Làm rõ tin đồn CEO công ty hóa chất uống chất da cam trên sóng truyền hình năm 1975

Tin đồn lan truyền CEO Lars Foss đã uống một ly thuốc diệt cỏ (còn gọi là chất da cam) trên sóng truyền hình trực tiếp để chứng minh tính an toàn của nó. Thực hư ra sao?

Vào tháng 10, tin đồn lan truyền trên Threads, X và Reddit khẳng định ông Lars Foss, CEO Công ty hóa chất BT Kemi, đã từng uống một ly chất da cam (hay chất độc da cam - Agent Orange) và sống thêm 32 năm sau sự kiện này.

Chẳng hạn, tài khoản "@historyinmemes" có bài đăng trên X với nội dung: "Lars Foss, CEO của BT Kemi - nhà máy sản xuất thuốc trừ sâu, đã uống chất da cam trên sóng truyền hình trực tiếp vào năm 1975 để chứng minh nó an toàn. Ông qua đời vào năm 2007, hưởng thọ 82 tuổi".

Không thể xác định ông Foss uống gì

Chất da cam đã được chứng minh là gây ra nhiều loại ung thư và các vấn đề sức khỏe khác.

Các hãng truyền thông Thụy Điển lúc bấy giờ đã đưa tin về màn trình diễn của ông Foss. Tuy nhiên, họ lại cho rằng ông Foss thực chất đã uống Hormoslyr, một loại thuốc diệt cỏ do BT Kemi sản xuất.

Theo tin tức, doanh nhân người Đan Mạch này đã cố gắng chứng minh hóa chất diệt cỏ không gây hại cho con người.

Ngày 19-10, các chuyên gia trang Snopes cho biết họ không thể xác nhận liệu ông Foss có uống bất kỳ loại thuốc diệt cỏ nào vào thời điểm đó hay không, bởi thời gian đã quá lâu và ông cũng không còn sống nữa.

Snopes chỉ có thể tìm hiểu một số khía cạnh xoay quanh tin đồn đang lan truyền.

Thông tin có thể kiểm chứng

Dù có tên gọi khác nhau, Hormoslyr chứa các thành phần hoạt tính giống chất da cam: axit dichlorophenoxyacetic và axit trichlorophenoxyacetic. Quá trình sản xuất chất da cam đã tạo ra sản phẩm phụ dioxin được gọi là TCDD.

Theo Bộ Cựu chiến binh Mỹ, "TCDD là chất độc nhất trong các loại dioxin và được Cơ quan Bảo vệ môi trường phân loại là chất gây ung thư ở người".

Snopes đã tìm thấy một video đăng vào tháng 5-2011 trên YouTube, ghi lại cảnh CEO Foss thực hiện màn trình diễn nói trên với tiêu đề: "Lars Foss uống hormoslyr".

Những cảnh quay này cũng xuất hiện vào năm 2004 trong một tập của chương trình truyền hình Thụy Điển "100 Highlights". Tiết mục này được xếp vào danh sách đếm ngược 100 khoảnh khắc hài hước nhất của Thụy Điển, và màn trình diễn của ông Foss xếp thứ 71.

Mặc dù video cho thấy cảnh ông Foss uống một cốc chất lỏng, song Snopes không thể xác minh chất lỏng đó là gì.

Một số người đã lan truyền tin đồn thất thiệt về việc ông Foss chết vì ung thư sau màn uống hóa chất. Tuy nhiên, qua kiểm chứng, Snopes nhận thấy doanh nhân này vẫn sống đến tháng 8-2007.

Ngoài ra, Thụy Điển cuối cùng đã cấm sử dụng axit trichlorophenoxyacetic vào năm 1977, do đó cũng chấm dứt việc dùng thuốc diệt cỏ Hormoslyr ở nước này.

Từ năm 2006 đến năm 2009, Đài Sveriges (Thụy Điển) đã sản xuất nhiều phim tài liệu audio về các bê bối môi trường của BT Kemi và việc sử dụng rộng rãi Hormoslyr vào những năm 1970.