Vài giờ sau khi nhà hoạt động bảo thủ Charlie Kirk bị bắn chết hôm 10/9 tại Đại học Thung lũng Utah, sinh viên Riley McArdle, chủ tịch Hội sinh viên Cộng hòa Đại học Alabama, bắt đầu nhận được tin nhắn từ các bạn học trong trường.
Nhiều người gửi thông điệp chia buồn, song một phần không nhỏ trong những tin nhắn là ảnh chụp màn hình bị rò rỉ từ các phòng trò chuyện riêng của sinh viên. Chúng gồm cả những bức ảnh chụp Kirk đang ôm chặt cổ để cố ngăn máu tuôn ra ngay sau khi bị bắn. Theo lời McArdle, một người thậm chí còn bình luận bày tỏ hào hứng trước sự việc.
"Những con người đó thực sự bệnh hoạn về cả tinh thần lẫn tâm hồn", McArdle nói. "Họ cần tự vấn lương tâm trước khi làm bất cứ điều gì".
Kirk, đồng minh chính trị thân cận của Tổng thống Donald Trump, đã xây dựng ảnh hưởng rộng lớn của mình với vai trò nhà đồng sáng lập Turning Point USA (TPUSA), tổ chức thanh niên bảo thủ đang hoạt động tại hơn 3.500 cơ sở giáo dục tại Mỹ.
Anh trở thành người nổi tiếng trong giới trẻ nhờ những cuộc tranh luận sôi nổi, thẳng thắn với sinh viên trước đám đông, đặc biệt là những người theo chủ nghĩa tự do. Các video ghi lại cảnh Kirk "đấu khẩu" với những người trẻ ủng hộ quyền phá thai hay quyền của người chuyển giới do thu hút hàng triệu lượt xem trực tuyến.
Giờ đây, vụ ám sát Kirk đang thống trị chủ đề thảo luận tại các trường đại học Mỹ vốn đã bị phân cực nghiêm trọng do hậu quả từ đại dịch Covid-19 và xung đột ở Dải Gaza.
Patrick Done, sinh viên năm ba Đại học Nam California, người đứng đầu Hội sinh viên Dân chủ tại trường, cho biết anh cùng nhiều người trong nhóm đã rất kinh hoàng khi xem hình ảnh Kirk bị bắn. "Khi bạn chứng kiến ai đó bị bắn ở cự ly gần và tận mắt thấy sự sống rời bỏ họ, điều đó thật sự gây sốc", anh nói. "Tôi nghĩ vụ ám sát sẽ để lại vết sẹo cho thế hệ này và tác động rất lớn tới chúng tôi".
Done cho hay anh biết có những nhóm không ưa Kirk nói rằng nhà hoạt động này "đáng bị như vậy", anh tin đó chỉ là thiểu số và đang bị mạng xã hội khuếch đại. "Mọi người đều đồng ý rằng bạo lực phải dừng lại. Mặc dù chúng ta có thể không đồng tình với quan điểm chính trị của Charlie Kirk, anh ấy vẫn là một con người, một người chồng, một người cha", Done nhấn mạnh.
Khi bị bắn tại Đại học Thung lũng Utah, Kirk đang thực hiện tour diễn thuyết mùa thu năm 2025 của mình và có kế hoạch đến thăm ít nhất 9 trường đại học khác.
Hunter Gracey, lãnh đạo Hội sinh viên Cộng hòa tại Đại học Northwestern, cho biết anh đang xem buổi tranh luận qua livestream thì bất ngờ thấy Kirk gục xuống. Vài giờ sau, anh mở một nhóm chat thảo luận về game "Dungeons & Dragons" và thấy mọi người bắt đầu chỉ trích Kirk.
"Trò chơi khăm MAGA: Charlie Kirk bị bắn trong sự kiện diễn thuyết", một người viết. Gracey lập tức rời khỏi nhóm chat. "Tôi sẽ không bao giờ trở lại", anh quả quyết.
