Trầm cảm tuổi vị thành niên - Báo VnExpress

Thu vào Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội trong tình trạng suy kiệt cả thể chất lẫn tinh thần sau nhiều ngày không ăn uống, chỉ nằm trong phòng tối, không chịu nói chuyện. Người nhà cho biết khoảng một năm nay Thu hay khóc một mình, thường xuyên chia sẻ cảm thấy "tội lỗi" và "vô dụng" không thể đáp ứng kỳ vọng của gia đình. Các bác sĩ chẩn đoán Thu bị trầm cảm nặng, rối loạn lo âu.

Sau 4 tháng điều trị bằng phương pháp kích thích từ trường xuyên sọ và trị liệu tâm lý, sức khỏe tâm lý và thể chất dần của Thu cải thiện tích cực. Bác sĩ Dương hướng dẫn người nhà cách chia sẻ, đồng hành cùng con vượt qua giai đoạn này.

Còn Quân, 16 tuổi, con một trong gia đình khá giả, có biểu hiện hoảng loạn, hoang tưởng nhẹ, căng thẳng bởi mục tiêu đặt ra là đi du học. ThS.BS Phạm Văn Dương, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, chẩn đoán Quân trầm cảm mức độ vừa, có nguy cơ diễn tiến nặng nếu không được can thiệp kịp thời. Bác sĩ kê thuốc uống, hướng dẫn Quân chăm sóc tinh thần và tập thể dục đều đặn. Hiện, sau hơn hai tháng điều trị, Quân dần vui vẻ và hòa đồng hơn với mọi người xung quanh.

Trầm cảm là rối loạn tâm trạng kéo dài, ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của người bệnh. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính khoảng 10-20% trẻ vị thành niên từng trải qua ít nhất một rối loạn tâm thần, trong đó trầm cảm là phổ biến nhất.

Theo bác sĩ Dương, nhiều phụ huynh chưa nhận diện đúng hoặc bỏ qua triệu chứng trầm cảm của con do nhầm lẫn với dấu hiệu "khủng hoảng tuổi mới lớn" hay không tin con mình đang gặp vấn đề về tâm lý. Người bị trầm cảm thường xuyên cảm thấy buồn bã, mất hứng thú với những hoạt động mà trước đây họ yêu thích, mệt mỏi, thiếu năng lượng. Người bệnh có thể gặp các vấn đề về giấc ngủ, ăn uống hoặc khó tập trung. Dễ tức giận, mất hứng thú, học hành sa sút, tăng hoặc giảm cân bất thường cũng là dấu hiệu bất thường. Một số người có hành vi tự hại bản thân như sử dụng rượu, chất kích thích, thậm chí tự sát.

Bác sĩ Dương cho biết nhiều bệnh nhân đến phòng khám tâm lý tâm thần, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội được chẩn đoán trầm cảm. Nhiều trường hợp mắc hội chứng trầm cảm tuổi vị thành niên. Nguyên nhân chính chủ yếu bắt nguồn từ áp lực học tập, kỳ vọng thành tích, mâu thuẫn gia đình, thiếu gắn bó tình cảm và các sang chấn tâm lý như bị bắt nạt, cô lập hoặc mất người thân. Tác động từ mạng xã hội và đời sống số cũng góp phần làm tăng cảm giác tự ti, lạc lõng. Yếu tố di truyền và rối loạn dẫn truyền thần kinh như serotonin, dopamine... cũng đóng vai trò quan trọng trong cơ chế bệnh.

Trẻ bị trầm cảm cần được can thiệp sớm và toàn diện. Khi trẻ có dấu hiệu tâm lý bất thường kéo dài, gia đình nên đưa đến cơ sở chuyên khoa tâm thần để được chẩn đoán và điều trị. Bác sĩ có thể chỉ định liệu pháp tâm lý như trị liệu nhận thức và hành vi, kích thích từ trường xuyên sọ kết hợp dùng thuốc nếu cần.

Bác sĩ khuyên phụ huynh nên lắng nghe, không phán xét hay áp đặt đồng thời tạo môi trường an toàn, khuyến khích trẻ chia sẻ. Trẻ cũng nên hoạt động thể chất kết nối bạn bè, sinh hoạt điều độ để cải thiện cảm xúc.

Hằng Trần