Gia đình một liệt sĩ phản ánh về việc bị 'treo' chế độ thờ cúng

Gia đình một liệt sĩ ở Phú Thọ phản ánh về việc bị 'treo' chế độ thờ cúng suốt 4 năm nay, dù gia đình lưu giữ nhiều giấy tờ bản gốc, nghĩa trang liệt sĩ có danh sách và bia mộ.

Ông Nguyễn Hữu Ích (80 tuổi, trú tại xã Phù Ninh, Phú Thọ) cho biết, cha mẹ ông sinh được 3 người con, ông Ích là út, anh cả là liệt sĩ Nguyễn Trọng Quán (sinh năm 1931). Ông Quán tham gia kháng chiến chống Pháp và hy sinh tháng 4.1949 khi làm nhiệm vụ.

Bỗng dưng bị "treo" chế độ thờ cúng liệt sĩ

Theo giấy tờ gia đình cung cấp, ông Quán (thuộc biên chế của Liên khu 10, Trung đoàn 115, Tiểu đoàn 630, Đại đội 512) bị thổ phỉ phục kích, hy sinh tại Trung Quốc.

Ngày 29.4.1958, Bộ Quốc phòng truy tặng Giấy chứng nhận đeo Huy chương Chiến thắng hạng nhất cho liệt sĩ Nguyễn Trọng Quán. Đến ngày 1.5.1982, Ty Thương binh và xã Hội tỉnh Vĩnh Phúc cấp Giấy chứng nhận gia đình liệt sĩ, thể hiện liệt sĩ Nguyễn Trọng Quán có một người thân được hưởng chế độ ưu đãi gia đình liệt sĩ.

"Bản gốc các giấy tờ trên gia đình tôi đều còn giữ nguyên vẹn. Riêng bằng Tổ quốc ghi công cấp năm 1971, số hiệu 122b, bị thất lạc do lũ lụt", ông Ích cho hay.

Vẫn theo trình bày, gia đình ông Ích được hưởng chế độ gia đình liệt sĩ từ năm 1982. Năm 2005, sau khi mẹ ông Ích qua đời, ông Ích được UBND xã Phú Nham, H.Phù Ninh (cũ) cấp Giấy chứng nhận người hưởng trợ cấp thờ cúng liệt sĩ Nguyễn Trọng Quán.

Mọi chuyện đều bình thường cho đến năm 2021, ông Ích bỗng dưng bị "cắt" trợ cấp thờ cúng liệt sĩ. Dù chính quyền địa phương vẫn đến thăm hỏi, nhưng gia đình không còn nhận được quà của Chủ tịch nước mỗi khi đến dịp lễ tết hoặc kỷ niệm Ngày Thương binh - Liệt sĩ.

Ông Ích đến trụ sở UBND xã Phú Nham tìm hiểu thì nhận được câu trả lời rằng, Cục Người có công (trước đây thuộc Bộ LĐ-TB-XH, nay là Bộ Nội vụ) thông báo liệt sĩ Nguyễn Trọng Quán không có tên trong danh sách do cục này lưu trữ.

Dẫn phóng viên đến nghĩa trang liệt sĩ xã Phú Nham, ông Ích chỉ về phía mộ gió của liệt sĩ Nguyễn Trọng Quán cũng như danh sách các liệt sĩ được niêm yết tại đây. 

"Danh sách có, phần mộ có, giấy tờ anh tôi hy sinh cũng có, vậy tại sao lại cắt chế độ với gia đình tôi. 1,4 triệu đồng thờ cúng liệt sĩ mỗi năm không phải số tiền lớn, nhưng đó là danh dự. Suốt 4 năm nay, chúng tôi không nhận được câu trả lời chính thức nào, chẳng lẽ anh tôi không phải liệt sĩ", ông Ích nói.

Ông Ích cũng cho rằng, trường hợp thất lạc hồ sơ hoặc thiếu thông tin cập nhật danh sách liệt sĩ, trách nhiệm này thuộc về các cá nhân, đơn vị có thẩm quyền quản lý, chứ không phải do gia đình liệt sĩ. "Không phải không có tên trong danh sách liệt sĩ thì cắt bỏ một cách tùy tiện được", ông nói.

