Phát hiện dải khí dài nhất vũ trụ, nối 2 thiên hà

Các nhà thiên văn học vừa phát hiện một dải khí hydro khổng lồ dài tới 1,6 triệu năm ánh sáng, nối liền hai thiên hà lùn. Khám phá này mở ra góc nhìn mới về cách thiên hà tương tác và tiến hóa.

Trong tuyên bố ngày 24-9, Trung tâm Nghiên cứu thiên văn vô tuyến quốc tế (ICRAR) có trụ sở tại Đại học Tây Úc (UWA) cho biết các nhà nghiên cứu đã phát hiện một cấu trúc khí khổng lồ trải dài 185.000 năm ánh sáng, kết nối 2 thiên hà NGC 4532 và DDO 137. Các thiên hà này nằm cách Trái đất 53 triệu năm ánh sáng.

Nghiên cứu, công bố trên tạp chí định kỳ hằng tháng của Hội Thiên văn Hoàng gia Anh (RAS), cũng cho biết dải khí có phần đuôi khổng lồ kéo dài tới 1,6 triệu năm ánh sáng. Đây là đuôi khí dài nhất từng được quan sát.

Theo giáo sư Lister Staveley-Smith - trưởng nhóm nghiên cứu và là nhà thiên văn học thuộc ICRAR UWA, phát hiện này đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc tìm hiểu cách thức tương tác của các thiên hà. 

Theo ông, lực thủy triều giữa 2 thiên hà NGC 4532 và DDO 137, cùng với vị trí gần cụm thiên hà Xử Nữ - một tập hợp thiên hà khổng lồ - đóng vai trò thiết yếu trong khí động lực học quan sát được. 

"Khi các thiên hà quay quanh nhau và di chuyển vào vùng khí nóng bao quanh cụm Xử Nữ, nơi có nhiệt độ cao gấp 200 lần so với bề mặt Mặt trời, chúng trải qua hiện tượng va đập áp suất khiến khí trong các thiên hà tách ra và bị nung nóng", ông giải thích. 

Vị giáo sư ví hiện tượng này giống như hiện tượng một vệ tinh bị đốt cháy khi quay lại khí quyển Trái đất, nhưng khác ở chỗ là thời gian kéo dài trong hàng tỉ năm.

Cũng theo nhà nghiên cứu trên, mật độ electron và tốc độ các thiên hà rơi vào vùng khí nóng đủ để lý giải vì sao một lượng khí lớn bị đẩy ra ngoài các thiên hà và tập trung tại dải khí nối cũng như các khu vực xung quanh.

Giáo sư Kenji Bekki, đồng tác giả nghiên cứu và là nhà vật lý thiên văn tại ICRAR UWA, cho biết hydro trung tính đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành các ngôi sao. Vì thế phát hiện này mang tính nền tảng, giúp hiểu rõ cách thức các thiên hà tương tác và tiến hóa, đặc biệt trong các môi trường dày đặc như cụm thiên hà.