Mỹ triển khai UAV giám sát lệnh ngừng bắn Gaza

Các quan chức quân đội Mỹ và Israel ngày 24/10 tiết lộ Mỹ đã bắt đầu vận hành các máy bay không người lái (UAV) trên vùng trời Dải Gaza nhằm giám sát thực thi lệnh ngừng bắn, sau khi nhận được sự đồng ý từ Israel. Các hoạt động giám sát sẽ gửi thông tin về Trung tâm Điều phối Dân sự - Quân sự (CMCC), mới được Mỹ thiết lập tại miền nam Israel.

Ở giai đoạn đầu cuộc chiến, Mỹ từng triển khai máy bay không người lái MQ-9 Reaper tại Dải Gaza để hỗ trợ các nỗ lực giải cứu con tin, đồng thời chia sẻ dữ liệu thu được từ những chuyến bay này với Israel, giúp xác định các vị trí nghi ngờ nơi giam giữ con tin.

CMCC do Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ (CENTCOM) vận hành, được thành lập sau hội nghị thượng đỉnh tại Ai Cập về lộ trình hòa bình cho Dải Gaza, dựa trên sáng kiến do Mỹ thúc đẩy nhằm chấm dứt cuộc chiến kéo dài hai năm giữa Israel và phong trào Hamas.

Trung tâm này có khoảng 200 nhân viên quân đội Mỹ, đóng vai trò theo dõi việc thực thi lệnh ngừng bắn, đồng thời điều phối hỗ trợ nhân đạo, hậu cần và an ninh từ các đối tác quốc tế vào Dải Gaza.

Phát ngôn viên CENTCOM Timothy Hawkins cho biết CMCC có hệ thống giám sát thời gian thực tình hình trên thực địa. Lầu Năm Góc vẫn bác bỏ khả năng triển khai quân nhân vào Gaza, chỉ hỗ trợ kiểm soát và bảo đảm dòng viện trợ.

Lệnh ngừng bắn do Mỹ, Qatar và Ai Cập làm trung gian đang liên tục chịu thử thách bởi một số vụ đụng độ nhỏ, các đòn tập kích trả đũa từ Israel và tranh cãi quanh việc Hamas không làm đúng theo cam kết trao trả thi thể con tin.

Quyết định triển khai UAV giám sát Dải Gaza cho thấy Washington muốn có đánh giá độc lập về tình hình thực địa thay vì chỉ dựa vào các báo cáo của Tel Aviv, đảm bảo cả Israel lẫn Hamas tuân thủ lệnh ngừng bắn mong manh, theo đài i24 của Israel.

Một số cựu quan chức Mỹ đã bày tỏ bất ngờ về động thái này, đặc biệt khi Mỹ - Israel vốn có quan hệ hợp tác quân sự và tình báo chặt chẽ.

"Đây là hình thức giám sát mang tính can thiệp sâu của Mỹ tại một mặt trận mà Israel coi là khu vực có mối đe dọa trực tiếp", Daniel B. Shapiro, cựu đại sứ Mỹ tại Israel dưới thời Barack Obama và đặc phái viên về Iran dưới thời Joe Biden, nhận định.

"Nếu thông tin giữa Israel và Mỹ thật sự minh bạch và đáng tin cậy, họ đã không cần đến biện pháp này. Nhưng rõ ràng, Washington muốn loại bỏ mọi khả năng hiểu lầm giữa hai bên", ông nói.

Thanh Danh (Theo i24, Times of Israel, Haaretz)