Từ 'bụi đời' thành tỷ phú

Cuốn tiểu sử mới "Dirtbag Billionaire" mang đến câu chuyện của một tỷ phú đam mê leo núi và đã trao đi cả gia tài để chống biến đổi khí hậu, theo Climbing.

Yvon Chouinard đã phát minh ra nhiều kỹ thuật và thiết bị leo núi. Ảnh: Liaison Agency.

“Tôi sẽ cảm thấy thoải mái hơn khi trên một đỉnh núi thay vì có mặt tại sự kiện này”, Yvon Chouinard từng nói với Tổng thống Mỹ Bill Clinton khi tham dự một hội nghị doanh nghiệp.

Đó là vì Chouinard không hề muốn trở thành một chủ doanh nghiệp. Di sản của ông không phải là thương hiệu công ty hay số tài sản ông có. Mà đó là việc ông trao trọn gia tài để góp phần cứu lấy hành tinh. Đây cũng chính là câu chuyện về cuộc đời của Chouinard và được kể sống động trong cuốn tiểu sử Dirtbag Billionaire.

Ảnh: Simon & Schuster.

Là hậu duệ của những người săn thú gốc Pháp - Canada, Chouinard có tình yêu sâu sắc với thiên nhiên và đam mê thám hiểm. Từ đó, ông đã có nhiều sáng kiến cải tiến các thiết bị hỗ trợ, thiết kế quần áo nhiều lớp và phối hợp trang phục.

Tất cả được ông đưa vào thương hiệu Patagonia để hỗ trợ những người có cùng đam mê vào năm 1973. 16 năm sau, ông bán bộ phận chuyên sản xuất các thiết bị cứng như rìu, móc, gậy leo núi… cho nhân viên Peter Metcalf, người đã thành lập công ty mới với tên gọi Black Diamond. Ngày nay, cả Patagonia và Black Diamond đều là những thương hiệu nổi tiếng trong lĩnh vực dã ngoại.

Có lẽ tên tuổi Chouinard sẽ gắn liền với những câu chuyện thương hiệu nếu ông không có một quyết định lớn năm 2022. Chouinard đã thành lập Quỹ Patagonia Purpose Trust với mục tiêu sử dụng tất cả lợi nhuận của công ty cho sứ mệnh "cứu lấy hành tinh quê hương của chúng ta".

Trước đó, Patagonia đã dành 1% lợi nhuận để chống biến đổi khí hậu và hỗ trợ các hoạt động môi trường khác. Tuy nhiên, quyết định năm 2022 đã tăng số tiền quyên góp mỗi năm của tập đoàn lên khoảng 100 triệu USD và Chouinard cũng đã chuyển toàn bộ cổ phần của gia đình mình cho quỹ tín thác để phục vụ mục tiêu quyên góp dài hạn. Với nghĩa cử đẹp, Chouinard được nhớ tới như một tỷ phú yêu thiên nhiên và sẵn sàng cho đi tất cả để bảo vệ thiên nhiên. Nhưng trong Dirtbag Billionaire, ông không chỉ được khắc họa như vậy. Ông còn một con người bình thường với đủ sắc thái tính cách. Những trải nghiệm đầu đời Có lẽ độc giả sẽ khó tin về khởi nguồn sở thích leo núi của Chouinard. Mọi chuyện bắt đầu khi ông khoảng 15 tuổi và tham dự buổi tụ họp đầu tiên của câu lạc bộ nuôi chim ưng Nam California. Trong hành trình tìm kiếm tổ chim ưng gần Los Angeles, Chouinard "đã học cách di chuyển trên những bề mặt dựng đứng... giữ cho ngón chân bám trên những gờ đá rộng vài phân". Khi Chouinard tìm kiếm tổ chim ở những nơi dốc hơn, ông bắt đầu sử dụng dây thừng. Sau khi một thành viên của câu lạc bộ nuôi chim ưng dạy Chouinard cách leo núi thực thụ, ông đã thử lần đu dây đầu tiên. Tác giả Gelles đã mô tả cảm xúc của Chouinard rằng ông ấy thích "cảm giác lơ lửng trên dây, nảy người ra khỏi vách đá, cảm giác như một chiếc lò xo bật nhảy". Có thể nói Chouinard là một trong những tỷ phú dân dã nhất. Ông từng ngủ ngoài trời chỉ với "một tấm rèm tắm cũ". Có lúc từng là người vô gia cư ở Tetons, ông thường trú ngụ "trong một lò đốt rác bỏ hoang bên bờ hồ Jenny". Thức ăn của ông có cả "nhím, gà gô và sóc", cùng bất kỳ loại cá nào ông bắt được. Chouinard thậm chí đã ăn thức ăn cho mèo trong "suốt một mùa hè". Chouinard nói với Gelles: "Tôi chẳng có tiền bạc gì cả". Chouinard cũng đã tận hưởng cuộc sống trên xe tải từ rất lâu trước khi cách sống này trở nên phổ biến. Năm 1968, ông và người bạn đồng hành Doug Tompkins đã trang bị cho chiếc xe tải Ford Econoline đời 1965 một bệ ngủ và kệ để cất giữ tất cả dụng cụ leo núi, trượt tuyết, lướt sóng và câu cá. Họ đã có bốn tháng trải nghiệm trên xe khi di chuyển từ California về phía nam. Đam mê thám hiểm làm nên thành công Với những trải nghiệm phong phú về cuộc sống sinh tồn và leo núi, Chouinard bắt đầu sự nghiệp phát triển thiết bị thám hiểm dù không có bằng kỹ sư, chưa từng học nghề và không được đào tạo chính quy về thiết kế sản phẩm. Thay vào đó, ông mượn một cuốn sách về nghề rèn từ thư viện địa phương và bắt tay vào dự án đầu tiên: cải tiến móc leo núi. Dần dầu, ông thành thạo trong việc rèn thép và làm ra được hai chiếc móc leo núi mỗi giờ. Ông bán móc với giá 1,5 USD/chiếc, cao hơn đáng kể so với giá ở thị trường châu Âu lúc đó từ 15 - 30 xu/chiếc. Nhưng móc của người châu Âu rèn từ sắt và kém bền hơn loại thép của Chouinard. Với chất liệu tốt hơn, móc của Chouinard có thể được rút lên khỏi vách đá "mà không bị biến dạng". Chouinard cho rằng chúng bền và dùng được nhiều lần nên xứng đáng với mức giá cao hơn. Chouinard cũng liên tục cải thiện sản phẩm và nghĩ ra những thiết bị mới sau mỗi hành trình leo núi. Sau trải nghiệm leo lên đỉnh Kat Pinnacle năm 1960 cùng Tom Frost - người sau này trở thành đối tác kinh doanh của ông, họ đã phát minh ra một loại móc mỏng, được làm bằng thép cứng và có thể đặt vào các vách đá để tạo điểm bám. Vào giữa những năm 1960, The North Face là một trong những thương hiệu truyền thống đầu tiên đồng ý bán móc leo núi, móc khóa carabiner và các thiết bị khác của Chouinard. Mặc dù sản phẩm của ông mang tính kỹ thuật, nhưng theo người cùng thời với ông, Royal Robbins, thì Chouinard lại giống một nghệ sĩ hơn là một kỹ sư. Gelles đã trích dẫn nhận định của Robbins về Chouinard: “Với sự sáng tạo đến mức khó tin, Chouinard đã phát minh ra nhiều kỹ thuật và thiết bị leo núi hơn bất kỳ ai tôi biết”.Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Tri Thức - ZnewsBạn đọc được một uốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức - Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: books@znews.vn. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng.