Vingroup kiện 68 tổ chức, cá nhân: Các vụ tương tự giải quyết thế nào

Không chỉ Vingroup, nhiều tập đoàn lớn tại Mỹ cũng đã chọn con đường pháp lý để bảo vệ uy tín khi trở thành nạn nhân của tin giả và các chiến dịch phỉ báng.

Mới đây, Tập đoàn Vingroup đã tiến hành khởi kiện dân sự, trình báo cơ quan chức năng và gửi văn bản tới các đại sứ quán về việc 68 tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đưa thông tin sai sự thật về tập đoàn trên mạng Internet.

Đây được xem là vụ kiện đưa thông tin sai sự thật lớn nhất từ trước đến nay của một doanh nghiệp Việt Nam, với phạm vi pháp lý vượt ra cả nước ngoài.

Không chỉ Vingroup, trước làn sóng tin giả đang trở thành thách thức toàn cầu, nhiều tập đoàn và tổ chức lớn của Mỹ như St. Luke’s Health System, Tesla hay McDonald’s cũng đã phải dùng biện pháp pháp lý để bảo vệ danh tiếng, khách hàng và niềm tin công chúng trước tin giả.

Cuộc chiến pháp lý “McLibel” dài kỷ lục của McDonald’s

Vào giữa thập niên 1990, hai thành viên của nhóm London Greenpeace - Helen Steel và David Morris - đã phân phát một tờ rơi mang tựa đề “What’s Wrong With McDonald’s? - Everything they don’t want you to know”, nêu các cáo buộc về tiền lương thấp, ngược đãi động vật, gây hại môi trường và khai thác trẻ em của McDonald's trong quảng cáo.

Nội dung tờ rơi được lan truyền giới hạn nhưng đã khơi nguồn cho một cuộc đối đầu pháp lý dài nhất trong lịch sử tố tụng dân sự Anh.

Gã khổng lồ thức ăn nhanh của Mỹ đã khởi kiện Helen Steel, David Morris và 3 người khác liên quan đến một tờ rơi mà họ phát tán chỉ trích các hoạt động của công ty.

