Ngắm vũ trụ kỳ vĩ qua cuộc thi nhiếp ảnh thiên văn 2025

Cuộc thi nhiếp ảnh thiên văn ZWO (Astronomy Photographer of the Year 2025) lần thứ 17 do Đài thiên văn Hoàng gia Greenwich phối hợp với hãng camera chuyên đồ thiên văn ZWO tổ chức, tiếp tục gây ấn tượng mạnh với số lượng kỷ lục gần 5.880 ảnh dự thi.

Suốt 17 năm qua, Đài quan sát Hoàng gia Greenwich (Anh) cùng nhà sản xuất máy ảnh thiên văn ZWO tổ chức một sân chơi đặc biệt cho những người yêu bầu trời đêm: cuộc thi nhiếp ảnh gia thiên văn của năm. Đây là cuộc thi mở rộng quy mô toàn cầu, tôn vinh vẻ đẹp kỳ vĩ và đa dạng của vũ trụ qua ống kính nhiếp ảnh.

Cuộc thi năm 2025 thu hút hơn 5.880 ảnh dự thi đến từ 69 quốc gia, tranh tài ở nhiều hạng mục khác nhau. Tác phẩm xuất sắc nhất sẽ nhận giải thưởng lớn trị giá 10.000 bảng Anh (khoảng 13.560 USD), trong khi mỗi người chiến thắng hạng mục sẽ nhận 1.500 bảng Anh (hơn 2.000 USD).

“Với ZWO, nhiếp ảnh thiên văn không chỉ là cách ghi lại vẻ đẹp vũ trụ, mà còn là cách truyền cảm hứng, khơi dậy đam mê học hỏi và kết nối cộng đồng vượt qua mọi ranh giới”, ông Sam Wen, nhà sáng lập ZWO chia sẻ trong thông cáo báo chí công bố danh sách lọt vào chung kết các tác phẩm năm nay.

Giữa hàng ngàn tác phẩm xuất sắc, những hình ảnh như "trăng máu" tuyệt đẹp sau tòa nhà chọc trời Thượng Hải, cận cảnh đuôi sao chổi băng bay qua bầu trời cùng nhiều kỳ quan khác đã được chọn vào vòng chung kết.

Lễ trao giải sẽ diễn ra trực tuyến vào ngày 11-9 tới đây, và 100 tác phẩm tiêu biểu nhất sẽ được triển lãm công khai tại Bảo tàng Hàng hải quốc gia London.

Bức ảnh Mặt trăng đỏ rực vươn lên bên cạnh những tòa nhà chọc trời biểu tượng tại khu Lục Gia Chủy, trung tâm tài chính của Thượng Hải được nhiếp ảnh gia người Trung quốc Tianyao Yang chụp từ khoảng cách 26,5km, bằng một lần phơi sáng duy nhất.

Khoảnh khắc hiếm hoi này là kết quả của 5 năm chuẩn bị tỉ mỉ và tính toán chính xác về thời gian cũng như vị trí. "Trăng máu" nổi bật bên đường chân trời rực sáng tạo nên một khung cảnh vừa ngoạn mục, vừa siêu thực, như đưa người xem lạc vào một thế giới giữa mộng và thực.

"Cổng vào thiên hà" do tác giả Yujie Zhang (Trung Quốc) chụp. Dưới bầu trời đêm tĩnh lặng, những cấu trúc hình học đen tuyền vươn lên bên mặt nước phẳng lặng, tựa như những cánh cổng siêu hình dẫn lối vào vũ trụ. Phía trên, dải Ngân Hà rực rỡ trải dài như một dòng sông ánh sáng, lung linh với hàng triệu ngôi sao. 

Sự phản chiếu hoàn hảo của công trình xuống mặt nước tạo nên hiệu ứng huyền ảo, nơi thực tại và ảo ảnh giao thoa. Bức ảnh như một lời mời gọi bước qua thế giới thường nhật, tiến vào vùng không gian nơi trí tưởng tượng và khát khao chạm tới bầu trời không còn giới hạn.

Bức này được chụp vào tháng 10-2024, tại công viên Pu'u O Kaimukī, Ran Shen, ghi lại khoảnh khắc sao chổi C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) lướt qua bầu trời đêm thành phố Honolulu. 

