Thông điệp của ông Tập khi chọn cấp phó trong Quân ủy Trung ương

Ủy ban Trung ương đảng Cộng sản Trung Quốc (CCP) hôm 23/10 bổ nhiệm tướng Trương Thăng Dân, sĩ quan kỳ cựu từng dẫn đầu nỗ lực chống tham nhũng trong quân đội, lên vị trí Phó chủ tịch thứ hai của Quân ủy Trung ương (CMC), thay thế Hà Vệ Đông, người tuần trước bị khai trừ khỏi đảng cùng 8 tướng khác bị cáo buộc tham nhũng.

Giới chuyên gia nhận định động thái trên, được công bố vào ngày cuối cùng của Hội nghị Trung ương 4 khóa 20, là lời khẳng định của Chủ tịch Tập Cận Bình rằng ông sẽ không khoan nhượng đối với hành vi tham nhũng, dù ở trong hàng ngũ hay bất cứ đâu khác, theo tinh thần của chiến dịch "đả hổ, diệt ruồi" mà ông khởi xướng.

Tướng Trương sinh năm 1958 tại tỉnh Thiểm Tây, quê hương của ông Tập. Có rất ít thông tin về giai đoạn đầu trong binh nghiệp của tướng Trương, nhưng theo truyền thông Trung Quốc, ông từng có thời gian giữ chức Chủ nhiệm Cục Chính trị Lực lượng Pháo binh số Hai, nay được gọi là Lực lượng Tên lửa Trung Quốc.

Ông cũng từng là Chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần, cũng như giữ chức Phó bí thư Ủy ban Chống tham nhũng thuộc CMC và là điều tra viên chống tham nhũng hàng đầu của cơ quan này kể từ khi gia nhập vào năm 2017, thời điểm ông được thăng quân hàm thượng tướng.

Ông cũng là Bí thư Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật CMC, chức vụ chịu trách nhiệm duy trì trật tự trong lực lượng vũ trang và đảm bảo lòng trung thành của các quân nhân đối với đảng.

Trong thời gian giữ cương vị này, ông đã đóng vai trò chủ chốt đối với nỗ lực chống tham nhũng quân đội. Dưới quyền lãnh đạo của ông Trương, 8 tướng đã bị cách chức vì sai phạm.

Trong thời gian qua, cả Lực lượng Tên lửa và Tổng cục Hậu cần, hai nơi ông Trường từng công tác, đều đối mặt với cuộc điều tra tham nhũng gắt gao. Hàng loạt tướng lĩnh cấp cao của Lực lượng Tên lửa đã bị cách chức vì "vi phạm kỷ luật nghiêm trọng", cụm từ Trung Quốc dùng để chỉ hành vi tham nhũng.

Tuy nhiên, tướng Trương vẫn trụ vững qua các cuộc điều tra và giới chuyên gia nhận định việc ông được thăng chức là dấu hiệu cho thấy mức độ tin tưởng đặc biệt mà Chủ tịch Tập dành cho ông.

"Không ai phù hợp hơn để đảm nhiệm vị trí này ngoài vị tướng đang phụ trách cuộc chiến chống tham nhũng trong quân đội", Wen-Ti Sung, học giả về Trung Quốc thuộc Hội đồng Đại Tây Dương, trụ sở tại Washington, nhận xét, thêm rằng uy tín cũng như lòng trung thành của tướng Trương đã được chứng minh qua các cuộc điều tra nhằm vào Lực lượng Pháo binh số Hai, một điểm nóng tham nhũng ở Trung Quốc, với loạt tướng "ngã ngựa" như Lý Ngọc Siêu, Chu Á Ninh, Vương Hầu Bân hay Ngụy Phượng Hòa.

Trong nhiều năm, ông Trương đã tạo dựng danh tiếng nhờ công tác kiểm tra và kỷ luật, phụ trách các cuộc điều tra chống tham nhũng, biển thủ và lạm quyền trong giới sĩ quan quân đội. Chính vai trò này đã đưa ông trở thành một trong những thân tín được Chủ tịch Tập tin tưởng nhất.

CMC từng có 7 thành viên, nhưng ba người trong số đó đã bị cách chức kể từ năm 2023 trong loạt cuộc điều tra chống tham nhũng. 8 trong 9 tướng lĩnh bị khai trừ khỏi đảng và tước quân tịch hồi tuần trước cũng là thành viên Ủy ban Trung ương đảng Cộng sản và một số cuộc điều tra nhắm vào họ chưa từng được công bố trước đây.

"Bằng cách nhắm đến những sĩ quan này cùng một lúc trước Hội nghị Trung ương, ông Tập đang gửi tín hiệu cảnh báo rõ ràng đến giới quân đội", Jon Czin, chuyên gia về quân đội Trung Quốc tại Viện Brookings ở Washington, bình luận.

Drew Thompson, chuyên gia cấp cao tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam ở Singapore đánh giá việc khai trừ cùng lúc 9 tướng lĩnh như vậy cho thấy ông Tập "quyết liệt như thế nào" trong nỗ lực chống tham nhũng, nhất là với hàng ngũ quân đội. Việc bổ nhiệm tướng Trương, một "ngôi sao" chống tham nhũng, vào vị trí Phó chủ tịch CMC, càng củng cố thông điệp đó của Chủ tịch Trung Quốc.

Trong cuộc họp báo sáng 24/10 của Ủy ban Trung ương đảng Cộng sản Trung Quốc về kết quả Hội nghị Trung ương 4 khóa 20, Trưởng ban Nghiên cứu Chính sách Trung ương Tưởng Kim Toàn đề cập đến chiến dịch chống tham nhũng "không ngừng nghỉ" của quốc gia ngay trong phần mở đầu. Ông khẳng định đất nước sẽ "tiếp tục tỉnh táo và quyết tâm, kiên định với cuộc đấu tranh gian khổ và lâu dài chống tham nhũng".

Ông Tưởng nhấn mạnh đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ luôn duy trì lập trường không khoang nhượng trước tham nhũng và "cuộc chiến này không có điểm dừng".

Giới chuyên gia nhận định phát biểu trên một lần nữa cho thấy ít nhất trong 5 năm tới, cuộc chiến chống tham nhũng vẫn là một trọng tâm được giới lãnh đạo Trung Quốc, trong đó có tướng Trương, đặc biệt đề cao.

Vũ Hoàng (Theo BBC, First Post, Straits Times)