Tầm vóc doanh nhân Việt

Ngày cuối tuần, xem những hình ảnh thiệt hại về bão lũ tràn ngập trên mạng xã hội, không tránh khỏi băn khoăn, lo lắng. Lại đọc được số đóng góp hỗ trợ đồng bào qua kênh Mặt trận Tổ quốc đã lên tới hơn 900 tỷ đồng, thấy ấm lòng.

Đất nước này vững bền, vượt qua bao gian lao, thử thách vì luôn có tinh thần tương thân, tương ái. Trong số đó có tấm lòng những doanh nhân! Tôi nhớ đến một người luôn lặng lẽ với những dự án từ thiện không giống ai. Về quê nghe chuyện mấy sinh viên sư phạm tốt nghiệp loại giỏi mà không được tuyển dụng vì hết chỉ tiêu, anh đề nghị tỉnh bố trí cho các em vào thỉnh giảng ở một trường phổ thông, thù lao, lương bổng anh xin được chi trả trong 5 năm.

Tại sao lại 5 năm? Anh bảo ngần ấy thời gian là đủ để thấy các em có làm nghề tốt hay không. Nếu tốt thì chắc các em sẽ được tuyển dụng chính thức, còn không thì các em sẽ chọn con đường khác. Ngày huyện quê nhà mời các doanh nghiệp và những người con quê hương về ra mắt quỹ an sinh xã hội, anh hứa tặng quê một khoản tiền khá lớn. Giữa đông đủ quan khách com-lê, cà vạt, anh từ chối tấm biển ghi số tiền mà tự tay xách túi tiền lên trao trực tiếp trong sự ngỡ ngàng của mọi người. Anh giải thích: “Đã hứa hay định làm gì là phải làm ngay. Mang tiền trao trực tiếp thế là xong gọn một việc, khỏi dài dòng. Lỡ mình hứa, trao biển xong, về vợ con nói ra nói vào, lại ngần ngừ, lần chần rồi đâm ra thất hứa, mất chữ tín”.

Quê anh nghèo, con cháu đông, anh xây một chung cư mini, quy định các cháu ra học cứ hai đứa một phòng, đứa nào lấy vợ lấy chồng chưa có nhà thì cho mượn một phòng khép kín, điện nước anh trả. Anh bảo làm thế để mẹ anh ra Hà Nội chơi không phải mất công đi thăm các cháu vì họ hàng quây quần đấy cả.

Một lần, đứa cháu xin chiếc xe máy để đi làm, anh đưa tiền cho vợ, bảo đưa cho cháu. Lần sau gặp lại, chưa thấy xe đâu, anh hỏi thì mới biết vợ anh đã tự ý bớt đi nửa số tiền. Trước mặt vợ, anh nghiêm nghị bảo: “Tiền lần trước cô đưa cháu cứ tiêu, còn chú cho đủ một lần tiền mua xe mới”. Anh cười bảo bản tính phụ nữ luôn lo lắng, vun vén nên chặt chẽ là việc bình thường. Nhưng làm chồng thì phải có cách điều chỉnh. Cô ấy muốn tiết kiệm nhưng nếu làm thế mà mất nhiều tiền hơn thì lần sau sẽ biết rút kinh nghiệm. Tôi biết anh nói vui vì ai biết anh đều hiểu anh yêu vợ, yêu con đến mức nào…

Doanh nhân Việt không chỉ là những tấm gương về làm giàu mà còn là những điển hình về trí tuệ và hình mẫu về văn hóa. Họ xuất thân rất khác nhau, có người sinh ra trong gia đình có chất kinh doanh được luyện rèn từ bé, có người học giỏi đi nước ngoài học hành rồi tự lăn lộn mưu sinh trên xứ người mà nên nghiệp. Lại có những doanh nhân “bất đắc dĩ” khi rời cơ quan nhà nước ra ngoài để lo toan gánh vác gia đình từ những tháng năm bao cấp khó khăn, dần dần xây dựng doanh nghiệp của mình… Nhưng điểm chung là họ luôn nhanh nhạy, nhìn ra việc, nhìn ra tiền và dám dấn thân. Khi cơ chế còn nhiều gò bó, các quy định chồng chéo, còn cách hiểu và vận dụng khác nhau, người chịu thiệt thòi và rủi ro là người dám đi trước mở đường.

