Các nhà khoa học quân sự Trung Quốc trong những năm qua đã xuất bản hàng chục công trình nghiên cứu trên các tạp chí chuyên ngành về cách truy tìm, phá hủy hệ thống vệ tinh Starlink của tỷ phú Mỹ Elon Musk, theo thống kê được AP công bố ngày 30/7.
Nỗ lực này xuất phát từ mối lo ngại rằng Starlink có thể được các đối thủ của Bắc Kinh sử dụng trong trường hợp bùng phát xung đột hoặc với mục đích do thám, khiến Trung Quốc và các lợi ích chiến lược của nước này bị đe dọa.
Lo ngại càng lớn hơn khi công ty của Musk có quan hệ chặt chẽ với giới chức tình báo và quốc phòng Mỹ, đồng thời ngày một mở rộng ảnh hưởng trên phạm vi toàn cầu.
"Trước việc Mỹ tích hợp công nghệ Starlink vào vũ khí ngoài không gian nhằm giành lợi thế trước đối thủ, các nước khác đang ngày càng coi Starlink là mối đe dọa an ninh trong lĩnh vực hạt nhân, vũ trụ và không gian mạng", các giáo sư thuộc Đại học Công nghệ Quốc phòng Trung Quốc viết trong nghiên cứu xuất bản năm 2023.
Tuy không hoạt động ở Trung Quốc, hệ thống vệ tinh của Musk vẫn có thể phủ sóng ở nước này. Các nhà nghiên cứu tại Đại học Quốc phòng Trung Quốc hồi năm 2023 thực hiện thí nghiệm mô phỏng vùng phủ sóng của Starlink tại một số khu vực quan trọng, trong đó có thủ đô Bắc Kinh. Họ kết luận rằng Starlink có thể truyền tín hiệu ở Bắc Kinh cả ngày lẫn đêm.
"Khả năng phủ sóng trên phạm vi toàn cầu của hệ thống vệ tinh Starlink đang được cải thiện một cách đều đặn và nhanh chóng", báo cáo có đoạn.
Trong các công trình nghiên cứu, giới khoa học Trung Quốc đã đánh giá tỉ mỉ năng lực và điểm yếu của Starlink, cũng như xác định những điểm có thể học hỏi để phát triển hệ thống vệ tinh tương tự. Một trong các nhược điểm của Starlink nằm ở chuỗi cung ứng của nó, theo bài báo khoa học do một nhóm an ninh mạng được Bắc Kinh hậu thuẫn công bố năm 2023.
"Công ty có hơn 140 nhà cung cấp cấp một, cùng lượng lớn nhà cung cấp cấp hai và cấp ba ở khâu hạ nguồn, song công tác giám sát an ninh mạng còn khá hạn chế", bài báo có đoạn.
Dựa vào điểm yếu này, giới nghiên cứu Trung Quốc nhận định can thiệp vào chuỗi cung ứng của Starlink là một trong những chiến lược khả thi để vô hiệu hóa hệ thống vệ tinh của Musk.
Trong nghiên cứu xuất bản năm 2023, các kỹ sư quân đội Trung Quốc còn đề xuất chế tạo những vệ tinh chuyên bám đuôi vệ tinh Starlink, thu thập tín hiệu, thậm chí là sử dụng vật liệu ăn mòn để phá hỏng pin hoặc động cơ ion của chúng.
Những phương án chủ động khác bao gồm gắn vũ khí laser lên tàu ngầm để có thể đốt cháy vệ tinh trên không gian; triển khai kính viễn vọng quang học cỡ nhỏ để giám sát vệ tinh; tạo mục tiêu giả bằng công nghệ deepfake để đánh lừa hệ thống Starlink.
Một số nhà phân tích Mỹ cho rằng Bắc Kinh dường như đang lo ngại quá mức cần thiết, song nhận định như vậy chưa thể làm giảm bớt các cuộc tranh luận ở Trung Quốc về Starlink. Một nghiên cứu của nước này thậm chí còn có tiêu đề là "Hãy coi chừng Starlink".
Được đưa vào vận hành từ năm 2019, Starlink là mạng lưới vệ tinh quỹ đạo thấp có khả năng cung cấp kết nối Internet giá rẻ, tốc độ cao và trên phạm vi rộng, trong đó có khu vực hẻo lánh. Công ty Starlink trực thuộc tập đoàn SpaceX do tỷ phú Musk sở hữu.
Theo Jonathan McDowell, nhà thiên văn học tại Trung tâm Vật lý thiên văn Harvard-Smithsonian, Starlink đang vận hành hơn 8.000 vệ tinh, tương đương khoảng 2/3 tổng số vệ tinh hiện hoạt động trên quỹ đạo. Công ty này đặt mục tiêu triển khai thêm hàng chục vệ tinh nữa lên không gian trong tương lai.
Starlink cho biết hãng đang hoạt động ở hơn 140 nước và vừa mở rộng sang một số thị trường mới như Niger, Somalia, Cộng hòa Dân chủ Congo và Pakistan. Chưa quốc gia hoặc công ty nào tiến gần đến việc bắt kịp Starlink, dù nhiều nỗ lực đang được tiến hành.
Tuy quan hệ giữa Elon Musk và Tổng thống Donald Trump đã đổ vỡ sau khi ông rời chính quyền hồi tháng 5, SpaceX vẫn duy trì liên kết chặt chẽ với các hoạt động cốt lõi của chính phủ Mỹ.
Tập đoàn này đã giành được các hợp đồng trị giá hàng tỷ USD để thực hiện sứ mệnh phóng tàu cho NASA và vệ tinh quân sự, giải cứu phi hành gia mắc kẹt trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) và xây dựng mạng lưới vệ tinh do thám cho Văn phòng Trinh sát Quốc gia.
Mối lo ngại về sự thống trị của Starlink càng trở nên lớn hơn sau khi xung đột Nga - Ukraine bùng phát đầu năm 2022. Cuộc chiến này đã khiến giới chuyên gia phải đánh giá lại vai trò của Starlink và các hệ thống tương tự.
Quân đội Ukraine đang sử dụng Starlink để duy trì liên lạc trên chiến trường, điều khiển thiết bị bay không người lái vũ trang và trinh sát, qua đó giành lợi thế trước đối phương.
Dù vậy, việc Kiev có được tiếp cận Starlink hay không ban đầu hoàn toàn phụ thuộc vào ý chí của một mình Musk, người từng ngắt dịch vụ hoặc từ chối mở rộng vùng phủ sóng để hỗ trợ cuộc phản công của Ukraine vào bán đảo Crimea.
Phạm Giang (Theo AP)
Showroom: D11-47 KĐT Geleximco Lê Trọng Tấn, Hà Đông, Hà Nội
Điện thoại: 1900 98 98 36
Email: info@daisan.vn