SIM rác vẫn tràn lan, làm sao dẹp?

Đa số những vụ lừa đảo gây thiệt hại lớn đều xuất phát từ cuộc gọi số lạ, SIM không chính chủ. Tại sao trên thị trường vẫn còn nhiều SIM rác như vậy khi các nhà mạng khẳng định đang nỗ lực rà soát?

Gọi hàng trăm cuộc mỗi ngày

Chỉ trong một buổi sáng, anh T.Q.K (ngụ Q.Bình Thạnh, TP.HCM) đã nhận gần 10 cuộc điện thoại từ các số lạ gọi đến. Có những cuộc nhá máy, chỉ vài giây là tắt, nhưng rất nhiều số chào mời mua bất động sản, mở thẻ ngân hàng, cho vay tiêu dùng… Chọn thử số 0912011925 để tra cứu, anh T.Q.K bất ngờ khi thấy hàng trăm lượt phản ánh về tổng đài "Trang trắng", chuyên báo cáo số điện thoại làm phiền, lừa đảo. Đã có rất nhiều nạn nhân bị số điện thoại này nhá máy với tên hiển thị là "Smartcredit". Trong đó, anh Tâm Hảo, ngụ TP.HCM, rất bức xúc khi thường xuyên bị số điện thoại này nhá máy làm phiền.

Một số điện thoại khác bị người dùng báo cáo nhiều trong ngày 6.6 là số 0912710235. Theo thống kê của website Trang trắng, trong thời gian gần đây, số điện thoại 0912710235 liên tục bị phản ánh về các hành vi lừa đảo với hình thức giả danh shipper. Những người gọi từ số này yêu cầu người nhận trả một khoản tiền nhỏ, thường là 12.000 đồng, cho các khoản phí xuất kho với lý do như cung cấp thư quan trọng hoặc quà tặng từ các dịch vụ mua hàng của TikTok. 

Một số người dùng cho biết những cuộc gọi này không những làm phiền, mà còn tiềm ẩn nguy cơ chiếm đoạt tài sản và thông tin cá nhân. Thậm chí, một vài người khẳng định thông tin cá nhân của họ đã bị lộ và kẻ lừa đảo đọc đúng địa chỉ nhà của họ trước khi thực hiện các cuộc gọi lừa đảo. Chị Quế Nương, ngụ TP.Đà Nẵng, kể: "Tôi đặt mua hàng trên TikTok thì đúng 1 tuần sau số điện thoại 0912710235 gọi tới đọc đúng họ tên, địa chỉ nhà và nói TikTok gửi quà tặng miễn phí. Tôi biết đây là hình thức lừa đảo với mục đích lấy tiền ship, hoặc dẫn dụ tham gia trò mua hàng để nhận hoa hồng, nên lập tức cúp máy".

Cùng trong ngày hôm qua 6.6, hàng loạt người dùng trên cả nước báo cáo số điện thoại 0906317233 giả danh điện lực để lừa đảo cắt điện hay số điện thoại 0919746563 giả mạo công an. Anh Gia Nhì, ngụ TP.HCM, phản ánh thêm: "Tôi bị số điện thoại 0912011925 liên tục nhá máy mạo danh nhân viên thi hành án dân sự đòi chuyển khoản gấp tiền thi hành". Cũng số điện thoại này bị anh N.V.L (ngụ TP.Nha Trang, Khánh Hòa) báo cáo là giả mạo shipper. Để xác minh, PV Thanh Niên đã trực tiếp gọi vào số điện thoại 0912011925 nhưng không có ai bắt máy mà chỉ có âm thanh chờ tự động là dịch vụ "cho vay không cần thế chấp lên đến 100 triệu đồng".

Dẹp SIM rác bằng cách nào?

Sau một thời gian siết chặt quản lý SIM rác, theo ghi nhận của PV Thanh Niên, việc mua bán SIM kích hoạt sẵn hiện nay đã phổ biến trở lại. Ngày 6.6, với từ khóa "SIM kích hoạt sẵn", PV đã tìm được rất nhiều shop trên sàn thương mại điện tử cung cấp SIM "nghe gọi mãi mãi". Đơn cử như shop P.T6868, cung cấp SIM Vietnamobile chỉ 20.000 đồng/SIM, mỗi tháng chỉ cần nạp tiền vào tài khoản và gọi một cuộc gọi bất kỳ là có thể gia hạn thời gian sử dụng, không cần phải đăng ký thông tin. 