Trước áp lực pháp lý, 3 người trong nhóm đã xin lỗi và được rút khỏi vụ kiện. Chỉ còn lại Steel - một nhân viên pha chế bán thời gian kiếm vỏn vẹn 65 bảng/tuần - và Morris, một bưu tá thất nghiệp, đứng trước “gã khổng lồ” doanh thu 30 tỷ USD toàn cầu. Helen Steel và David Morris - 2 bị cáo trong vụ kiện "McLibel" với McDonald's. Ảnh: Guardian. Trong bản án dài tới 762 trang, thẩm phán Justice Bell bác bỏ nhiều cáo buộc trong tờ rơi, đồng thời kết luận Steel và Morris có hành vi phỉ báng McDonald’s. Hai bị cáo bị buộc bồi thường 60.000 bảng Anh (sau giảm xuống còn 40.000 bảng). Tuy nhiên, họ kiên quyết không trả, và McDonald’s cũng từ bỏ việc đòi bồi thường, Guardian cho biết. Phiên tòa kéo dài 2 năm rưỡi, tạo ra hơn 20.000 trang biên bản, 40.000 trang bằng chứng cùng lời khai của 130 nhân chứng. Phía bị cáo nhận được khoảng 40.000 bảng quyên góp từ công chúng để trang trải chi phí, trong khi McDonald’s chi ra tới 10 triệu bảng cho đội ngũ luật sư hùng hậu. Tesla: Từ khách hàng đến blogger đều bị đưa ra tòa Trong khi hầu hết hãng xe chọn giải quyết khiếu nại bằng quan hệ công chúng hoặc thương lượng, Tesla lại đi theo con đường cứng rắn: kiện khách hàng và blogger phê phán hãng vì tội phỉ báng. Một trong những vụ việc gây chú ý nhất liên quan đến Zhang Yazhou. Tháng 2/2021, cô Zhang (ngồi ghế phụ) phản ánh trên mạng rằng chiếc Tesla Model 3 của gia đình gặp lỗi phanh, dẫn đến tai nạn khiến cha mẹ cô bị thương. Tuy nhiên, Tesla bác bỏ cáo buộc, công bố dữ liệu xe và khởi kiện Zhang vì tội phỉ báng. Tòa án Trung Quốc buộc Zhang bồi thường hơn 23.000 USD và công khai xin lỗi hãng xe điện Mỹ này.Zhang không phải trường hợp duy nhất. Trong 4 năm qua, Tesla - dưới sự điều hành của CEO Elon Musk, một trong những người giàu nhất thế giới và tự nhận là “người tuyệt đối ủng hộ tự do ngôn luận” - đã kiện ít nhất 6 chủ xe ở Trung Quốc. Họ đều là những người cho rằng xe Tesla gặp sự cố bất ngờ, lỗi chất lượng hoặc tai nạn liên quan đến hỏng hóc kỹ thuật. Cô Zhang Yazhou đứng trước chiếc xe Tesla Model 3 được sơn dòng chữ "phanh hỏng" bên ngoài đại lý Tesla ở Trịnh Câu. Ảnh: Zhang Yazhou. Tesla còn đưa ra tòa ít nhất 6 blogger và 2 cơ quan truyền thông Trung Quốc vì đăng tải bài viết chỉ trích hãng, theo hồ sơ công khai và báo chí địa phương. Trong 11 vụ mà AP xác minh được phán quyết, Tesla toàn thắng. Theo đó, vào năm 2022, hãng xe điện Mỹ đã đệ đơn kiện tội phỉ báng đối với Xiaogang Xuezhang - một gương mặt nổi tiếng trên mạng xã hội Douyin với hơn 14 triệu người theo dõi. Ngày 30/4/2021, Xiaogang đăng 2 video thử nghiệm hệ thống phanh khẩn cấp tự động (AEB) của Tesla Model 3 và Xpeng P7. Trong clip, anh cho rằng hệ thống AEB của Model 3 thất bại trong 2/3 lần thử, dẫn đến va chạm. Tesla phản bác dữ liệu này là “bịa đặt”, gây tổn hại nghiêm trọng đến uy tín thương hiệu. Ngày 26/1/2022, bộ phận Tesla tại Trung Quốc xác nhận với nhiều cơ quan truyền thông rằng hãng đang tiến hành thủ tục pháp lý đối với Xiaogang. Ngày 1/2/2022, 2 video đã bị gỡ khỏi Douyin, theo KrAsia. St. Luke’s thắng kiện tin giả 52,5 triệu USD Tháng 5/2022, hệ thống bệnh viện St. Luke’s (Mỹ) đệ đơn kiện Ammon Bundy - thủ lĩnh phong trào cực hữu People’s Rights - cùng Diego Rodriguez và một số tổ chức liên quan, cáo buộc họ đã tung tin thất thiệt rằng bệnh viện “bắt cóc, buôn bán và sát hại trẻ em ở Idaho”. Những cáo buộc vô căn