'Tự thú' của một tác giả đam mỹ

Tác giả có bút danh Xin Weimu đã chia sẻ về những trải nghiệm với thế giới đam mỹ và lý do cô dừng viết.

Một cảnh trong phim Trần Tình Lệnh. Ảnh: Douban.

Trong thời đại của các ứng dụng điện thoại thông minh gây nghiện và những cuộc tranh cãi gay gắt trên mạng xã hội, đôi khi Xin Weimu nhớ lại khoảng thời gian học trung học ở Thượng Hải vào cuối những năm 2000. Hồi đó, cô chỉ quan tâm tới những bài viết của một nhóm phụ nữ tuổi không lớn hơn mình quá nhiều.

Khi đó, văn học mạng dần trở thành một ngành công nghiệp bùng nổ ở Trung Quốc với sự ra đời của nhiều diễn đàn văn học về đa dạng chủ đề. Trong đó, diễn đàn Weimu quan tâm là về những câu chuyện tình yêu đồng giới, với thể loại chủ đạo là tình yêu nam - nam (đam mỹ), nơi nhiều tác giả viết và chia sẻ nội dung miễn phí, đôi khi đóng góp ý kiến cho câu chuyện của nhau và hợp tác trong các dự án chung.

Sau nhiều năm đọc đam mỹ và tham gia diễn đàn, Xin Weimu quyết định thử sức với thể loại này: Viết một tác phẩm tình cảm lãng mạn dài 200.000 từ xoay quanh hai nhạc sĩ nam tại Pháp vào cuối thế kỷ 18. Tác phẩm này đã được đăng nhiều kỳ trực tuyến vào năm 2016. Tuy nhiên, đây vừa là tác phẩm đầu và cũng là tác phẩm cuối Weimu thử sức với thể loại này.

Tính cộng đồng và trải nghiệm khác biệt của thế giới đam mỹ

Trên thực tế, hiểu biết của Xin Weimu về đam mỹ chủ yếu được tô điểm bằng những trải nghiệm trực tuyến. Đó là một cộng đồng những người có cùng sở thích, nhiều người trong số này là phụ nữ. Họ cùng phát triển kỹ năng viết lách thay vì một hành trình đơn độc.

Tác giả có bút danh Xin Weimu.

Tại Nhật Bản, một số nữ họa sĩ thành công, như các thành viên của nhóm CLAMP nổi tiếng, ban đầu đã trau dồi kỹ năng thông qua viết manga tình yêu nam nữ. Tương tự, các cựu tác giả đam mỹ ở Trung Quốc như E Bojue đã nhận được sự hoan nghênh của giới phê bình sau khi áp dụng kỹ năng xây dựng cốt truyện họ học được vào các chủ đề chính thống hơn.

Đặc biệt, đam mỹ cũng có tính thách thức hơn khi các tác giả phải vượt ra những khuôn mẫu giới tính nhị nguyên truyền thống. Weimu cảm thấy tự do khi viết về một mối quan hệ không nhất thiết phải tuân theo khuôn mẫu sáo rỗng về một người đàn ông mạnh mẽ cứu rỗi một người phụ nữ yếu đuối. Ví dụ, cả hai nhân vật nam chính đều có thể là trụ cột gia đình, đều có thể có ưu, nhược điểm và danh sách nghề nghiệp họ có thể theo đuổi là vô tận.

Các kĩ thuật xây dựng truyện tiêu cực

Tuy nhiên, ngay khi Xin Weimu bắt tay viết tiểu thuyết đam mỹ đầu tiên, cô đã nhận ra việc miêu tả tình yêu giữa hai người đàn ông thường dẫn thẳng đến tình tiết “đóng băng nhân vật nữ”. Trong đó, các nhân vật nữ phụ bị tước đoạt tiếng nói và, trong một số trường hợp, cả mạng sống, để nhường chỗ cho mối quan hệ nam - nam.

Nhân vật nữ hoàn toàn bị lu mờ. Ảnh: Afamily.