Ghi nhận thực tế, cửa hàng này đã cung cấp hơn 1.100 SIM trong thời gian qua. Một shop khác có địa chỉ tại 222/1A Võ Thành Trang, P.11, Q.Tân Bình (TP.HCM), cung cấp SIM số lượng lớn không cần kích hoạt nhưng vẫn nhận được cuộc gọi, tin nhắn, nếu muốn gọi đi thì nạp thêm tiền. Thống kê cho thấy cửa hàng này cũng đã bán trên 1.000 SIM trong thời gian gần đây.

Một chuyên gia an ninh mạng nhận định tình hình tội phạm sử dụng SIM rác để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật trong thời gian qua có nhiều diễn biến phức tạp. Công tác phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm sử dụng công nghệ cao cho thấy SIM rác đang bị các đối tượng lợi dụng thực hiện hành vi vi phạm pháp luật như: gọi điện, nhắn tin giả danh các cơ quan chức năng (công an, viện kiểm sát, nhân viên ngân hàng…) để lừa đảo chiếm đoạt tài sản; đăng ký tài khoản ngân hàng, tài khoản ví điện tử ảo để rửa tiền; đăng ký tài khoản mạng xã hội Zalo, Facebook, Wechat… để hoạt động lừa đảo, đăng tải thông tin sai sự thật…Chính vì vậy, quản lý SIM rác chính là góp phần ngăn chặn từ gốc nạn lừa đảo qua điện thoại.

Công an TP.Hà Nội cũng cho biết: Vừa qua, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an TP.Hà Nội đã phối hợp với công an các quận Hoàng Mai, Hà Đông, Nam Từ Liêm tiến hành kiểm tra, xử lý 5 đối tượng về hành vi "bán, lưu thông trên thị trường SIM thuê bao đã được nhập sẵn thông tin thuê bao, kích hoạt sẵn dịch vụ di động cho SIM thuê bao nhưng chưa thực hiện hoặc chưa hoàn thành việc giao kết hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung". Cơ quan chức năng đã thu giữ tổng số hơn 15.600 SIM thuê bao đã được nhập sẵn thông tin thuê bao, kích hoạt sẵn dịch vụ di động. Đáng chú ý, qua các vụ việc này, lực lượng công an đã phát hiện có hơn 900 SIM các loại đã bị sử dụng với mục đích vi phạm pháp luật.

Mặc dù cơ quan chức năng đã có những biện pháp mạnh mẽ trong công tác rà soát, xử lý đối với SIM rác nhưng thực tế cho thấy lượng SIM rác trôi nổi trên thị trường vẫn còn rất lớn. Tuy số tiền thu lợi từ hoạt động mua bán SIM rác không lớn (chỉ từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng/giao dịch) nhưng các đối tượng có thể giao dịch, lưu thông ra ngoài thị trường vài trăm đến hàng nghìn SIM rác. Điều này tiềm ẩn nguy cơ để các đối tượng xấu sử dụng vào mục đích vi phạm pháp luật.

Một lãnh đạo Cục Viễn thông (Bộ KH-CN) nhìn nhận: "Nguyên nhân cơ bản của việc SIM rác vẫn còn hoành hành là do ý thức của doanh nghiệp viễn thông và người sử dụng dịch vụ viễn thông. Vì mục tiêu lợi nhuận, cạnh tranh trong phát triển thuê bao của các doanh nghiệp viễn thông, đại lý và của tất cả những cá nhân tham gia kinh doanh dịch vụ viễn thông dẫn đến tự mình đăng ký thuê bao hoặc sử dụng thông tin của người khác để đăng ký thuê bao sau đó đem bán lại kiếm lời gây ra tình trạng SIM rác. Đối với người sử dụng dịch vụ viễn thông có thể vì sự thuận tiện, vì kinh tế, hay vì lý do "tế nhị khác",... vẫn mua và sử dụng SIM rác, dẫn đến nhu cầu sử dụng SIM rác. 

Các điểm bán lẻ đã lợi dụng quy định cá nhân, tổ chức có thể đăng ký sử dụng nhiều thuê bao để thực hiện các thủ tục đăng ký thông tin cho nhiều SIM rồi thực hiện bán SIM đã kích hoạt trước, lợi dụng thông tin cá nhân của khách hàng đã đăng ký sử dụng dịch vụ trước đây để tiếp tục giao kết hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung. Trong khi đó, doanh nghiệp chiết khấu cao cho phát triển thuê bao mới, dẫn đến các đại lý đăng ký và kích hoạt bán SIM rác".