Bà Paetongtarn bị bãi nhiệm: Ai sẽ là thủ tướng Thái Lan tiếp theo?

Chỉ sau một năm tại vị, ngày 29-8, bà Paetongtarn Shinawatra chính thức bị Tòa án Hiến pháp bãi nhiệm chức thủ tướng vì vi phạm đạo đức. Điều gì đang chờ đợi Thái Lan phía trước?

Theo Hãng tin Reuters, Phó thủ tướng Phumtham Wechayachai cùng nội các đương nhiệm sẽ tạm thời điều hành đất nước trong vai trò chính phủ lâm thời, cho đến khi Quốc hội bầu được thủ tướng mới.

Thời điểm Quốc hội triệu tập để bỏ phiếu do chủ tịch Hạ viện quyết định, song Hiến pháp hiện hành không quy định thời hạn cụ thể cho quá trình này. 

Tuy nhiên do tồn tại nhiều mâu thuẫn lợi ích giữa các bên, việc lựa chọn thủ tướng mới có thể sẽ mất nhiều thời gian.

Các ứng viên tiềm năng

Hiện có 5 ứng viên đủ điều kiện từng được đề cử trước cuộc tổng tuyển cử năm 2023.

Đảng Pheu Thai ban đầu có ba ứng viên, nhưng đến nay chỉ còn lại ông Chaikasem Nitisiri (77 tuổi), nguyên bộ trưởng Tư pháp, người được đánh giá là có ít kinh nghiệm điều hành nội các. Dù khá kín tiếng, ông đã tuyên bố sẵn sàng đảm nhận vai trò thủ tướng nếu được lựa chọn.

Một ứng viên đáng chú ý khác là ông Anutin Charnvirakul (58 tuổi) - cựu bộ trưởng Nội vụ và phó thủ tướng. Ông từng gây chú ý khi quyết định rút Đảng Bhumjaithai khỏi liên minh do bà Paetongtarn dẫn dắt hồi tháng 6 vừa qua.

Các ứng viên còn lại gồm: ông Pirapan Salirathavibhaga - đương kim bộ trưởng Năng lượng; ông Jurin Laksanawisit - cựu phó thủ tướng; và ông Prayuth Chan-ocha - cựu thủ tướng, cựu tướng lĩnh quân đội, người từng dẫn đầu cuộc đảo chính năm 2014 lật đổ chính phủ Pheu Thai. Hiện ông Prayuth đã nghỉ hưu và giữ vai trò cố vấn hoàng gia.

Điều kiện trở thành thủ tướng

Để được đưa ra bỏ phiếu tại Quốc hội, một ứng viên thủ tướng cần có sự ủng hộ của ít nhất 50 nghị sĩ. 

Sau đó để chính thức nhậm chức, ứng viên này phải giành được tối thiểu 247 phiếu ủng hộ trong tổng số 492 ghế tại Hạ viện.

Trong trường hợp không có ai đạt đủ số phiếu cần thiết, Hạ viện sẽ tiếp tục nhóm họp và tiến hành các vòng bỏ phiếu tiếp theo với những ứng viên khác. 

Hiến pháp hiện hành không giới hạn số lần bỏ phiếu, cũng như không đặt ra khung thời gian cụ thể cho quá trình này.

Kịch bản có thể xảy ra

Theo Reuters, nếu ông Chaikasem trở thành thủ tướng, ông có thể được xem là một giải pháp chuyển tiếp tạm thời mà các bên đều có thể chấp nhận. 

Tuy nhiên, năng lực thực thi cải cách hoặc vực dậy nền kinh tế của ông được đánh giá là rất hạn chế. 

Một kịch bản khác là ông Anutin Charnvirakul trở thành thủ tướng, nếu ông nhận được sự hậu thuẫn từ các thành viên trong liên minh cũ và Đảng Nhân dân - lực lượng hiện giữ nhiều ghế nhất tại Quốc hội. 

Đảng này từng úp mở khả năng ủng hộ ông Anutin, với điều kiện ông cam kết tổ chức bầu cử sớm.

Ngoài ra, một kịch bản gây bất ngờ hơn cũng có thể là sự trở lại của cựu thủ tướng Prayuth Chan-ocha. Tuy nhiên để điều này xảy ra, sẽ cần một thỏa thuận chính trị đầy nhạy cảm giữa ông và Đảng Pheu Thai - những đối thủ đối đầu gay gắt trên chính trường Thái Lan.