Ông Trump vỡ mộng về giải pháp nhanh chóng cho xung đột Ukraine

Sau cuộc điện đàm với người đồng cấp Nga Vladimir Putin tuần trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố hai người sẽ gặp nhau "trong khoảng hai tuần tới hoặc lâu hơn một chút".

Nhưng giờ đây, cuộc gặp thượng đỉnh lần hai giữa lãnh đạo Mỹ và Nga khó có thể diễn ra theo khung thời gian đó. Nhà Trắng ngày 21/10 thông báo Tổng thống Trump không còn kế hoạch gặp ông Putin trong "tương lai gần".

"Tôi không muốn có một cuộc gặp lãng phí. Tôi không muốn mất thời gian, nên tôi sẽ xem xét diễn biến sắp tới", ông Trump nói với phóng viên.

Dù ngụ ý rằng vẫn có thể gặp lãnh đạo Nga trong tương lai, ông chỉ ra đây không còn là ưu tiên hàng đầu, thêm rằng "chúng tôi sẽ thông báo cho các bạn trong vòng hai ngày tới về những gì mình đang làm".

Trong cuộc điện đàm ngày 16/10, ông Trump từng nói Mỹ và Nga đã nhất trí "có cuộc gặp giữa các cố vấn cấp cao vào tuần tới". Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio được dự đoán sẽ gặp người đồng cấp Nga Sergey Lavrov để đặt nền móng cho hội nghị thượng đỉnh Trump - Putin, vốn dự kiến tổ chức ở Budapest, Hungary.

Tuy nhiên, cuộc gặp đó hiện tại cũng không còn được lên kế hoạch tổ chức sau cuộc điện đàm giữa ông Rubio và ông Lavrov ngày 20/10. Phía Mỹ mô tả đó là cuộc nói chuyện "hiệu quả" nên hiện tại hai bên "không còn cần gặp trực tiếp".

Một nguồn tin am hiểu tình hình nói với CNN rằng thực tế là các quan chức Mỹ cảm thấy lập trường của Nga vẫn còn khác biệt với kỳ vọng của họ về khả năng chấm dứt xung đột Ukraine.

Ngoại trưởng Nga ngày 21/10 xác nhận ông và người đồng cấp Mỹ đã điện đàm và thảo luận về "khuôn khổ cho cuộc gặp tiếp theo" giữa lãnh đạo hai nước.

"Điều cốt lõi không phải là địa điểm hay thời điểm, mà là cách chúng tôi sẽ tiếp tục thực hiện thực chất những công việc đã được thống nhất tại Anchorage", ông Lavrov nói, đề cập tới cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông Trump và ông Putin ở Alaska hồi tháng 8.

Tuy nhiên, ông cũng bày tỏ rõ lập trường cứng rắn của Nga, nhấn mạnh "điều cần thiết là một nền hòa bình bền vững, lâu dài, chứ không phải một lệnh ngừng bắn ngay lập tức mà không dẫn đến đâu".

Giới quan sát cho rằng điều này đồng nghĩa bác bỏ ý tưởng đóng băng xung đột ở chiến tuyến hiện tại, điều mà ông Trump đưa ra sau cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng ngày 17/10. Ý tưởng này đã được Kiev và châu Âu ủng hộ như động thái khởi đầu cho quá trình đàm phán hướng tới chấm dứt chiến sự.

Điện Kremlin cũng tìm cách giảm bớt kỳ vọng về một hội nghị thượng đỉnh Trump - Putin được tổ chức nhanh chóng. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho hay không thể nói hội nghị thượng đỉnh bị hoãn lại khi nó chưa từng được ấn định ngày cụ thể.

"Bạn không thể hoãn những gì chưa lên lịch", ông nói với phóng viên.

Hơn hai tháng đã qua kể từ khi ông Trump và ông Putin gặp nhau tại Alaska. Cuộc gặp kéo dài gần ba giờ hồi giữa tháng 8 đã kết thúc mà không có thỏa thuận nào, dù hai bên ca ngợi có những bước tiến triển. Kể từ đó, ông Trump công khai kêu gọi Kiev và Moskva "ngừng bắn ngay lập tức".

Giới quan sát tin rằng chính những bình luận cho thấy lập trường cứng rắn của Nga đã khiến ông Trump "vỡ mộng" về triển vọng gặp ông Putin và thúc đẩy giải pháp nhanh chóng cho xung đột.

Tuy nhiên, Tổng thống Trump nói vẫn thấy cơ hội ngừng bắn ở Ukraine. "Tôi đã nhập cuộc và tôi phải xem liệu có thể dập tắt nó không", ông nói về xung đột.

Một số chuyên gia chính sách đối ngoại nhận định ông Trump vẫn có đòn bẩy trong các cuộc đàm phán với Nga. Họ cho rằng Tổng thống Mỹ vẫn có thể để ngỏ khả năng cung cấp cho Ukraine các tên lửa tầm xa Tomahawk.

"Ông ấy vẫn nắm trong tay con bài tên lửa Tomahawk, và ông Putin biết rõ điều đó", William B. Taylor, cựu đại sứ Mỹ tại Ukraine, nói về đòn bẩy của ông Trump. Nhưng ông thừa nhận ông Putin đã cố ngăn cản khả năng Mỹ chuyển tên lửa cho Ukraine.

"Ông Putin lo lắng về Tomahawk nên đã yêu cầu điện đàm và ít nhất động thái đó đã trì hoãn hành động của Mỹ", cựu đại sứ nói thêm.

Về phía Ukraine, ông Zelensky khẳng định Nga "ít quan tâm tới ngoại giao hơn" sau khi Mỹ từ chối cung cấp tên lửa hành trình Tomahawk cho Kiev, ít nhất vào thời điểm hiện tại.

"Ngay khi khả năng nhận được vũ khí tầm xa trở nên xa vời hơn đối với Ukraine, Nga gần như lập tức không còn quan tâm nhiều đến ngoại giao. Đây là tín hiệu cho thấy vấn đề về vũ khí tầm xa có thể là chìa khóa quan trọng để đạt được hòa bình", ông nói.

Thanh Tâm (Theo CNN, NBC News)