Không để học sinh phải chịu '3 cái thiếu'

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo năm học mới 'dứt khoát không để học sinh thiếu trường, thiếu lớp, thiếu thầy cô, thiếu ăn, thiếu mặc'.

Nhiều ý kiến cho rằng để chấm dứt "3 cái thiếu" đó cho học sinh chắc chắn là nhiệm vụ rất nặng nề nhưng hoàn toàn có thể đạt được. Mới đây, Bộ Chính trị, Quốc hội đã ban hành loạt nghị quyết dành những điều tốt nhất, đặc biệt nhất cho giáo dục và sẽ được triển khai từ năm học tới.

Có thể kể đến Nghị quyết về hỗ trợ bữa ăn trưa cho học sinh tiểu học và THCS ở các xã biên giới, đất liền từ năm học 2025 - 2026; miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ mầm non, học sinh phổ thông; triển khai xây trường học nội trú tại 248 xã biên giới thuộc 22 tỉnh, thành…

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn cũng phát biểu: "Chưa bao giờ giáo dục và đào tạo được quan tâm như hiện nay. Ngành giáo dục được kỳ vọng, phó thác rất lớn. Thách thức của chúng ta không phải chỉ là ứng phó với khó khăn, với cái nghèo mà là ứng phó trước thách thức của sự phát triển. Sứ mệnh của chúng ta rất lớn mà không phát triển được là có lỗi lớn".

Rõ ràng, chính sách dù có nhân văn và kịp thời đến mấy mà cơ sở không nắm bắt thời cơ, không hành động rốt ráo để hiện thực hóa thì người học vẫn phải tiếp tục đợi chờ, tiếp tục thiệt thòi.

Luật Giáo dục quy định ngân sách chi cho giáo dục phải đạt tối thiểu 20% nhưng chưa năm nào số chi đạt được mức này, cao nhất trong 3 năm gần đây mới chỉ dừng lại ở 18%. Lãnh đạo Bộ Tài chính nêu thực tế giải ngân chậm ở chính bộ, ngành và không ít địa phương; đồng thời đề nghị năm học tới các địa phương làm dự toán chi tiết để đầu tư cơ sở hạ tầng cho giáo dục, mua sắm thiết bị, tuyển dụng giáo viên… Bộ này cũng nêu cam kết: "Năm 2026, dự toán tổng chi 630.000 tỉ đồng cho giáo dục, tăng 134.000 tỉ đồng so với năm 2025, đạt tối thiểu 20% tổng số ngân sách theo quy định và có thể tăng thêm".

Tương tự, tình trạng thiếu giáo viên dạy theo chương trình Giáo dục phổ thông 2018 ở khắp các nơi, cả nước đang thiếu 102.097 giáo viên các cấp học mầm non, phổ thông công lập, nhưng có một nghịch lý là còn khoảng 60.000 biên chế được giao chưa được các địa phương tuyển dụng. Có một thực tế được Bộ GD-ĐT chỉ ra là địa phương không dùng hết chỉ tiêu biên chế mà "để dành" với nhiều mục đích, trong đó có việc "trừ dần" vào số phải tinh giản hằng năm.

Thủ tướng cũng quyết liệt đề nghị cần trả lời tại sao lại tồn tại nghịch lý như vậy và yêu cầu Bộ Nội vụ phối hợp với Bộ GD-ĐT, các địa phương khẩn trương kiểm tra tình hình tuyển dụng biên chế giáo viên bổ sung cho các địa phương giai đoạn 2022 - 2026; rà soát, đề xuất bổ sung biên chế GV giai đoạn 2026 - 2030 để khắc phục tình trạng thiếu giáo viên.

Bộ Tài chính cần ưu tiên cân đối nguồn vốn ngân sách T.Ư chi cho sự nghiệp GD-ĐT; lấy nguồn lực nhà nước dẫn dắt, kích hoạt nguồn lực xã hội. Bộ Xây dựng tiếp tục rà soát, kiểm tra việc quy hoạch xây dựng, bảo đảm quỹ đất để xây dựng trường, lớp…

Từng việc cụ thể đã được Thủ tướng giao các bộ, ngành để học sinh không phải chịu "3 cái thiếu" nêu trên và nhấn mạnh yêu cầu: "Hơn lúc nào hết, chúng ta cần tập trung ưu tiên mọi nguồn lực cho phát triển GD-ĐT, tạo ra mọi cơ chế, chính sách thực sự thông thoáng, thuận lợi, hạ tầng hiện đại, thông suốt, con người và quản lý phải thông minh".