Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung ngày 25/8 đến Nhà Trắng gặp thượng đỉnh với Tổng thống Mỹ Donald Trump. Hợp tác thương mại và an ninh là nội dung ông Lee muốn tập trung thảo luận, bởi mối quan hệ đồng minh Mỹ - Hàn gần đây gặp nhiều thách thức do yếu tố địa chính trị thay đổi.
Tuy nhiên, căng thẳng xuất hiện ngay trước khi cuộc gặp bắt đầu, với bài đăng của ông Trump trên mạng xã hội đe dọa ngừng hợp tác thương mại với Hàn Quốc. "Chuyện gì đang diễn ra ở Hàn Quốc thế? Có vẻ như là một cuộc thanh trừng hoặc nổi dậy. Chúng ta không thể để điều đó xảy ra và không thể làm ăn ở đó", ông viết.
Ông đề cập những đợt khám xét của chính quyền Hàn Quốc vào các nhà thờ và căn cứ quân sự Mỹ, cho rằng Seoul "không nên làm vậy". Bộ trưởng Tư pháp Hàn Quốc Jung Sung-ho cho rằng Tổng thống Mỹ và giới chức nước này đã "bóp méo thông tin" về Tổng thống Lee Jae-myung cùng đảng Tự do cầm quyền ở Hàn Quốc.
Điều đó dẫn đến những lo ngại rằng triển vọng hợp tác giữa Hàn Quốc và Mỹ sẽ bị lu mờ bởi tranh cãi giữa hai bên. Nhưng sau cuộc gặp giữa ông Lee và ông Trump tại Nhà Trắng, bầu không khí không còn chút căng thẳng nào.
"Chúng tôi đã hiểu biết lẫn nhau và rất hòa hợp", ông Trump nói. "Thật vinh dự khi được gặp ông và xin chúc mừng đã thắng cử. Đó là một chiến thắng lớn, chúng tôi ủng hộ ông 100%".
Theo AP, chuyển biến này cho thấy ông Lee đã rút kinh nghiệm từng những cuộc gặp trước đây giữa ông Trump và các lãnh đạo thế giới tại Phòng Bầu dục. Thay vì đối đầu, tranh cãi, phần lớn họ chọn cách ca ngợi, nhằm tìm kiếm các cam kết có lợi từ Washington.
Ông Lee bắt đầu cuộc gặp bằng cách tán dương một trong những dự án mà ông Trump yêu thích nhất là thiết kế nội thất Nhà Trắng. "Tôi nghe nói ngài gần đây đã trang trí lại Phòng Bầu dục. Mọi thứ trông rất đẹp và sáng sủa", ông Lee nói. "Nó toát lên vẻ uy nghiêm của nước Mỹ, tượng trưng cho một tương lai mới và thịnh vượng".
Ông Lee lưu ý rằng chỉ số Dow Jones của thị trường chứng khoán Mỹ đã liên tục lập kỷ lục trong nhiệm kỳ hai của ông Trump. Ông chủ Nhà Xanh mong muốn ông chủ Nhà Trắng giúp hai miền trên bán đảo Triều Tiên thống nhất. Khi Tổng thống Trump đề cập khả năng có thể gặp lãnh đạo Triều Tiên trong năm nay, ông Lee tỏ ra ủng hộ.
"Nếu ngài giữ vai trò 'người kiến tạo hòa bình', tôi sẽ nỗ lực hết sức để làm 'người dẫn nhịp' hỗ trợ cho ngài", ông Lee nói. "Tôi mong chờ cuộc gặp giữa ngài và lãnh đạo Kim Jong-un, xây Tháp Trump tại Triều Tiên và chơi golf ở đó. Ông Kim sẽ chờ đợi ngài".
Ông Lee đồng tình với quan điểm nếu hai nhiệm kỳ của ông Trump không bị gián đoạn, Triều Tiên những năm vừa qua sẽ không phát triển năng lực hạt nhân nữa. Tổng thống Hàn Quốc lưu ý rằng một giai đoạn "phục hưng" đang diễn ra và ông tin Tổng thống Trump "là lãnh đạo duy nhất có thể đạt những thành tựu như vậy".
