Chung dòng máu Lạc Hồng: Người thầm lặng hỗ trợ du học sinh VN

Tại phòng thí nghiệm thuộc ĐH Texas - Austin, một trong những trường ĐH hàng đầu của Mỹ, TS Trần Quốc Thiện đang miệt mài nghiên cứu vật liệu xây dựng thế hệ mới, với mục tiêu giảm lượng khí thải từ ngành xi măng. Nhưng bên cạnh những công trình học thuật mang tầm ảnh hưởng toàn cầu, điều khiến nhiều người biết và nhớ đến anh lại là những tâm huyết âm thầm cho thế hệ trẻ VN, những người anh chưa từng gặp ngoài đời.

Người dẫn đường cho du học sinh VN

Giữa nước Mỹ rộng lớn, ngoài giờ nghiên cứu, TS Trần Quốc Thiện vẫn đều đặn nhận những cuộc gọi, tin nhắn từ các sinh viên (SV) VN đang khao khát tìm đường du học. Có người là học sinh vừa tốt nghiệp, có người đã đi làm nhiều năm nhưng vẫn nuôi mộng học cao hơn. Họ đến với anh không chỉ để hỏi "làm hồ sơ như thế nào?", mà còn tìm kiếm sự dẫn lối về học thuật, định hướng nghề nghiệp, hoặc đôi khi là một lời khuyên chân thành từ người đi trước.

Không phô trương ồn ào, TS Thiện chọn cách làm việc yên lặng nhưng sâu sắc. Anh cẩn trọng lựa chọn người đồng hành, và chỉ hỗ trợ khi cảm nhận được sự nghiêm túc, chân thành. "Tôi không đặt yếu tố kinh tế lên hàng đầu, tôi làm vì tôi từng đi con đường đó và tôi biết mình có thể giúp người khác đi xa hơn", anh chia sẻ.

Từ nguồn tiền tích cóp của mình, anh đã thành lập quỹ học bổng PhD.Hub Foundation khoảng 300 triệu đồng với mục tiêu hỗ trợ kịp thời các bạn SV trang trải chi phí làm hồ sơ và xin visa du học. Nói thêm về ý tưởng lập quỹ học bổng, TS Thiện kể vào năm 2020 anh đọc được câu chuyện hoàn cảnh khó khăn của một bạn SV vừa đỗ Trường ĐH Y Dược (ĐH Huế) nhưng không thể theo đuổi ước mơ vì gia đình quá nghèo. "Tôi đã chủ động để lại thông tin liên hệ, và từ cơ duyên đó tôi đã hỗ trợ một khoản chi phí hằng tháng để em theo đuổi ước mơ được khoác áo blouse trắng. Sau trường hợp này, quỹ học bổng cũng đã giúp thêm nhiều bạn SV khác", anh Thiện nhớ lại.

Điều khiến anh Thiện cảm thấy hạnh phúc là sự biết ơn từ những SV được anh giúp đỡ. "Hiện nay các bạn vẫn đều đặn cập nhật kết quả học tập như một thông báo để tôi yên tâm rằng các bạn vẫn đang nỗ lực hết mình. Tôi đã rất xúc động khi nhận được những dòng tâm sự từ các bạn vào những dịp lễ, tết, thậm chí lời chúc ngày 20.11 hay Vu Lan báo hiếu", anh Thiện xúc động chia sẻ.

Cộng đồng "PhD.Hub" kết nối những trái tim

Không dừng lại ở những kết nối cá nhân, anh Thiện đã sáng lập cộng đồng học thuật "PhD.Hub" với gần 100.000 thành viên trong và ngoài nước. Cộng đồng đã và đang xây dựng một nền tảng tập trung, nơi các thành viên có thể tìm kiếm cũng như chia sẻ thông tin học bổng toàn phần ở các bậc học, kinh nghiệm học thuật - nghiên cứu khoa học, cũng như tinh thần tương thân tương ái, hỗ trợ nhau trên chặng đường đưa tri thức Việt vươn tầm quốc tế.

Theo TS Thiện, cộng đồng này không chỉ giúp SV tiếp cận thông tin học bổng, kinh nghiệm du học, mà còn truyền cảm hứng để các bạn trở thành những người biết cho đi. "Nếu một bạn đi du học thành công nhờ sự giúp đỡ của cộng đồng, sau đó quay lại giúp người khác thì sẽ tạo ra giá trị bền vững cho xã hội. Đó cũng là mục đích chúng tôi hướng tới", anh nói.

Thông qua cộng đồng, SV nhận được khoản học bổng tiến sĩ có thể lên tới 10 tỉ đồng, mỗi năm cộng đồng hỗ trợ hàng trăm người như thế. Nhờ sự kết nối đó, một năm qua, giá trị học bổng mà thành viên cộng đồng nhận được rất lớn. Anh xem đây là một cách đóng góp thiết thực, giúp giảm bớt gánh nặng cho ngân sách nhà nước trong công cuộc đào tạo nhân tài.

TS Thiện kể về kỷ niệm đáng nhớ với một tiền bối đã gần 40 tuổi, tốt nghiệp Trường ĐH Bách khoa - ĐH Quốc gia TP.HCM và đã có công việc ổn định. Với hồ sơ không quá nổi bật, nhưng từ sự chủ động, và nỗ lực của anh, cùng với sự hỗ trợ của TS Thiện, anh ấy đã xuất sắc giành được học bổng tiến sĩ ngành xây dựng tại một trường Top 50 của Mỹ. "Em đã thay đổi cuộc đời anh rồi", đó là câu nói của người tiền bối trước khi lên máy bay chinh phục giấc mơ của cuộc đời mình.

Tình yêu quê hương trong từng hành động

Sinh ra và lớn lên ở Đà Nẵng, sống và làm việc tại Mỹ nhiều năm nhưng trái tim TS Thiện luôn hướng về VN. Anh đang ấp ủ dự án đưa công nghệ sản xuất xi măng xanh do anh nghiên cứu về VN để giảm phát thải môi trường.

Đặc biệt, mỗi lần về VN, anh luôn gắn với những dự án thiện nguyện. Anh và Quỹ PhD.Hub Foundation từng phối hợp với Báo Thanh Niên thực hiện chương trình "Ngàn cuốn sách - Vạn ước mơ" tổ chức quyên góp và trao tặng hằng năm 1.000 cuốn sách để lan tỏa văn hóa đọc trong cộng đồng. Anh cũng kết nối nguồn lực đến những mảnh đất còn khó khăn của VN để giúp đỡ người nghèo, nhất là trẻ em, truyền cảm hứng để họ có động lực vươn lên.

Tuổi thơ cơ cực đã đặt nền móng cho nghị lực và lý tưởng sống của TS Thiện, chàng trai 32 tuổi, đang âm thầm tạo nên những "công trình tử tế" giữa nước Mỹ hiện đại. Mất cha từ lúc chưa tròn 2 tuổi, tuổi thơ của anh gắn liền với những gánh nặng mưu sinh.

Mẹ dạy anh em Thiện bằng một triết lý mộc mạc: "Có làm thì mới có ăn". Anh Thiện từng lăn lộn đủ nghề, từ đẩy xe bán xôi, bán sữa đến nghề bán gỗ xây dựng. Hai anh em vừa là người bán hàng, bốc vác, kiêm luôn vận chuyển gỗ. Nhưng chính những tháng ngày đó đã hun đúc trong sự thấu cảm và khát vọng vươn lên. "Nếu mình vượt qua được, thì cũng có thể kéo người khác cùng vượt lên. Giúp người khác tốt lên cũng là một cách để biết ơn cuộc đời", anh tâm sự.