Cùng với những cư dân địa phương và các nhiếp ảnh gia thiên văn, anh đã chứng kiến một trong những hiện tượng được mong chờ nhất năm: ánh sáng mờ ảo của sao chổi nổi bật trên nền trời miền nhiệt đới, mang theo vẻ đẹp bí ẩn và cảm giác thiêng liêng hiếm có khi thiên nhiên chạm vào con mắt trần thế.

Vào đêm tháng 3-2024, Benjamin Barakat đã dùng chiếc máy ảnh Sony Alpha 7 IV để ghi lại khoảnh khắc đầy chất thơ: một cái cây đơn độc đứng sừng sững giữa vùng đất hoang vắng của quận Hidaybu, Yemen. Trên cao, những vệt sao kéo dài như những dòng thời gian lặng lẽ trôi qua bầu trời đêm tĩnh mịch. 

Sự đối lập giữa sự nhỏ bé của cái cây và sự vĩ đại của vũ trụ tạo nên một khung cảnh vừa cô quạnh, vừa hùng vĩ, gợi nhắc về sự tồn tại mong manh nhưng kiên cường của sự sống dưới bầu trời bất tận.

Tác phẩm đầy mê hoặc này có tên "Chân dung Hệ Mặt trời", được nhiếp ảnh gia người Đức Sophie Paulin chụp lại. Sophie Paulin đã khéo léo tái hiện toàn bộ các hành tinh trong Hệ Mặt trời trên một đường thẳng, ngoại trừ Trái đất, như một bản hòa tấu hình ảnh giữa khoa học và nghệ thuật. Mỗi hành tinh hiện lên với màu sắc và sự độc đáo riêng. 

Bức ảnh không chỉ là một tác phẩm nhiếp ảnh thiên văn mà còn là một "bản đồ cảm xúc", khiến người xem cảm nhận được sự đa dạng và kỳ diệu của vũ trụ bao la.

Tại đền thánh Pietralba, vùng nam Tyrol nước Ý, nhiếp ảnh gia Fabian Dalpiaz ghi lại khoảnh khắc tuyệt mỹ khi Mặt trăng nhô lên phía sau những đỉnh núi Dolomites hiểm trở. 

Không một gợn mây, bầu trời trong vắt cùng ánh hoàng hôn phủ vàng các sườn núi, tạo nên một bức tranh hòa quyện giữa đất và trời, giữa ánh sáng và bóng tối, giữa thiên nhiên và sự kỳ vĩ vĩnh hằng.

Từ một hang động hẻo lánh ven biển tỉnh Yamaguchi, Nhật Bản, nhiếp ảnh gia Yoshiki Abe đã ghi lại hình ảnh kỳ vĩ của dải Ngân Hà vào đêm 12-10-2024. 

Khoảnh khắc được bắt đầu vào “giờ xanh”, khoảng thời gian ngắn ngủi sau hoàng hôn khi bầu trời và cảnh vật chìm trong sắc xanh lam mờ ảo. Tận dụng ánh sáng độc đáo này, Abe kết hợp tiền cảnh của cửa hang với bầu trời sao thăm thẳm phía xa, tạo nên một tác phẩm vừa mang vẻ tĩnh lặng của đất, vừa gợi mở sự vô tận của vũ trụ.

Trong màn đêm tĩnh mịch của sa mạc Utah, nhiếp ảnh gia thiên văn Jim Hildreth đã tạo nên một kiệt tác toàn cảnh với độ phân giải lên tới 23.000 pixel. 

Tác phẩm ghi lại hình ảnh dải Ngân Hà vươn cao giữa trời đêm, nổi bật giữa biển sao lấp lánh trải rộng khắp bầu trời. Không gian khô cằn và cô tịch của sa mạc trở thành sân khấu hoàn hảo cho vẻ đẹp choáng ngợp của vũ trụ.

Một vị khách đặc biệt đã làm các nhà thiên văn học kinh ngạc vào mùa thu năm ngoái: Sao chổi C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) tiến gần Mặt trời nhất vào tháng 9, sau đó lướt qua Trái đất trên đường rời Hệ Mặt trời.

Những người đam mê quan sát bầu trời trên thế giới đã cố gắng ghi lại khoảnh khắc ngoạn mục này. Hai nhiếp ảnh gia thiên văn Gerald Rhemann và Michael Jäger đã đến Namibia để chụp bức ảnh đầy màu sắc trên vào ngày 30-9, trong đó có hai đuôi của sao chổi: đuôi bụi màu trắng và đuôi ion màu xanh.