Tại Đại học Duke, Zander Pitrus, thành viên Hội sinh viên Cộng hòa của trường, cho hay anh đã thấy những bài đăng thể hiện nỗi hả hê trên mạng xã hội từ các sinh viên có tư tưởng cấp tiến, khiến anh cảm thấy "ghê tởm và thất vọng".
"Thật tồi tệ, tôi thực sự không chắc liệu chúng ta có thể xóa bỏ khoảng cách ngày càng xa giữa cánh hữu và cánh tả hay không", anh nói.
Nhưng bên cạnh đó, vẫn có những dấu hiệu cho thấy sinh viên đang xích lại gần nhau. Tại Đại học Yale, lãnh đạo của Hội sinh viên Cộng hòa và Hội sinh viên Dân chủ đã cùng viết một bài luận lên án vụ ám sát Kirk. "Chúng tôi bất đồng về nhiều vấn đề. Nhưng có một điều chúng tôi đồng tình: Bạo lực chính trị là sai trái, hoàn toàn sai trái và nó không có chỗ đứng ở Mỹ", họ nhấn mạnh.
Christian Thomas, sinh viên năm cuối, chủ tịch Hội sinh viên Dân chủ tại Yale, cho biết liên minh của anh sẽ nỗ lực nhiều hơn nữa để tìm cách hợp tác với phe Cộng hòa nhằm ngăn chặn bạo lực súng đạn. "Chúng tôi sẽ không ngừng tìm kiếm câu trả lời", anh nói.
Tuy nhiên, dù lên án vụ ám sát, một số sinh viên, thậm chí cả giảng viên đại học, vẫn tiếp tục chỉ trích Kirk.
"Thật khó chấp nhận khi chứng kiến Charlie Kirk được ca ngợi như một người hùng bảo vệ tự do ngôn luận sau cái chết của anh ta", Drew Daniel, giáo sư khoa tiếng Anh tại Đại học Johns Hopkins, nói. "Các trang web mà tổ chức do anh ta dẫn dắt tạo ra là để đe dọa và quấy rối các giáo sư. Tôi không nghĩ bạn sẽ làm vậy nếu bạn thực sự quan tâm đến tự do ngôn luận".
Daniel có tên trong trang web "Professor Watchlist" do Kirk điều hành, liệt kê hàng trăm "giáo sư cấp tiến". Ông bị đưa vào danh sách này năm 2023, sau khi ký vào lá thư của Hội đồng Quan hệ Mỹ - Hồi giáo nhằm "thể hiện tình đoàn kết với người dân Palestine". Nhưng trang web gắn mác ông là "người ủng hộ khủng bố" và "chống Do Thái".
Cái chết của Kirk cũng đang làm dấy lên tranh luận gay gắt về cách đảm bảo an toàn cho các diễn giả trong trường học.
"Sự việc sẽ mở ra một hướng tư duy mới tại các trường đại học", Kevin Kruger, chủ tịch danh dự của tổ chức Quản lý Công tác Sinh viên trong Giáo dục Đại học, nhận định. "Liệu họ đã thực sự sẵn sàng đảm bảo an toàn cho một diễn giả mang tầm quốc gia chưa?".
Kim Montesinos, chủ tịch Hội sinh viên Đại học Hofstra, đang lên kế hoạch tổ chức một buổi cầu nguyện cho Kirk. Cô đã sắp xếp lực lượng bảo vệ không chỉ cho sự kiện này, mà còn cho tất cả các cuộc họp sắp tới của hội.
Vũ Hoàng (Theo WSJ, AFP, Reuters)
Gian số L4-07 tầng 4, nơ-2 - Gold Season, 47 Nguyễn Tuân, Thanh Xuân, Hà Nội
Điện thoại: 1900 98 98 36
Fax: 045625169
Email: info@daisan.vn