt - một loài côn trùng nhỏ nhưng cắn rất ngứa, càng gãi sẽ càng ngứa và độc, gây sưng, viêm. Những ngày này công việc của Bình cùng các anh em ở đây cũng vất vả khó khăn hơn: "Có hôm cơn giông đến bất chợt, chưa kịp mang áo mưa, chúng mình phải lấy áo khoác ngoài để che trứng, người bị ướt nhẹp nhưng sọt trứng thì luôn đảm bảo khô ráo. Trời nắng khô còn dễ lấy trứng, trời mưa là từ đầu đến chân, thậm chí trong miệng cũng toàn cát".

Thế nhưng bờ cát dài gần 1 km trước trạm mỗi đêm chưa bao giờ vắng dấu chân Bình, bất kể ngày tạnh hay mưa. Ca trực đêm kết thúc có khi đã gần sáng, Bình chỉ tranh thủ chợp mắt một chút để tiếp tục công việc ban ngày. "Buổi sáng không có rùa mẹ lên đẻ thì công việc của mình là đón tiếp các đoàn khách đến tham quan, trải nghiệm thả rùa con về biển, giải thích cho họ về ý nghĩa của hoạt động bảo tồn rùa biển", Bình cho biết.

Nhờ các hoạt động truyền thông, những năm gần đây, ngày càng có nhiều du khách trong và ngoài nước biết đến trải nghiệm canh rùa đẻ trứng và thả rùa con về biển ở Côn Đảo. Mọi mệt mỏi trong công việc dường như biến mất khi Bình say sưa thuyết minh cho khách, hướng dẫn khách thả rùa con.

Bảo Bình cho biết cô đã ở Bảy Cạnh 6 tháng, mỗi sáng đều tự tay thả hàng ngàn rùa con về biển nhưng chưa bao giờ hết xúc động khi chứng kiến khoảnh khắc những bé rùa háo hức ùa vào sóng nước bởi tỷ lệ sống sót khi đến tuổi trưởng thành của rùa con chỉ ở 1/1000. "Thế nhưng chỉ cần bé rùa ấy sống đến tuổi sinh sản là khoảng 30 năm sau, sẽ quay về đúng bãi cát này của hòn Bảy Cạnh để đẻ trứng", Bình lạc quan chia sẻ một tập tính thú vị của loài rùa biển. Đó cũng là một trong những lý do mà Bình chọn công việc đầy thử thách và khó khăn này, đóng góp một phần nhỏ bé để bảo tồn loài động vật đặc biệt của hành tinh.

Viết tiếp những điều kỳ diệu

Ai theo dõi trang mạng xã hội của Bình mới thấy cô dành tâm huyết cho rùa biển nhiều thế nào. Công việc của Bình có ngày nghỉ thậm chí cả ngày phép nhưng chủ yếu thời gian Bình chẳng muốn đi đâu xa. Không như nhiều người trẻ khác thích nơi nhộn nhịp hay mắt không rời màn hình điện thoại, Bình chỉ cảm thấy thực sự bình yên khi ở Bảy Cạnh, gần những chú rùa con, những mẹ rùa. Thời gian rảnh rỗi Bình lại tranh thủ làm những video, up những bức ảnh kể chuyện về rùa biển với mong muốn mỗi lượt xem hay chia sẻ là lại có thêm nhiều người biết đến tầm quan trọng, ý nghĩa của việc bảo tồn rùa biển cũng như thiên nhiên.

Cuối tháng 9, Bình hết hạn hợp đồng công việc, nhưng bằng một thôi thúc mạnh mẽ từ trái tim, cô đã gia hạn thêm 3 tháng nữa để có thể tiếp tục niềm đam mê. "Mọi người có thể thấy mình đang nỗ lực để bảo tồn rùa biển, nhưng sâu bên trong, dường như chính mình và những người thực hiện công việc này cũng đang được các mẹ rùa, các bé rùa và thiên nhiên chữa lành". Bình chia sẻ về cảm giác an yên và đầy ắp yêu thương mà cô nhận lại được từ công việc.

Cuối tháng 9, Bình vui mừng khoe một công trình đặc biệt của cô và các tình nguyện viên: Phòng ICU - I See You - một phòng hồi sức đặc biệt từ ý tưởng muốn trao thêm hy vọng và cơ hội cho những quả trứng còn non hay những bé rùa còn yếu, để không ai bị bỏ lại phía sau. "Đã có rất nhiều rùa con 'xuất viện' từ phòng ICU tràn đầy yêu thương này và trở về biển trong trạng thái khỏe mạnh, can đảm và tự tin", Bình tự hào khi nói về công trình nhỏ đầy ý nghĩa.

Với tình yêu dành cho rùa biển và công việc đặc biệt, Bình không chỉ góp công sức vào việc bảo tồn thiên nhiên mà còn truyền cảm hứng sống xanh đến cho rất nhiều bạn trẻ và du khách. Từ hạt mầm hy vọng, yêu thương ấy đã kết thành biết bao hoa trái ngọt lành lặng lẽ tỏa hương cho đời thêm xanh.