Khi năng lực chuyên môn không đủ để làm sếp

Không ít tổ chức phải trả giá đắt khi phát hiện ra rằng: người giỏi nhất chưa chắc là người lãnh đạo tốt nhất. Câu chuyện “thăng chức nhầm người” không chỉ khiến doanh nghiệp đánh mất hiệu quả mà còn bào mòn tinh thần tập thể - thứ tài sản vô hình quan trọng nhất.

Khi một nhân viên xuất sắc được đẩy lên vị trí quản lý chỉ vì năng lực chuyên môn, họ thường phải đối diện với cú sốc: từ việc “làm tốt công việc của mình” sang “làm cho người khác làm tốt công việc của họ”. Và nếu không được chuẩn bị đúng cách, người lãnh đạo ấy dễ trở thành nỗi ám ảnh của đồng đội. Một vị “sếp tồi” trong mắt nhân viên, dù hoàn toàn không cố ý.

Vậy làm sao để tránh chiếc “bẫy thăng chức” nguy hiểm này?

1. Đánh giá năng lực lãnh đạo trước khi ra quyết định.

Thành tích hay số liệu không thể nói hết khả năng dẫn dắt con người. Một hệ thống đánh giá toàn diện bao gồm phỏng vấn hành vi, bài kiểm tra kỹ năng mềm, hoặc thử sức trong các dự án quản lý nhỏ,… sẽ giúp tổ chức nhận diện ai thật sự có tố chất lãnh đạo. Bởi lẽ, năng lực lãnh đạo không đến từ chức danh, mà từ sự ảnh hưởng tích cực mà người đó mang lại cho tập thể.

Đánh giá năng lực lãnh đạo trước khi ra quyết định. Ảnh: Pinterest

2. Đào tạo song song kỹ năng quản lý.

Không ai tự nhiên trở thành sếp giỏi. Những kỹ năng như giao tiếp, ra quyết định, quản trị nhân sự, hay giải quyết xung đột cần được rèn luyện và trải nghiệm thực tế. Một khóa học về lãnh đạo không chỉ giúp nhân viên có tiềm năng chuẩn bị sẵn sàng, mà còn giúp họ hiểu rằng: lãnh đạo là hành trình của sự thấu cảm, không phải quyền lực.

3. Tạo lộ trình thăng tiến linh hoạt.

Không phải ai cũng muốn, hay phù hợp với vai trò lãnh đạo. Một doanh nghiệp hiện đại cần xây dựng hai hướng phát triển rõ ràng: con đường chuyên gia (đào sâu chuyên môn) và con đường quản lý (phát triển năng lực lãnh đạo). Khi nhân viên được tôn trọng lựa chọn của mình, họ sẽ phát huy trọn vẹn năng lực mà không bị áp lực phải “làm sếp để được ghi nhận”.

Cuốn sách Sếp tồi của Michelle Gibbings chỉ ra một thực tế đáng lo: nhiều tổ chức thất bại không phải vì thiếu người giỏi, mà vì chọn nhầm người lãnh đạo. Những quyết định thăng chức dựa trên thành tích cá nhân, thay vì năng lực quản trị con người, chính là mầm mống khiến môi trường làm việc trở nên độc hại. Cuốn sách không chỉ phân tích các mô hình lãnh đạo thất bại, mà còn đưa ra 4 bước thực tế giúp mỗi cá nhân giữ vững bình tĩnh, giao tiếp khéo léo và tìm lại sự cân bằng nơi công sở.

Sách Sếp tồi.

Điều làm nên sức hút của Sếp tồi không nằm ở lý thuyết khô khan, mà ở sự thấu hiểu con người. Michelle Gibbings không chỉ nói về “những ông sếp tệ hại”, mà còn chỉ cho độc giả cách ta nhận diện chính mình, để không vô tình trở thành một người như thế. Cuốn sách được vinh danh trong Top sách hay nhất về quản lý & nhân sự tại Australia, trở thành kim chỉ nam cho mọi ai đang trên hành trình làm lãnh đạo hoặc chuẩn bị bước vào vị trí đó.

Hãy nhớ rằng một tổ chức hạnh phúc không cần quá nhiều “người giỏi”, mà cần nhiều hơn những người biết lắng nghe, thấu cảm và dẫn dắt bằng trái tim.