Đất nước của những doanh nhân chí lớn như Bạch Thái Bưởi, những doanh gia yêu nước như Trịnh Văn Bô, Ngô Tử Hạ, Đỗ Đình Thiện, Nguyễn Sơn Hà... Đất nước của những ông Vua Lốp, Núi Điện, bà Ba Thi dám phá rào từ thời bao cấp. Đất nước ấy luôn có những nhân tài trong lĩnh vực kinh doanh, dám vươn xa, làm lớn, biết tận dụng nguồn lực và thời cơ để bứt phá! Đội ngũ doanh nhân đã vượt lên bao khó khăn để chung tay xây dựng đất nước này. Sự nghiệp của họ không thể tách rời sinh mệnh của đất nước, của dân tộc.

Đúng như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh trong bức thư gửi giới công thương ngày 13/10/1945: “Chính phủ, nhân dân và tôi sẽ tận tâm giúp đỡ giới thương nhân trong công cuộc kiến thiết này. Việc nước và việc nhà bao giờ cũng đi đôi với nhau. Nền kinh tế quốc dân thịnh vượng nghĩa là các sự kinh doanh của các nhà doanh nghiệp thịnh vượng. Vậy, tôi mong giới công thương nỗ lực khuyên các nhà công nghiệp và thương nghiệp mau mau gia nhập công thương cứu quốc đoàn, cùng đem vốn vào làm công cuộc ích quốc lợi dân”…

Mấy chục năm đổi mới, cơ đồ đất nước nay đã khác. Câu lạc bộ tỷ phú đô la đã có nhiều doanh nhân Việt. Nhiều thương hiệu đã vượt ra ngoài biên giới quốc gia như Vingroup, Sun Group, Hòa Phát, Thaco, FPT… Bàn tay, trí óc của những doanh nhân góp sức làm nên diện mạo mới, từ những khu đô thị, khu du lịch đẳng cấp, các công trình hạ tầng bảo đảm chất lượng và đạt tiến độ. Nhiều doanh nhân đi vào công nghệ cao với bước đi khôn ngoan, chắc chắn, tạo hệ sinh thái từ đào tạo đến sản xuất, mở mang thị trường. Lại có những doanh nhân luôn nghĩ khác, làm khác, coi đột phá là cơ hội của mình, đi vào sản xuất ô tô, đồ điện tử, hướng tới sản xuất chip cung ứng cho đất nước và vươn ra thế giới.

Ngay cả những doanh nghiệp nhà nước, tư duy nghĩ lớn, làm lớn và tố chất doanh nhân cũng hiển hiện trong những quyết sách mạnh mẽ, đưa doanh nghiệp vượt lên. Thử nhìn lại cách Viettel đi vào làm viễn thông với nguồn lực còn hạn chế, tận dụng lúc kinh tế thế giới đang đà giảm phát để mua chịu, mua rẻ đầu tư nhanh hệ thống hạ tầng, tạo thế cạnh tranh, chiếm lĩnh thị trường trong nước và vươn ra thế giới. Thử nhìn lại cách tập đoàn dầu khí PVN vươn lên thành tập đoàn năng lượng quốc gia, mở mang thêm những lĩnh vực kinh doanh trọng yếu mà đất nước đang cần và tập đoàn có lợi thế…

Những thành công ấy luôn có dấu ấn của những nhà quản lý - doanh nhân quyết đoán, muốn làm gì đó cho đất nước, không né, không lùi, không giữ an toàn cho bản thân mà để mất thời cơ của doanh nghiệp trong thời đại cạnh tranh toàn cầu. Đất nước hơn 100 triệu dân, còn rất nhiều doanh nghiệp nhỏ bé, lặng lẽ gia nhập thị trường, lặng lẽ tìm con đường đi riêng của mình. Những con người lam làm, không ngại khó, ngại khổ, chỉ ngại chính sách hay thay đổi. Với nghị quyết 68 về thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân, không hình sự hoá các quan hệ kinh tế, dân sự, doanh nhân Việt đã có một tâm thế khác, môi trường khác để phát huy năng lực và khát vọng của mình.

