'Mặc kệ họ' - bí quyết cân bằng cảm xúc giữa kỷ nguyên so sánh

“Bạn là một con người khôn ngoan, đừng lãng phí cuộc đời chỉ để tự hành hạ mình bằng những sự so sánh vô ích”, Mel Robbins khẳng định.

Chưa bao giờ con người phải đối mặt với nhiều so sánh như hôm nay. Chỉ vài giây lướt mạng, ta bắt gặp hình ảnh một người quen đang đi du lịch ở Maldives, một người bạn khác vừa được tăng lương hay khoe bữa tối sang trọng. Và rồi đâu đó trong đầu ta vang lên tiếng nói quen thuộc: “Tại sao mình chưa được như họ?”

Các nhà tâm lý học gọi đó là “so sánh hướng lên”, xu hướng nhìn về những người ta cho là giỏi hơn để đo giá trị bản thân. Theo Leon Festinger, cha đẻ Thuyết so sánh xã hội (1954), việc này từng giúp con người nhận biết mình đang ở đâu trong cộng đồng. Nhưng khi nó trở thành thói quen vô thức, ta không còn biết mình là ai, chỉ biết mình “thua kém” ai.

Nhà văn Mark Twain từng nói: “Sự so sánh là cái chết của niềm vui”. Và trong thời đại mạng xã hội, cái chết ấy không đến ồn ào, nó diễn ra âm thầm trong mỗi cú “vuốt màn hình”, mỗi lần ta nhìn vào cuộc sống người khác và quên mất giá trị của chính mình.

Chưa bao giờ con người phải đối mặt nhiều so sánh như hôm nay. Ảnh: Freepik.

Điều trớ trêu là chúng ta hiếm khi “so sánh hướng xuống”, tức là dừng lại để nhận ra mình vẫn đang có nhiều điều đáng biết ơn. Theo thống kê của Liên Hợp Quốc, cứ 4 người trên thế giới thì có một người không có nước sạch để uống. Nếu bạn đang đọc bài viết này trong một căn phòng có điện, có wifi, có bình nước trên bàn, bạn đã may mắn hơn hàng triệu người khác. Chỉ cần đổi góc nhìn, sự thiếu thốn sẽ biến thành biết ơn và so sánh sẽ không còn đất sống.

Trong cuốn Thuyết Mặc kệ họ - The Let Them Theory, Mel Robbins chia sẻ một triết lý đơn giản nhưng mạnh mẽ: “Mặc kệ họ”. Nếu ai đó đánh giá bạn, hãy kệ họ đi. Nếu người khác không ủng hộ bạn, kệ họ đi. Nếu họ chọn con đường khác, hãy để họ đi. Mel Robbins tin rằng phần lớn nỗi đau trong đời không đến từ hoàn cảnh mà từ việc ta cố kiểm soát những gì không thuộc về mình. Điều đó bao gồm cả cảm xúc, lựa chọn và cái nhìn của người khác.

Triết lý “Mặc kệ họ” của Robbins không cổ vũ sự thờ ơ mà là sự buông bỏ lành mạnh, buông kiểm soát để giữ bình yên. Bà chia sẻ: “Khi bạn ngừng cố làm hài lòng tất cả, bạn bắt đầu có thời gian để sống thật với chính mình.” Và đó cũng chính là bước đầu tiên của tự do.

Thuyết Mặc kệ họ - The Let Them Theory, Mel Robbins

Nhiều nhân vật thành công trên thế giới cũng từng chọn cách “mặc kệ họ” để đi con đường riêng. Steve Jobs từng nói trong bài phát biểu tại Stanford: "Thời gian của bạn là có hạn, đừng phí hoài nó bằng cách sống cuộc đời của người khác". Hay Oprah Winfrey chia sẻ rằng bí quyết của bà là: "Hãy tập trung vào đường đua của riêng mình. Vì khi mải nhìn sang người khác, bạn sẽ quên mất đích đến của chính mình".

Cả Robbins, Jobs và Oprah đều có chung một điểm: họ hiểu rằng cuộc sống không công bằng nhưng ta luôn có quyền chọn cách phản ứng. Người khác có thể may mắn hơn, giàu hơn nhưng họ không thể sống thay bạn. Bạn không thể điều khiển quân bài được chia nhưng có thể chọn cách chơi chúng.

Vì thế, lần tới khi bạn thấy mình đang so sánh với bất kỳ ai, hãy dừng lại, hít một hơi sâu và nhớ đến Thuyết Mặc kệ họ. Hãy để họ nói, để họ tỏa sáng, để họ làm những gì họ muốn. Còn bạn, hãy tiếp tục hành trình của mình một cách nhẹ nhõm và tự tin.

Hãy nhớ, hạnh phúc không đến từ việc được công nhận mà từ việc dám sống thật, sống đúng và sống trọn vẹn với chính mình. Và đôi khi, để đạt được điều đó, ta chỉ cần một thái độ giản dị mà Mel Robbins đã nói gọn trong ba chữ: “Mặc kệ họ”.