cứ này nhanh chóng được lan truyền trên mạng xã hội, gây ra làn sóng phẫn nộ và những cuộc biểu tình bên ngoài cơ sở y tế. Không chỉ dừng ở phát ngôn, nhóm của Bundy còn lập website, đăng tải danh tính của trẻ em trong một vụ việc nhạy cảm, khiến dư luận phẫn nộ và đặt bệnh viện vào tình thế nguy hiểm. St. Luke’s khẳng định chuỗi hành vi này không chỉ làm tổn hại uy tín, mà còn đe dọa sự an toàn của bệnh nhân và nhân viên. Hệ thống bệnh viện St. Luke’s kiện Ammon Bundy vì tung tin đồn vô căn cứ. Ảnh: KCUR. Tháng 7/2023, sau phiên tòa dân sự kéo dài, bồi thẩm đoàn hạt Ada, bang Idaho, tuyên Bundy, Rodriguez cùng các tổ chức liên quan phải bồi thường cho St. Luke’s 26,5 triệu USD tiền thiệt hại thực tế và 26 triệu USD tiền phạt - tổng cộng 52,5 triệu USD. Theo báo cáo của Boise State Public Radio, đây được xem là một trong những khoản bồi thường lớn nhất tại Idaho (Mỹ) trong các vụ kiện phỉ báng. St. Luke’s cũng cho biết toàn bộ số tiền thu được, nếu được thi hành, sẽ được chuyển cho các chương trình chăm sóc và bảo vệ trẻ em có hoàn cảnh rủi ro. Sau phán quyết, Bundy đã tìm cách né tránh trách nhiệm bằng việc nộp đơn xin phá sản. Tuy nhiên, tháng 8/2025, thẩm phán liên bang về phá sản khẳng định Bundy không thể xóa bỏ khoản nợ này, vì hành vi của ông được xác định là “cố ý và ác ý”. Điều đó đồng nghĩa với việc khoản bồi thường hơn 52 triệu USD vẫn buộc Bundy và đồng sự phải thanh toán. Dominion phản công tin giả hậu bầu cử Mỹ Công ty công nghệ bầu cử Dominion Voting Systems cũng trở thành tâm điểm trong làn sóng tin giả hậu bầu cử Mỹ năm 2020. Hệ thống máy bỏ phiếu của Dominion bị gắn vào hàng loạt cáo buộc vô căn cứ, rằng “gian lận” và “thao túng” kết quả. Các cáo buộc sai sự thật này được phát sóng liên tục, gây thiệt hại nghiêm trọng đến uy tín của Dominion. Vụ kiện của Dominion kết thúc bằng thỏa thuận hòa giải năm 2023, khi Fox News phải trả hơn 787 triệu USD. Không chỉ các kênh truyền hình, Dominion còn kiện thẳng những cá nhân có ảnh hưởng: Mike Lindell (CEO MyPillow), Sidney Powell, Rudy Giuliani. Đầu năm 2025, một bồi thẩm đoàn tại Colorado đã phán quyết Lindell phỉ báng cựu kỹ sư Dominion Eric Coomer, buộc ông bồi thường 2,3 triệu USD, AP cho biết. Trong khi đó, các vụ kiện chống Powell và Giuliani với mức đòi bồi thường 1,3 tỷ USD/người vẫn đang được xét xử. Vẫn trong năm 2025, Dominion cũng đã thắng kiện tương tự với Newsmax, và nhận 67 triệu USD.Ngày 9/9, Vingroup thông báo đã khởi kiện 68 tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước vì phát tán thông tin sai lệch liên quan đến tập đoàn và lãnh đạo trên các nền tảng mạng xã hội. Các thông tin bịa đặt xoay quanh 4 nhóm nội dung chính, gồm tình hình tài chính của tập đoàn; xe VinFast là sản phẩm Trung Quốc "đội lốt" hàng Việt; các thông tin nhân sự và lãnh đạo Vingroup; cùng các nội dung khác liên quan đến pháp lý sản phẩm, các vấn đề về chính sách.

Vingroup cho biết đang làm việc với luật sư trong nước và quốc tế để khởi kiện theo quy định pháp luật của quốc gia liên quan. Đại diện doanh nghiệp cho biết ngoài một số ít chủ tài khoản như Phuong Ngo, Hoang Dung… cần thu thập thêm thông tin, phần lớn đã ở bước gần hoàn thiện thủ tục tiền tố tụng để nộp lên tòa án địa phương ở các nước - nơi các chủ tài khoản đang cư trú. Hồ sơ khởi kiện Phil Dong đã được nộp lên tòa án cấp cao Toronto tại Canada và đã được tiếp nhận.