Trong cơn sốt truyện đam mỹ những năm gần đây, rất ít nhân vật nữ đáng nhớ nào được nổi lên. Nghiêm trọng hơn, khi các bộ phim chuyển thể như Trần Tình Lệnh (The Untamed) dành nhiều thời lượng cho các nhân vật nữ hơn nhằm giảm bớt yếu tố tình cảm nam - nam, đội ngũ sản xuất và các diễn viên thường phải đối mặt với nhiều lời công kích từ những người hâm mộ trung thành.

Thêm vào đó, sự ám ảnh của độc giả với những mối quan hệ nam - nam gay cấn cũng khiến thể loại này dễ dàng bình thường hóa yếu tố cưỡng hiếp. Xin Weimu đã thấy nhiều câu chuyện trong đó một nhân vật bị ép quan hệ tình dục đồng tính, sau đó anh ta "biến thành đồng tính" và thậm chí còn yêu chính kẻ đã cưỡng hiếp mình. Weimu cũng đã mắc lỗi này khi sử dụng cùng một thủ pháp để tạo ra xung đột trong mối quan hệ giữa các nhân vật chính.

Trong khi hậu quả tồi tệ của bạo lực tình dục là những chủ đề chính đáng cần được khai thác trong văn học, thì việc bỏ qua hoặc lãng mạn hóa chúng lại có nguy cơ khiến độc giả hiểu lầm rằng ép quan hệ tình dục là một biểu hiện của tình yêu.

Không đại diện cho cộng đồng yếu thế

Theo Xinmu, sự phổ biến của tiểu thuyết đam mỹ không nhất thiết dẫn đến sự chấp nhận rộng rãi hơn cho cộng đồng LGBTQ. Đam mỹ khác với văn học queer (đồng tính). Giống những tác phẩm tình yêu nam - nam đến từ Nhật Bản, hầu hết truyện đam mỹ Trung Quốc đều phân biệt vai trò công (bên dẫn dắt) và vai trò thụ (bên tiếp nhận).

Do đó, mặc dù có khả năng phá vỡ các chuẩn mực giới tính, một nhân vật chính vẫn thường được miêu tả là nam tính hơn và nhân vật kia lại nữ tính hơn. Truyện đam mỹ miêu tả quan hệ của các cặp không phải là cách một mối quan hệ đồng tính diễn ra và những miêu tả này có thể tác động tiêu cực đến hiểu biết của độc giả về cộng đồng LGBTQ.

Một yếu tố quan trọng nữa là vị trí thống trị của đam mỹ trong văn học phi chính thống đã dẫn đến việc các câu chuyện nam -nam được thể hiện quá mức. Điều đó dẫn đến sự vắng mặt của mối quan hệ nữ - nữ hoặc các nhóm thiểu số tình dục khác.

Mặc dù không thiếu tác giả tâm huyết và người hâm mộ cuồng nhiệt với thể loại nữ - nữ (baihe), số lượng truyện như vậy và sự quan tâm mà chúng nhận được vẫn thua xa tiểu thuyết đam mỹ, và chưa có nhiều truyện được chuyển thể thành phim chính thống. Những câu chuyện về người chuyển giới thậm chí còn bị ẩn sâu hơn trên Internet và bị kỳ thị nặng nề.

Những lý do này đã khiến Xin Weimu dừng lại với đam mỹ. Hành trình viết lách của bà sẽ không thể bắt đầu nếu thiếu thể loại này, với nhiều sự giúp đỡ từ các tác giả, từ bạn bè và từ cộng đồng độc giả.

Nhưng khi trưởng thành hơn trong sự nghiệp, Xin Weimu nhận ra rằng những bài học này có thể áp dụng cho bất kỳ chủ đề nào, có thể là về sự bình đẳng giữa nam và nữ chính hay những vấn đề cấp bách phụ nữ phải đối mặt, chẳng hạn như phân biệt đối xử và bị tấn công.