Ai thật sự kiểm soát những gì bạn xem mỗi ngày trên YouTube?

Từ gara nhỏ năm 2005, ba kỹ sư trẻ tạo nên YouTube - nền tảng làm thay đổi cách nhân loại nghe, nhìn và học. Để rồi ngày nay, hơn hai tỷ con người đang sống trong “vũ trụ YouTube”.

Ngày đầu tiên YouTube ra đời, không ai nghĩ rằng một đoạn video dài 18 giây “Me at the zoo” lại là khởi đầu cho cuộc cách mạng truyền thông toàn cầu. Khi đó, việc xem video trực tuyến vẫn còn xa lạ, Internet chậm chạp, và ý tưởng “chia sẻ video cá nhân cho cả thế giới xem” nghe thật viển vông. Tuy nhiên chỉ trong một năm, YouTube đã thu hút hàng triệu người dùng, tạo nên cơn sốt toàn cầu và buộc Google phải bỏ ra 1,65 tỷ USD để sở hữu nền tảng này. Từ gara nhỏ năm 2005, ba kỹ sư trẻ tạo nên YouTube - nền tảng làm thay đổi cách nhân loại nghe, nhìn và học. Ảnh: Freepik. Đằng sau thương vụ ấy là một tầm nhìn táo bạo: Google không chỉ mua lại một trang web video mà mua cả tương lai của ngành truyền thông. Và quả thật chỉ sau chưa đầy một thập kỷ, YouTube đã trở thành sân khấu của thế giới, nơi ai cũng có thể kể câu chuyện của mình. Ngày nay, YouTube không chỉ là nơi giải trí. Nó là phòng học, phòng thu, sân khấu và thư viện tri thức toàn cầu. Nơi mà một học sinh ở Việt Nam có thể học toán từ giáo sư MIT; một người mẹ có thể tìm cách nấu món ăn mới; một nghệ sĩ vô danh có thể trở thành ngôi sao chỉ sau một đêm. Trong đại dịch Covid-19, hàng triệu lớp học và buổi hòa nhạc đã chuyển lên YouTube... Điều này đã chứng minh rằng nền tảng này không chỉ phục vụ giải trí, mà còn là hạ tầng kết nối con người trong thời khắc thế giới ngừng lại. Điều đặc biệt nằm ở chỗ: Tất cả những gì chúng ta xem không do con người lựa chọn mà do thuật toán sắp đặt. Chính thuật toán gợi ý video đã khiến mỗi người bước vào “vũ trụ riêng”, nơi sở thích, cảm xúc và hành vi được đọc vị chính xác đến từng giây. Với khả năng phân tích hàng tỷ lượt xem mỗi ngày, YouTube hiểu rõ bạn quan tâm điều gì và từ đó quyết định video nào sẽ xuất hiện trước mắt bạn. Thuật toán ấy vừa là cơ hội để tri thức lan tỏa, vừa là thách thức khi nó âm thầm định hướng cách chúng ta nghĩ và cảm nhận về thế giới. Một mặt, YouTube giúp lan tỏa tri thức và sáng tạo ở quy mô chưa từng có. Mặt khác, nó cũng mở ra câu hỏi về quyền kiểm soát thông tin: Liệu người xem có thật sự tự do hay đang bị dẫn dắt bởi một “biên tập viên vô hình”? Sách Hành trình thống trị thế giới của YouTube. Từ một công ty từng thua lỗ, YouTube đã trở thành cỗ máy kiếm tiền khổng lồ của Google, mang lại hàng chục tỷ USD mỗi năm. Nhưng giá trị lớn nhất của nó không chỉ nằm ở lợi nhuận, mà là ở sức mạnh định hình văn hóa và thói quen của cả nhân loại. Những video về dạy học, âm nhạc, chăm sóc sức khỏe hay thậm chí là phong trào xã hội đều có thể trở thành hiện tượng toàn cầu chỉ trong vài giờ. Một thanh niên ở vùng quê nhỏ có thể làm thay đổi nhận thức của hàng triệu người bằng một video chân thật. YouTube không chỉ phản ánh thế giới, nó tái định nghĩa cách con người kể chuyện. Trong thời đại số, mỗi cú click không chỉ là một hành động giải trí mà là một phần trong bức tranh toàn cầu về cảm xúc, hành vi và nhận thức. Nhìn từ góc độ xã hội, YouTube không chỉ là công cụ giải trí hay học tập, mà là không gian định hình nhận thức, hành vi và cả văn hóa giao tiếp của con người trong kỷ nguyên số. Và nếu bạn muốn khám phá sâu hơn về cách YouTube từ một startup nhỏ bé trở thành trụ cột quyền lực của Internet, cuốn sách Hành trình thống trị thế giới của YouTube sẽ là cánh cửa mở ra hậu trường ấy. Cuốn sách hé lộ những bí mật chưa từng được kể về nền tảng đã thay đổi cách chúng ta học, yêu, sống và nhìn nhận thế giới quanh mình.Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Tri Thức - ZnewsBạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức - Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: books@znews.vn. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng.