Sách 'Chùa Thầy - Di tích quốc gia đặc biệt': Khảo tả một đại danh lam

"Chùa Thầy - Di tích quốc gia đặc biệt" nghiên cứu toàn diện về lịch sử, kiến trúc, mỹ thuật, lễ hội, tín ngưỡng, huyền tích của ngôi chùa gắn với tên tuổi Thiền sư Từ Đạo Hạnh.

Cuốn sách Chùa Thầy - Di tích quốc gia đặc biệt là công trình nghiên cứu công phu của nhóm tác giả gồm Nguyễn Xuân Trung (chủ biên), Trần Trung Hiếu, Nguyễn Thị Hương Mai và Lưu Thị Dung, vừa ra mắt tại Hội sách Tuệ Đăng lần thứ nhất năm 2025 diễn ra từ ngày 17đến 21/5 tại Khu du lịch Quốc gia Tam Chúc.

Tọa lạc dưới chân núi Sài Sơn (huyện Quốc Oai, Hà Nội), chùa Thầy là một trong những danh lam cổ kính bậc nhất miền Bắc, được xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt. Theo các tư liệu lịch sử, chùa được khởi dựng từ thời Lý, vào thế kỷ XI, gắn liền với cuộc đời và sự nghiệp của Thiền sư Từ Đạo Hạnh - một nhân vật tôn giáo, văn hóa đặc biệt trong lịch sử Phật giáo Việt Nam. Trải qua gần một thiên niên kỷ, chùa Thầy đã trở thành trung tâm Phật giáo, học thuật và lễ hội, lưu giữ nhiều giá trị lịch sử, nghệ thuật, kiến trúc độc đáo.

Sách Chùa Thầy - Di tích quốc gia đặc biệt. Ảnh: Tri Thức Trẻ.

Không chỉ là không gian tâm linh gắn với những truyền tích linh thiêng, quần thể chùa Thầy còn là biểu tượng văn hóa gắn bó với ký ức làng quê, nơi người dân và du khách tìm về chiêm bái, lắng lòng và kết nối với chiều sâu lịch sử. Quần thể gồm ba tòa chính điện, thủy đình, cầu Nhật Tiên - Nguyệt Tiên, các điện thờ ẩn mình trong núi, tạo nên một không gian kiến trúc hài hòa giữa thiên nhiên và con người.

Cuốn sách Chùa Thầy - Di tích quốc gia đặc biệt được xem là công trình chuyên sâu giới thiệu toàn diện về di tích này. Với dung lượng thông tin phong phú, tác phẩm mang đến một cái nhìn bao quát từ lịch sử hình thành vùng đất Sài Sơn, kiến trúc - mỹ thuật - lễ hội chùa Thầy, đến những yếu tố phi vật thể như tín ngưỡng, huyền tích, và đặc biệt là cuộc đời, sự nghiệp của Thiền sư Từ Đạo Hạnh - nhân vật trung tâm trong không gian văn hóa chùa Thầy.

Ông Nguyễn Xuân Trung - Chủ biên cuốn sách - chia sẻ: “Từ lịch sử vùng đất đến từng chi tiết kiến trúc, nghệ thuật và lễ hội, chùa Thầy mang trong mình những trầm tích văn hóa vô đồ sộ, không thể hiểu hết trong một sớm một chiều. Chúng tôi hy vọng cuốn sách có thể truyền tải phần nào những giá trị ấy đến bạn đọc, để thêm hiểu, thêm quý, thêm từ bi và trí tuệ khi nhìn về quá khứ và sống trong hiện tại”.

Dù thừa nhận những giới hạn của công trình đầu tay, nhóm tác giả cũng bày tỏ mong muốn tiếp tục nghiên cứu sâu hơn trong tương lai, nhằm góp phần gìn giữ và lan tỏa các giá trị đặc sắc của di sản văn hóa chùa Thầy.

Việc ra mắt cuốn sách không chỉ góp phần bảo tồn giá trị lịch sử - văn hóa của một di tích đặc biệt, mà còn là bước tiến quan trọng trong công cuộc giới thiệu, quảng bá di sản Việt Nam đến với đông đảo công chúng trong và ngoài nước.