Khát vọng muốn tự tay… viết tên mình

Viết tên mình, một hành động tưởng chừng giản đơn với nhiều người lại trở thành khát vọng lớn lao của những phụ nữ Vân Kiều sống nơi biên viễn tỉnh Quảng Trị, thuộc xã Lìa.

Giữa những dãy núi điệp trùng và những bản làng vùng cao Quảng Trị còn nhiều khó khăn, đôi bàn tay chai sần của các mẹ, các chị vốn quen với cuốc, gùi, rựa… nay đang run run tập đánh vần từng nét chữ, tập nắn nót những dòng đầu đời trên trang giấy trắng với khát khao bé nhỏ: viết tên mình.

Tự hào vì... nghĩ được cái gì viết ra được cái đó

Với những người phụ nữ vùng cao quanh năm tất bật nương rẫy, bàn tay họ thô ráp như chính cuộc mưu sinh vất vả. Bởi vậy, hành trình uốn từng nét chữ, tưởng chừng đơn giản, lại trở thành thử thách không nhỏ.

Thế nhưng, bằng nghị lực của bản thân cùng sự hỗ trợ tận tâm của các thầy cô giáo vùng cao và những người lính biên phòng, nhiều phụ nữ Vân Kiều đã dần biết đọc, biết viết. Từ đó, họ có thể tự tìm hiểu các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, nắm bắt các chương trình hỗ trợ giảm nghèo, thay đổi cuộc sống gia đình bằng chính tri thức mới học được.

Một trong những câu chuyện lay động ấy là trường hợp chị Hồ Thị Dứp, người phụ nữ ở thôn Arông, xã Lìa. Từng thuộc diện hộ nghèo, không biết đọc, cũng chẳng biết viết, chị Dứp trước đây phải phụ thuộc hoàn toàn vào người khác mỗi khi cần làm đơn hay đọc giấy tờ của chính quyền. Sau thời gian kiên trì theo học lớp xóa mù chữ, chị đã có thể tự tay viết được tên mình, điều mà trước kia chị chưa từng dám nghĩ đến.

"Từ khi tham gia lớp xóa mù chữ, tôi đã biết đọc, biết viết. Giờ tôi có thể viết đơn nhập học cho con, biết cách chăn nuôi, xóa đói giảm nghèo... Tôi thậm chí nghĩ được cái gì viết ra được cái đó", chị Dứp chia sẻ, vừa nói vừa ngượng ngùng khoe nét chữ còn chưa thật thẳng hàng của mình.

Những lớp học đêm đẩy lùi bóng tối đói nghèo

Những lớp học xóa mù chữ ở xã Lìa thường được mở vào buổi tối, sau khi công việc nương rẫy đã tạm lắng. Dưới ánh đèn vàng hắt lên vách gỗ của những phòng học đơn sơ, tiếng đánh vần chậm rãi vang lên giữa vùng biên cương. Mỗi con chữ được viết ra là một bước tiến, là sự nỗ lực vượt qua mặc cảm, vượt lên hoàn cảnh của những học viên đặc biệt, những người phụ nữ đã đi qua nửa đời người mà chưa một lần được cầm bút viết trọn vẹn tên mình.

Đằng sau sự kiên trì ấy là công sức của những người gieo chữ. Cô giáo Trần Thị Diễm Hà, giáo viên Trường TH-THCS A Xing (xã Lìa, Quảng Trị), chia sẻ rằng để vận động học viên đến lớp là chặng đường không hề dễ dàng.

"Khó khăn lớn nhất là các mẹ, các chị đều đã lớn tuổi, lại có hoàn cảnh gia đình khó khăn. Việc thuyết phục họ đến lớp ban đầu rất vất vả. Giáo viên chúng tôi phải kiên trì vận động, động viên thường xuyên để các chị không bỏ cuộc trên hành trình tìm kiếm con chữ", cô Hà nói.

Hiện nay, các thầy cô Trường TH-THCS A Xing duy trì lớp học đều đặn tuần 5 buổi, mỗi buổi 5 tiết, bất kể mưa rừng lạnh buốt hay những ngày mùa bận rộn.

Ông Nguyễn Mai Trọng, Hiệu trưởng Trường TH-THCS A Xing, cho biết nhà trường phối hợp với chính quyền xã để duy trì sĩ số và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho học viên: "Chúng tôi tập trung huy động học viên đến lớp, bố trí giờ dạy phù hợp. Nhà trường và xã đều có hình thức động viên tinh thần để học viên hoàn thành chương trình. Thời gian tới, chúng tôi tiếp tục mở các lớp cho người trong độ tuổi, nhằm đạt chuẩn phổ cập xóa mù chữ".

Nhờ biết đọc, biết viết, nhiều phụ nữ vùng cao đã tự tin hơn trong giao tiếp và trong cuộc sống hằng ngày. Họ biết xem thông báo của thôn, biết tra cứu thông tin về hỗ trợ vay vốn, sản xuất, chăn nuôi; biết ghi chép kế hoạch làm ăn, chi tiêu trong gia đình. Kiến thức, dù chỉ là những con chữ cơ bản, đã mở ra một cánh cửa mới cho họ.

Ở các bản làng vùng cao Quảng Trị, khi ánh sáng tri thức được thắp lên, bóng tối của đói nghèo, lạc hậu cũng dần bị đẩy lùi. Mỗi lớp học xóa mù chữ không chỉ truyền đi tri thức, mà còn khơi dậy niềm tin, niềm hy vọng cho những người phụ nữ từng mặc cảm vì không biết chữ.