Những doanh nhân đi trước chắc cũng khó tưởng tượng một ngày được bảo vệ, khuyến khích làm giàu và làm giàu mạnh mẽ như bây giờ. Đã có doanh nhân phát biểu trên diễn đàn rằng Nghị quyết 68 chính là mưa rào lúc khô hạn, làm doanh nghiệp hứng khởi, vui mừng và chào đón. Vấn đề còn lại là sự đồng bộ của chính sách và việc thực thi chính sách. Với tinh thần chỉ đạo dứt khoát của Tổng Bí thư Tô Lâm và Bộ Chính trị, không gian kinh tế mới đang mở ra với đột phá mạnh mẽ về thể chế và cơ chế.

Doanh nhân Việt Nam sẽ có điều kiện phát triển mới, biến khát vọng lớn thành hiện thực, góp phần xứng đáng vào tương lai đất nước thịnh vượng, hùng cường. Những doanh nhân không chỉ làm giàu về kinh tế mà còn góp sức làm giàu về văn hoá, nâng cao giá trị tinh thần và bản sắc, khí chất Việt Nam. Họ là những tấm gương về ý chí vươn lên, tấm gương về ứng xử, là hình mẫu khích lệ giới trẻ noi theo. Để ý chí khởi nghiệp và năng lực quản trị trở thành phẩm chất của mỗi cá nhân thay vì tâm lý thụ động đi xin việc hay chờ việc. Để khả năng tự làm chủ bản thân mình, tự hoạch định tương lai, vươn lên mạnh mẽ thành dòng chảy chủ đạo của người Việt trẻ.

Vai trò của doanh nhân vì thế không chỉ dừng lại ở những thành quả kinh tế làm ra. Làm sao bớt những hình ảnh “tổng tài” tiền nhiều mà hành xử vô lối, vô văn hoá trên các mạng xã hội và phim ảnh. Làm sao ngày càng có thêm nhiều doanh nhân có “phẩm chất danh nhân”, muốn cống hiến và đóng góp cho đất nước bằng giá trị cuộc đời mình bên cạnh hiệu quả kinh tế. Làm sao có thêm nhiều doanh nhân nghĩ lớn, vươn xa, đủ sức cạnh tranh trên môi trường quốc tế. Thêm nhiều doanh nghiệp quan tâm bảo vệ môi trường, tận dụng công nghệ và trí tuệ nhân tạo để tăng sức cạnh tranh và nâng cao thương hiệu Việt thay vì “hớt váng” đầu cơ, thao túng, làm hàng gian, hàng giả, gây rối loạn thị trường….

Đất nước bước sang kỷ nguyên mới, doanh nhân Việt cũng vươn lên tầm cao mới. Trong sự phát triển của đất nước không thể thiếu đội ngũ doanh nhân, những người dám nghĩ, biết làm, luôn đi trước, vươn xa, luôn biết làm giàu cho mình và đóng góp cho xã hội. Sẽ càng đáng quý hơn khi đất nước có thêm nhiều doanh nhân không chỉ giàu về tiền bạc mà còn có tầm vóc văn hóa, đóng góp xã hội xứng đáng như tấm gương các cụ Trịnh Văn Bô, Đỗ Đình Thiện… ngày đầu lập nước!

Chuyên mục TÂM ĐIỂM mong nhận được ý kiến của bạn đọc về nội dung bài viết. Hãy vào phần Bình luận và chia sẻ suy nghĩ của mình. Xin cảm ơn!