Chiến lược của ông Lee tỏ ra hiệu quả, tạo ra bầu không khí thân thiện khiến ông Trump không cảm thấy cần phải đưa ra những câu hỏi khó hay công kích người đồng cấp Hàn Quốc. Khi một phóng viên hỏi về bài đăng trên mạng xã hội, ông chủ Nhà Trắng cho rằng đó chỉ là hiểu nhầm.
"Tôi thấy có vẻ không giống Hàn Quốc lắm", ông Trump nói, thêm rằng hai lãnh đạo sẽ thảo luận về vấn đề này sau. Ông Lee lý giải rằng những cuộc khám xét mà ông Trump đề cập là do công tố viên đặc biệt thực hiện, trong cuộc điều tra người tiền nhiệm Yoon Suk-yeol, vốn bị phế truất vì ban bố thiết quân luật trái phép cuối năm ngoái.
Ông Trump lúc này chen ngang. "Có khi nào tên của công tố viên đó là Jack Smith loạn trí không?", ông Trump hỏi đùa. Smith là công tố viên đặc biệt điều tra ông Trump liên quan cáo buộc âm mưu lật kèo bầu cử năm 2020 và giữ trái phép tài liệu mật.
"Cuộc họp báo của ông Lee tại Phòng Bầu dục diễn ra tốt hơn kỳ vọng", Leif-Eric Easley, giáo sư nghiên cứu quốc tế tại Đại học Nữ sinh Ewha ở Seoul, nhận định với Reuters.
Dù còn nhiều câu hỏi liên quan việc Hàn Quốc chấp nhận chi trả bao nhiêu để Mỹ duy trì lực lượng đồn trú tại nước này và thỏa thuận thương mại giữa hai nước, ông Lee đã tránh được một cuộc đối đầu không cần thiết với đồng minh quan trọng.
"Cuộc gặp kết thúc mà không có diễn biến kịch tính nào", Cheong Seong-chang, phó chủ tịch Viện Sejong, Seoul, nói. Nhưng giữ mọi thứ ở mức mơ hồ cũng đồng nghĩa Hàn Quốc không đạt được mục tiêu riêng, như đề nghị Mỹ chấp thuận tái chế nhiên liệu hạt nhân hay sửa đổi luật liên quan đóng tàu.
"Ông Trump không làm ông Lee mất mặt. Hai bên đều cố tránh những vấn đề nhạy cảm", theo Jun Kwang-woo, chủ tịch Viện Kinh tế Toàn cầu. "Tổng thống Trump dường như không muốn châm ngòi căng thẳng với ông Lee, bởi lãnh đạo Mỹ đang có quan hệ không mấy tốt đẹp với những nước khác".
Cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Hàn được coi là phép thử chính sách đối ngoại lớn nhất với ông Lee kể từ khi nhậm chức hồi tháng 6. Hàn Quốc từ lâu đã bị ông Trump nhắm mục tiêu để chỉ trích. Ông chủ Nhà Trắng gọi nước này là "cỗ máy kiếm tiền" đang lợi dụng chính sách bảo vệ an ninh của Mỹ.
Do đó, bài đăng của ông Trump trên mạng xã hội trước cuộc gặp là "rất đáng sợ", ông Lee chia sẻ sau đó khi phát biểu tại Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế (CSIS) ở Washington. "Các trợ lý lo ngại chúng tôi có thể đối mặt với 'khoảnh khắc Zelensky'".
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hồi tháng 2 đến Nhà Trắng gặp ông Trump, nhưng sự kiện trở thành cuộc đấu khẩu gay gắt ngay trước truyền thông tại Phòng Bầu dục, khiến quan hệ Mỹ - Ukraine sau đó rạn nứt.
"Nhưng tôi biết mình sẽ không rơi vào tình huống như vậy. Đó là vì tôi đã đọc cuốn sách Nghệ thuật đàm phán của Tổng thống Trump", ông Lee cho biết. "Và với tầm quan trọng của liên minh Mỹ - Hàn, tôi tin ông ấy sẽ không gây tổn hại cho quan hệ song phương".
Như Tâm (Theo AP, Reuters)
Gian số L4-07 tầng 4, nơ-2 - Gold Season, 47 Nguyễn Tuân, Thanh Xuân, Hà Nội
Điện thoại: 1900 98 98 36
Fax: 045625169
Email: info@daisan.vn