Có thật 'vắc xin mRNA không hiệu quả trong phòng ngừa COVID-19, cúm'?

Bộ trưởng Y tế Mỹ Robert F. Kennedy Jr. tuyên bố rằng "vắc xin mRNA không hiệu quả chống các bệnh hô hấp như COVID‑19 và cúm", nhưng sự thật có phải như vậy?

Hôm 5-8, ông Kennedy tuyên bố Bộ Y tế sẽ ngừng tài trợ nghiên cứu vắc xin mRNA. Trong bài đăng trên X, ông nói: "Chúng tôi đã xem xét khoa học, lắng nghe chuyên gia và hành động... vì dữ liệu cho thấy vắc xin này không bảo vệ hiệu quả trước bệnh đường hô hấp trên như COVID và cúm. Chúng tôi sẽ hướng tài trợ sang nền tảng vắc xin an toàn, hiệu quả hơn, vẫn duy trì tác dụng ngay cả khi vi rút biến đổi".

Trong video kèm bài đăng, ông Kennedy nói thêm: "Điều này thúc đẩy hiện tượng thay đổi kháng nguyên, nghĩa là vắc xin khuyến khích các đột biến mới và có thể kéo dài đại dịch vì vi rút liên tục biến đổi để thoát hiệu quả bảo vệ".

Ngày 19-8, tổ chức kiểm chứng Full Fact khẳng định đây là mô tả sai lệch về hiệu quả và cơ chế vắc xin mRNA.

Thực tế, các vắc xin mRNA ngừa COVID-19 như Pfizer và Moderna không ngăn chặn hoàn toàn lây nhiễm nhưng đã chứng minh hiệu quả, đặc biệt trong việc giảm bệnh nặng và tử vong.

Tuyên bố vắc xin mRNA thúc đẩy đột biến vi rút là không chính xác. Vi rút có thể tiến hóa để kháng vắc xin mRNA, nhưng điều này cũng xảy ra với các loại vắc xin khác và cả hệ miễn dịch tự nhiên khi con người mắc bệnh.

Ước tính, vắc xin mRNA đã cứu sống hàng triệu người. Phản hồi tuyên bố của ông Kennedy, một số chuyên gia Anh khẳng định với Trung tâm Truyền thông khoa học rằng vắc xin mRNA đã được chứng minh ngừa COVID-19 hiệu quả.

Cơ quan Dịch vụ y tế quốc gia Anh cho biết các vắc xin ngừa COVID-19 đều đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về tính hiệu quả và an toàn.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ, các thử nghiệm lâm sàng đã chứng minh vắc xin COVID-19 là "an toàn và hiệu quả, đặc biệt ngừa bệnh trở nặng, phải nhập viện và tử vong".

Dù chưa có vắc xin mRNA nào được phê duyệt để ngừa cúm song vào tháng 6, Moderna công bố kết quả nghiên cứu giai đoạn 3 cho thấy vắc xin của họ hiệu quả hơn 27% so với vắc xin cúm tiêu chuẩn đang tiêm cho người trên 50 tuổi.

Ngoài ra, đột biến xảy ra ngẫu nhiên trong tự nhiên, bao gồm vi rút, song không có cơ chế nào được biết đến mà trong đó vắc xin có thể làm tăng khả năng xảy ra đột biến.

Tiến sĩ Peter Hotez, chuyên gia về phát triển vắc xin, cho biết chưa từng có một "đột biến đơn lẻ nào" khiến vắc xin mRNA mất hiệu quả.