5 phương pháp giảm đau thần kinh sau zona - Báo VnExpress

Sau khi khỏi bệnh thủy đậu, virus varicella zoster (VZV) vẫn tồn tại dưới dạng không hoạt động trong các hạch thần kinh. Khi gặp điều kiện thuận lợi như suy giảm miễn dịch, căng thẳng kéo dài hoặc mắc bệnh mạn tính, virus có thể tái hoạt động, gây tổn thương dây thần kinh dẫn đến đau mạn tính.

BS.CKI Trần Nguyễn Uyên Dung, Khoa Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết triệu chứng đau sau zona biểu hiện khác nhau tùy vị trí và mức độ tổn thương dây thần kinh cũng như cơ địa của từng người. Người bệnh thường cảm thấy rát bỏng, nhói buốt, châm chích hoặc như điện giật ở vùng da từng bị tổn thương, kèm ngứa, tê bì, dị cảm da bất thường. Trong một số trường hợp, cảm giác đau rát như bị đốt cháy, đau nhói từng cơn, kéo dài liên tục cả ngày lẫn đêm. Cơn đau có thể tăng lên khi cử động, tiếp xúc với quần áo hoặc khi thay đổi nhiệt độ.

Tình trạng này thường khởi phát trong vòng ba tháng sau khi đợt zona cấp tính qua đi. Đau dây thần kinh sau zona là bệnh mạn tính, hiện chưa có phác đồ điều trị khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, nhiều phương pháp điều trị hiện đại có thể góp phần giảm triệu chứng, cải thiện chất lượng sống cho người bệnh.

Dùng thuốc

Tùy mức độ đau và đáp ứng của mỗi người, bác sĩ có thể chỉ định một hoặc kết hợp nhiều loại thuốc như thuốc giảm đau thần kinh, thuốc chống trầm cảm ba vòng, thuốc chống co giật, thuốc hạ sốt, thuốc an thần hoặc hỗ trợ giấc ngủ. Người bệnh cần tuân thủ phác đồ điều trị, tránh tự ý tăng liều hoặc ngừng thuốc để giảm tác dụng phụ.

Kích thích từ trường xuyên sọ (TMS)

Đây là kỹ thuật không xâm lấn, an toàn, có thể áp dụng cho người cao tuổi hoặc người có bệnh nền. Thiết bị tạo ra sóng từ trường mạnh, ngắn hạn có khả năng xuyên qua da và hộp sọ, tác động đến vùng vỏ não vận động nguyên phát (M1) - nơi kiểm soát tín hiệu đau.

Kích thích từ trường xuyên sọ giúp giảm nhạy cảm đau của hệ thần kinh trung ương, ức chế dẫn truyền tín hiệu đau đồng thời cải thiện tâm trạng, giấc ngủ cho người bệnh. Mỗi người được chỉ định liệu trình TMS cá thể hóa tùy tình trạng nhằm mang lại hiệu quả tối ưu.

Tiêm botulinum toxin

Bác sĩ Dung cho hay khi tiêm vào vùng da từng bị tổn thương, hoạt chất botulinum toxin (botox) ức chế sự phóng thích các chất trung gian dẫn truyền đau tại đầu tận cùng của dây thần kinh, từ đó giảm tín hiệu đau truyền lên não. Đây là phương pháp ít xâm lấn, an toàn, đã được Bộ Y tế đưa vào hướng dẫn chẩn đoán và điều trị đau sau zona thần kinh.

Tiêm phong bế thần kinh

Dưới hướng dẫn của siêu âm, bác sĩ tiêm thuốc gây tê vào rễ thần kinh tại vị trí đau. Thuốc có tác dụng ngăn chặn dẫn truyền tín hiệu đau bất thường qua hạch giao cảm ở sừng sau tủy sống, trước khi tín hiệu này được truyền lên vùng vỏ não cảm nhận đau. Kỹ thuật này hỗ trợ giảm nhanh cơn đau cấp và ngăn chặn tiến triển thành đau mạn tính.

Vật lý trị liệu

Các phương pháp như tập vận động, xoa bóp, điện xung, điện phân, chiếu tia hồng ngoại, sóng siêu âm... hỗ trợ giảm đau, giảm viêm, thư giãn cơ đồng thời cải thiện tuần hoàn, giấc ngủ cho người bệnh.

Bác sĩ Uyên Dung khuyến cáo người từng mắc bệnh thủy đậu xuất hiện dấu hiệu nghi ngờ mắc zona như nổi mụn nước dọc theo dây thần kinh, đau rát da hoặc tê buốt vùng da khu trú nên đi khám tại chuyên khoa thần kinh, nội tổng hợp hoặc da liễu để được điều trị kịp thời, tránh biến chứng. Nguy cơ biến chứng tăng cao ở người lớn tuổi, phụ nữ mang thai, người suy giảm miễn dịch hoặc mắc bệnh mạn tính như đái tháo đường, tăng huyết áp, béo phì, ung thư.

Lan Anh