Một Việt Nam Xanh đang thành hình

Ngày hội Việt Nam Xanh 2025 đã khép lại nhưng câu trả lời về một tương lai xanh lại mở ra rõ rệt hơn bao giờ hết. Việt Nam Xanh cho thấy ngày càng nhiều người quan tâm tham gia, cùng với đó là những nỗ lực đang được nhân lên.

Đã có khoảng 20.000 người đến ngày hội để trải nghiệm sản phẩm xanh. Trong khi đó các doanh nghiệp đồng loạt trình làng công nghệ xanh, cơ quan quản lý đưa ra những cam kết mạnh mẽ về chuyển đổi bền vững...

Sửa thói quen nhỏ, thay đổi lớn

Tranh thủ sáng Chủ nhật, anh Công Hùng (ngụ phường Đức Nhuận, TP.HCM) đến ngày hội từ sớm, kiên nhẫn xếp hàng để được trải nghiệm các không gian sống xanh. Anh mang theo một túi lớn chứa khoảng gần 100 viên pin cũ, là sản phẩm của cô con gái 13 tuổi đã kiên nhẫn nhặt, tích lại sau hơn một năm.

Anh kể trước đây gia đình không mặn mà lắm với lối sống xanh, chỉ dừng lại ở việc không vứt rác bừa bãi. Từ khi con gái lên lớp 4, bắt đầu tham gia các lớp học sống xanh thì đã quay lại "tạo áp lực ngược" để cha mẹ phải sống xanh. Sống xanh với anh Hùng đơn giản lắm, chỉ là cố gắng hạn chế sử dụng đồ nhựa một lần, túi ni lông... ít nhất có thể. Nếu phải dùng đến túi ni lông thì anh chị đều rửa sạch, phơi khô để tái sử dụng.

Cô Dương Thị Kim Ánh (57 tuổi, ngụ phường Phú Lâm) nói không hề toan tính số tiền bỏ ra khi phải thuê xe ôm công nghệ, cũng chẳng phải đổi pin rác để được lấy quà. Cô đến vì thực sự muốn nhờ ngày hội thu gom giúp gần 50 viên pin cũ đã gom được suốt thời gian dài vừa qua.

Trước đây thay vì vứt thẳng những viên pin đã sử dụng vào thùng rác, cô Ánh nhắc các con, cháu phải bỏ pin vào những vỏ chai nhựa để sẵn. Khi đến ngày hội, tận mắt chứng kiến quy trình tái chế rác khiến cô Ánh tâm tư. 

Cô sẽ nói với các cháu nhỏ của mình để chúng hiểu rõ quá trình, thời gian để một cái túi ni lông, vỏ chai nhựa phân hủy, qua đó mới hiểu rõ giá trị của việc sống xanh, hạn chế rác thải nhựa là vô cùng giá trị.

Rất nhiều gia đình trẻ đã đưa theo con nhỏ tham gia Ngày hội Việt Nam Xanh. Với họ, Việt Nam Xanh không dừng lại ở một ngày hội, sự kiện thông thường mà là không gian, chất xúc tác để cả gia đình gắn kết hơn bằng lối sống xanh hơn.

Áp lực từ thị trường, doanh nghiệp phải "xanh"

Khảo sát mới đây của NielsenIQ phối hợp cùng Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam cho thấy 72% người tiêu dùng Việt Nam sẵn sàng chi trả cao hơn cho sản phẩm xanh. Tuy nhiên, chỉ khoảng 12 - 18% người dân tại các đô thị lớn như Hà Nội hay TP.HCM duy trì thói quen tiêu dùng xanh hằng ngày.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Lê Viết Đông Hiếu, Phó giám đốc marketing Công ty CP nhựa tái chế Duy Tân, nhận định tiêu dùng bền vững, ưu tiên những sản phẩm xanh, thân thiện môi trường đang là xu hướng thịnh hành của thị trường. Tuy nhiên chi phí sản xuất đối với các sản phẩm sử dụng nguyên liệu tái chế vẫn cao hơn nguyên liệu nguyên sinh (do quy trình xử lý phức tạp, yêu cầu công nghệ hiện đại, kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt) phần nào khiến "xu hướng tiêu dùng xanh" còn giới hạn.

Một số giải pháp được ông Hiếu đưa ra để tăng cạnh tranh với các sản phẩm tái chế là: tăng quy mô sản xuất, ổn định nguồn cung, hoàn thiện hệ thống thu gom... Quan trọng hơn, chi phí môi trường và hình ảnh thương hiệu khi sử dụng nguyên liệu nguyên sinh ngày càng lớn, nên xu hướng chuyển sang tái chế là tất yếu.

Ông Khuất Quang Hưng, Phó tổng giám đốc phụ trách đối ngoại và truyền thông Công ty Nestlé Việt Nam, đồng quan điểm cho rằng sản phẩm xanh, tiêu dùng bền vững đang là xu hướng của thị trường. Vì thế, sự chuyển đổi từ nền kinh tế tuyến tính (khai thác, chế biến đến thải bỏ) sang nền kinh tế tuần hoàn là xu thế tất yếu. Việc chuyển đổi này cũng giúp doanh nghiệp tăng lợi thế cạnh tranh, chủ động trong phát triển bền vững và chuyển đổi xanh.

"Sản xuất xanh có thể giúp giảm chi phí sản xuất và vận hành, tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên, tăng năng suất. Từ đó tạo ra lợi thế cạnh tranh cho chính doanh nghiệp", ông Hưng nhận định.