Kỳ họp nhiều đổi mới

Thông tin tại họp báo dự kiến kỳ họp thứ 10, Quốc hội (QH) khóa XV, Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật - Tư pháp Nguyễn Mạnh Cường cho biết, ngoài số lượng dự án luật, nghị quyết lớn, tại kỳ họp, QH sẽ xem xét, quyết định các vấn đề về KT-XH, các báo cáo liên quan đến chủ trương lớn về sắp xếp tổ chức bộ máy, khắc phục bất cập của hệ thống pháp luật…

Do đó, kỳ họp sẽ rút ngắn thời gian trình bày tờ trình, bố trí trình bày lồng ghép một số báo cáo; bố trí QH thảo luận tại tổ, hội trường theo nhóm đối với một số dự án luật, nghị quyết, báo cáo về cùng lĩnh vực. Đây là giải pháp tối ưu và khả thi nhất để hoàn thành khối lượng công việc vô cùng đồ sộ, chưa từng có tiền lệ.

Song, ông Nguyễn Mạnh Cường nhấn mạnh việc gộp chung thảo luận các dự án luật trong cùng lĩnh vực không có nghĩa là chạy theo số lượng mà bỏ qua chất lượng. Ủy ban Thường vụ QH đã quán triệt việc đổi mới tư duy lập pháp. QH chỉ quy định những vấn đề khung, nguyên tắc, thuộc thẩm quyền của QH; những vấn đề cụ thể, thực tiễn thường xuyên biến động thì giao Chính phủ quy định để đảm bảo tính ổn định của luật.

Đảng ủy QH thường xuyên phối hợp với Đảng ủy Chính phủ và Đảng ủy cơ quan liên quan để chỉ đạo nâng cao trách nhiệm trong xây dựng, thẩm tra, tiếp thu, chỉnh lý các dự án luật; chỉ đạo các đại biểu QH, đoàn đại biểu QH nâng cao trách nhiệm trong nghiên cứu, tham gia dự án luật... Bên cạnh đó, tập trung các giải pháp cải tiến trong điều hành, tổ chức thảo luận, xem xét thông qua; cắt giảm thủ tục hành chính không cần thiết, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động xây dựng pháp luật…

Ông Cường khẳng định, việc thảo luận tập trung một số dự án luật hoặc báo cáo trong cùng lĩnh vực không phải vấn đề mới và nó sẽ giúp QH có cái nhìn tổng quan, phát hiện mâu thuẫn, bất cập, chồng chéo nếu có, từ đó kịp thời khắc phục để đảm bảo tính thống nhất, khả thi của hệ thống pháp luật.

Không chất vấn và trả lời chất vấn

Một điểm mới khác tại kỳ họp thứ 10 là không tổ chức chất vấn và trả lời chất vấn. QH thay đổi cách thức giám sát việc thực hiện các nghị quyết về giám sát chuyên đề, chất vấn bằng cách: Chính phủ, các cơ quan gửi báo cáo đầy đủ; các vị đại biểu QH gửi chất vấn bằng văn bản để người được chất vấn trả lời.

Ông Nguyễn Văn Hiển, Phó chủ nhiệm Văn phòng QH, cho biết kỳ họp thứ 10 là "kỳ họp đặc biệt", kỳ cuối cùng của QH khóa XV, ngoài việc họp chuyên môn còn phải tổng kết cả khóa, khối lượng công việc rất lớn.

Theo ông Hiển, điều 32 luật Tổ chức QH quy định đại biểu QH có quyền chất vấn đối với Chủ tịch nước, Chủ tịch QH, Thủ tướng, bộ trưởng, thành viên Chính phủ…; người bị chất vấn phải trả lời trước QH tại kỳ họp QH hoặc tại phiên họp Ủy ban Thường vụ QH, trường hợp cần thiết thì QH, Ủy ban Thường vụ QH cho trả lời văn bản. Kỳ họp lần này thuộc "trường hợp cần thiết", vì thế "chúng ta không bỏ hình thức chất vấn, chỉ thay vì chất vấn trực tiếp thì cho phép người được chất vấn trả lời bằng văn bản".

Phó chủ nhiệm Văn phòng QH nói thêm, không chất vấn và trả lời chất vấn trực tiếp sẽ không ảnh hưởng đến việc thực hiện đầy đủ các chức năng của QH. Bởi ngoài chất vấn, hoạt động giám sát của QH còn các hình thức khác như thông qua báo cáo, giám sát chuyên đề...

Cũng theo ông Hiển, kỳ họp thứ 10 sẽ không bố trí nghỉ giữa kỳ như trước, đồng thời sẽ đẩy mạnh QH điện tử và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong mọi lĩnh vực hoạt động. Ngay từ ngày 15.9, Văn phòng QH đã chuyển sang mô hình "không giấy tờ," mọi công tác hành chính và xử lý chuyên môn được thực hiện qua ứng dụng điện tử.

"QH là cơ quan đi đầu trong phong trào "bình dân học vụ số", các đại biểu QH ứng dụng rất tốt trí tuệ nhân tạo, phục vụ công tác chuyên môn", ông Hiển thông tin.