Đổi mới sáng tạo là con đường tất yếu để đưa đất nước phát triển nhanh

Đổi mới sáng tạo không còn là sự lựa chọn, mà là con đường tất yếu để đưa đất nước ta phát triển nhanh, bền vững và có bản sắc.

Đây là vấn đề được Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú, Phó trưởng ban Chỉ đạo T.Ư về phát triển KH-CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đặt ra ngày 15.8, tại "Ngày hội lao động sáng tạo năm 2025" do Tổng liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam tổ chức, nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2.9.

Theo ông Trần Cẩm Tú, dưới sự lãnh đạo của Đảng, các phong trào thi đua yêu nước do Công đoàn phát động đã trở thành động lực mạnh mẽ cho đổi mới, sáng tạo trong lao động sản xuất.

Đến nay, cả nước có khoảng 4.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, hơn 200 quỹ đầu tư, 84 vườn ươm, 35 tổ chức thúc đẩy kinh doanh, 20 trung tâm khởi nghiệp sáng tạo. Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của chúng ta liên tục có sự tăng trưởng từ vị trí 76 năm 2013 lên vị trí 44 năm 2024.

Bên cạnh những thành quả trên, năng suất lao động lao động tuy được cải thiện, nhưng vẫn còn thấp so với khu vực và thế giới. Mô hình tăng trưởng vẫn dựa nhiều vào lao động phổ thông, các ngành sử dụng công nghệ cao, giá trị gia tăng lớn còn chiếm tỷ trọng thấp. Phần lớn người lao động còn thiếu kỹ năng chuyên sâu, khó thích ứng với chuyển đổi công nghệ làm gia tăng nguy cơ bị thay thế trong bối cảnh tự động hóa ngày càng mở rộng.

Thường trực Ban Bí thư nhấn mạnh: "Thực trạng đó đặt ra yêu cầu cấp thiết phải có những bước đi đột phá, căn bản và toàn diện hơn trong chiến lược phát triển con người, coi đây là nền tảng để đất nước tiến bước vững chắc trong kỷ nguyên mới. Đổi mới sáng tạo không còn là sự lựa chọn, mà là con đường tất yếu để đưa đất nước ta phát triển nhanh, bền vững và có bản sắc".

Đổi mới sáng tạo là cấu phần trọng yếu của chiến lược phát triển KH-CN

Tại diễn đàn, đại diện công nhân, người lao động đã chia sẻ những thành quả trong việc đưa sáng kiến vào thực tiễn; đồng thời cũng chỉ ra những khó khăn, kiến nghị các chính sách để ghi nhận, tôn vinh và nhân rộng sáng kiến từ cơ sở.

Phát biểu tại diễn đàn, Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến nêu lên hàng loạt các câu hỏi: lý do gì nhiều người lao động ngại đổi mới, vì sao người lao động có ý tưởng nhưng không dám nói, vì sao doanh nghiệp chưa có cơ chế khuyến khích người sáng tạo, vì sao những ý tưởng sáng tạo chưa được hiện thực hóa...

Từ đó, ông Đỗ Văn Chiến nêu  vấn đề, đâu thực sự là rào cản, khó khăn lớn nhất của người lao động trong quá trình đổi mới sáng tạo? Tại sao người lao động Việt Nam được bạn bè quốc tế đánh giá cao về tinh thần cần cù, ham học hỏi, sáng dạ và giàu khát vọng vươn lên nhưng thực tế năng suất lao động của nước ta còn thấp, thu nhập chưa tương xứng với công sức bỏ ra, đất nước ta vẫn chưa phải nước phát triển giàu có…

"Đây là những điểm nghẽn về thể chế, điều mà Đảng, Nhà nước, đứng đầu là Tổng Bí thư Tô Lâm nhiều lần nhấn mạnh cần phải được tháo gỡ một cách quyết liệt để khơi nguồn cho đổi mới sáng tạo", ông Chiến nói và cho biết sẽ chuyển những kiến nghị, đề xuất của người lao động đến các cơ quan hữu quan, coi đổi mới sáng tạo trong công nhân, người lao động là cấu phần trọng yếu của chiến lược phát triển khoa học - công nghệ quốc gia.

Bên cạnh đó, cần có nghiên cứu sửa đổi chính sách pháp luật, nhất là chính sách thuế, tài chính để doanh nghiệp có thể đầu tư cho sáng kiến của người lao động như một khoản chi phí hợp lý.

Ông Đỗ Văn Chiến đề nghị Tổng LĐLĐ Việt Nam tiếp thu đầy đủ ý kiến, đề xuất tại diễn đàn để tham gia xây dựng và hoàn thiện các chính sách pháp luật, chia sẻ giá trị sáng tạo.

Trong khuôn khổ Ngày hội Lao động sáng tạo, đã diễn ra Triển lãm “Hành trình sáng tạo - Khát vọng vươn mình” quy tụ 80 gian trưng bày những sản phẩm, mô hình, sáng kiến tiêu biểu về chuyển đổi số, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường, cải tiến kỹ thuật, giáo dục, y tế, hành chính công, dịch vụ, logistics, tài chính…