Được biết, sau khi gia đình đề bạt nguyện vọng, UBND xã Phú Nham từng có xác nhận về việc đề nghị cấp bằng Tổ quốc ghi công cho liệt sĩ Nguyễn Trọng Quán và chi trả khoản trợ cấp cho người thờ cúng liệt sĩ, song đến nay chưa có kết quả.

Không phủ nhận sự hy sinh của liệt sĩ nhưng…

Trao đổi về trường hợp trên, đại diện Phòng Người có công, Sở Nội vụ tỉnh Phú Thọ, xác nhận gia đình liệt sĩ Nguyễn Trọng Quán được hưởng các chế độ ưu đãi người có công từ nhiều năm trước. Tuy nhiên, quá trình rà soát hồ sơ cho thấy liệt sĩ Nguyễn Trọng Quán chưa được Thủ tướng cấp bằng Tổ quốc ghi công, vì thế hiện không có trong dữ liệu quản lý của ngành nội vụ.

Về số bằng Tổ quốc ghi công 122b mà gia đình cung cấp, vị đại diện cho biết đã có văn bản gửi Cục Người có công, Bộ Nội vụ. Cục này trả lời rằng không có thông tin về liệt sĩ Nguyễn Trọng Quán trong danh sách lưu tại cục.

"Căn cứ các giấy tờ gia đình cung cấp, chúng tôi không phủ nhận sự hy sinh của liệt sĩ Nguyễn Trọng Quán", đại diện Phòng Người có công, Sở Nội vụ tỉnh Phú Thọ, nói. 

Tuy nhiên, do hồ sơ chưa đầy đủ như đã nêu, đơn vị này đã đề nghị gia đình liệt sĩ cung cấp các tài liệu, liên hệ với cơ quan quân đội để được xác minh, lập hồ sơ cấp bằng Tổ quốc ghi công.

Đại diện Phòng Người có công cũng thừa nhận đến thời điểm hiện tại chưa có quyết định nào về việc chấm dứt chi trả chế độ hỗ trợ thờ cúng hàng năm cho gia đình liệt sĩ Nguyễn Trọng Quán. Song, vụ việc đang trong quá trình xem xét nên cơ quan này đã tạm thời "treo" việc giải quyết chi trả tiền trợ cấp thờ; đồng thời đề nghị chính quyền cấp xã xác minh lại, nhưng đến nay chưa thấy có báo cáo bằng văn bản.

Vẫn theo vị đại diện, theo quy định tại Nghị định 131/2021, đối với người hy sinh nhưng chưa được cấp bằng Tổ quốc ghi công mà thân nhân đã được giải quyết chế độ ưu đãi từ ngày 31.12.1994 trở về trước, một trong các căn cứ để được cấp bằng là phải có giấy tờ chứng minh thân nhân được hưởng trợ cấp ưu đãi, nhưng gia đình hiện chưa cung cấp được giấy tờ về việc ai là người hưởng chế độ này.

Tuy nhiên, ông Ích nói rằng, mẹ ông - người được hưởng trợ cấp cho thân nhân liệt sĩ - đã mất từ năm 2003. Việc hưởng tiền trợ cấp trước đây khi thì được cán bộ phụ trách mảng thương binh - xã hội gọi ra trụ sở xã, phát rồi ký vào sổ, hoặc có thời điểm tổ trưởng đi lĩnh hộ rồi về phát; nếu đòi giấy tờ chứng minh thì "gia đình không đáp ứng được, phi lý quá". 

"Chúng tôi chỉ giữ được giấy báo tử, giấy đeo huy chương…, còn giấy tờ về cấp phát tiền trợ cấp thì làm gì có", ông nói.

Đại diện Phòng Người có công, Sở Nội vụ tỉnh Phú Thọ cho hay, đơn vị sẽ tiếp tục trao đổi với chính quyền xã để hướng dẫn gia đình ông Ích hoàn thiện thủ tục đề nghị cấp bằng Tổ quốc ghi công.

Thông tin về vụ việc, đại diện Cục Người có công cho biết đã tiếp nhận phản ánh của gia đình ông Ích và đang chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn tiến hành kiểm tra, xác minh. Về nguyên tắc, nếu đã có số bằng Tổ quốc ghi công thì cục sẽ làm thủ tục cấp lại.