Ukraine muốn dùng tài sản Nga để sản xuất vũ khí tầm bắn 3.000 km

"Chúng tôi đã có kế hoạch rõ ràng về sử dụng vũ khí tầm xa được sản xuất trong nước và sẽ triển khai những loại có tầm bắn 150-3.000 km", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố trong cuộc họp báo tại thủ đô Brussels của Bỉ hôm 23/10.

Theo ông, thách thức lớn nhất hiện nay là tìm kiếm nguồn tài chính để bắt đầu sản xuất hàng loạt vũ khí. "Sử dụng tài sản Nga là vấn đề rất quan trọng với Ukraine. Chúng tôi sẽ dùng một phần để phục vụ sản xuất trong nước như cũng như của các đối tác châu Âu. Nga mang xung đột đến đất nước chúng tôi và họ phải trả giá", Tổng thống Zelensky cho hay.

Phát biểu được đưa ra giữa lúc Ủy ban châu Âu (EC) đang có kế hoạch sử dụng tài sản Nga bị đóng băng để cung cấp "khoản vay bồi thường" trị giá 140 tỷ euro (162 tỷ USD) cho Ukraine. Kiev chỉ phải hoàn trả sau khi được Moskva bồi thường tổn thất chiến sự.

Tuy nhiên, kế hoạch trên tiềm ẩn nhiều rủi ro về pháp lý và chính trị. Bỉ, quốc gia nắm giữ phần lớn tài sản Nga bị phong tỏa, đề nghị các nước thành viên trong Liên minh châu Âu (EU) phải cam kết chia sẻ trách nhiệm trong trường hợp Nga đưa sự việc ra tòa.

Tại hội nghị hôm 23/10, giới lãnh đạo EU nhất trí sẽ đáp ứng "những nhu cầu tài chính cấp thiết" của Kiev trong vòng hai năm tới, song chưa thông qua kế hoạch sử dụng tài sản Nga bị đóng băng để cung cấp khoản vay cho Ukraine mà sẽ trì hoãn đến tháng 12 để ra quyết định.

Điện Kremlin đã tuyên bố sẽ truy cứu mọi cá nhân và quốc gia châu Âu "chiếm đoạt tài sản của Nga".

Sau khi chiến sự Ukraine bùng phát cuối tháng 2/2022, phương Tây đã áp đặt hàng loạt lệnh trừng phạt với Nga, đóng băng khoảng 300 tỷ euro (hơn 320 tỷ USD) tài sản của ngân hàng trung ương Nga và giới tài phiệt nước này.

Khoảng 245 tỷ USD tài sản đóng băng của Nga đang nằm ở EU, trong đó gần 215 tỷ USD được quản lý bởi Euroclear, trung tâm lưu ký chứng khoán có trụ sở tại Bỉ. Lượng chứng khoán trị giá khoảng 205 tỷ USD đã được chuyển thành tiền mặt khi đáo hạn. Đây chính là tài sản Nga mà EU có thể sử dụng.

Ukraine đang đẩy mạnh phát triển ngành công nghiệp quốc phòng trong nước nhằm giảm lệ thuộc vào nước ngoài, phân bổ 1,3 tỷ USD cho hoạt động sản xuất vũ khí nội địa trong ngân sách năm tài khóa 2025.

Kiev đã ra mắt nhiều khí tài nội địa trong thời gian gần đây, nổi bật là tên lửa hành trình Flamingo có tầm bay 3.000 km và chi phí khoảng 500.000 USD mỗi quả. Nhà sản xuất Fire Point hồi tháng 8 tuyên bố bắt đầu chế tạo hàng loạt Flamingo và đặt mục tiêu xuất xưởng 210 tên lửa mỗi tháng, nhưng tiến độ thực tế hiện nay dường như thấp hơn nhiều.

Phạm Giang (Theo AFP, Reuters, NVOA)