Vì sao Fernandes đang là vấn đề về chiến thuật của Man Utd? - Báo VnExpress

Mùa 2024-2025, với 19 bàn và 18 kiến tạo trên mọi đấu trường, là một trong hai mùa hay nhất xét của Fernandes ở phương diện cá nhân kể từ khi đến Old Trafford, bên cạnh mùa 2020-2021 với 28 bàn và 18 kiến tạo. Mùa trước, tiền vệ này khởi đầu không suôn sẻ khi chỉ có một kiến tạo ở Ngoại hạng Anh tính đến đợt FIFA Days tháng 10, trong trận gặp Southampton. Anh thậm chí chỉ ghi bàn đầu tiên cho đội sau khi HLV Erik ten Hag bị sa thải vào ngày 28/10/2024.

Sang mùa này, tiền vệ người Bồ Đào Nha tiếp tục khởi đầu chậm chạp. Nhưng vấn đề hiện tại không nằm ở phong độ cá nhân, mà là chiến thuật. So với mùa trước - khi anh đá tiền vệ công và cả tiền đạo, Fernandes hiện phải sắm vai một trong hai tiền vệ trung tâm.

Cầu thủ đội trưởng thậm chí còn trở thành gánh nặng cho Man Utd, xét theo màn trình diễn trong trận hòa Fulham 1-1 trên sân Craven Cottage ở vòng 2 Ngoại hạng Anh ngày 24/8. Fernandes "góp công cho đối thủ" qua hai khoảnh khắc quyết định. Đầu tiên là cú đá phạt đền đi lên trời trong hiệp một. Còn lại là lần anh quan sát thấy nhưng dửng dưng không theo kèm Emile Smith Rowe để cầu thủ này thoải mái di chuyển từ bên ngoài vùng cấm vào tận vùng 5m50 ghi bàn gỡ hòa ở phút 73.

Fulham liên tục áp đảo hàng tiền vệ Man Utd - tuyến lần lượt được hợp bởi Fernandes và Casemiro, rồi Fernandes và Mason Mount, sau đó là Fernandes và Manuel Ugarte. Cặp tiền vệ trung tâm thay đổi suốt trận, nhưng lúc nào cũng có Fernandes hiện diện.

Đó cũng là kế hoạch của HLV Marco Silva phía Fulham, như Alex Iwobi sau trận xác nhận. "Chúng tôi biết có thể xuyên phá ra phía sau hàng tiền vệ hai người của Man Utd và các trung vệ của họ sẽ muốn lao lên", Iwobi nói với Sky Sports. "Hôm nay, chúng tôi đã khai thác triệt để điều đó".

Ngay từ đầu, HLV Silva đã quyết định sử dụng hệ thống có cấu trúc nghiêng 3-5-1-1. Sơ đồ này với khối phòng ngự dựng ở tầm trung và cặp biên thủ Timothy Castagne cùng Ryan Sessegnon được phép dâng cao để đối đầu với các tiền vệ công của Man Utd là Mason Mount và Bryan Mbeumo, giúp Fulham vô hiệu hóa các mối đe dọa từ đội khách và sẵn sàng thực hiện các pha chuyển đổi trạng thái.

Mặt khác, với nhân sự đông người hơn ở tuyến giữa, chiến thuật của Silva là tìm cách áp đảo quân số trước cặp tiền vệ trung tâm của Man Utd, giúp Alex Iwobi – người được phép hoạt động ở nách trái trung lộ – trở thành nhân tố tự do trong tấn công và buộc trung vệ Leny Yoro phải dâng lên theo kèm thường xuyên. Khi hiệp hai dần trôi, Fulham bắt đầu kiểm soát tuyến giữa hoàn toàn, cả trận họa kiểm soát 52%.

Amorim nói rằng cú đá hỏng phạt đền của Fernandes một phần là do anh phải "gánh quá nhiều trách nhiệm". Và quá nhiều trách nhiệm mà ông trao cho người đội trưởng của mình suốt chín tháng qua, nhất là về mặt chiến thuật, lại là nguyên nhân giải thích cho bàn thua trước Fulham.

Amorim đã bắt đầu bố trí Fernandes đá lùi sâu hơn từ mùa trước để cải thiện khâu triển khai bóng từ tuyến dưới vốn đầy bất ổn của Man Utd, nhưng khi làm vậy, anh mất đi tầm ảnh hưởng vốn có ở gần vùng cấm đối phương. Đồng thời, khả năng hỗ trợ phòng ngự hạn chế còn bị khai thác trong vai trò của một tiền vệ trung tâm.

Việc Man Utd chiêu mộ Matheus Cunha và Bryan Mbeumo một phần là để chia sẻ gánh nặng tấn công với Fernandes. Mùa trước Man Utd đạt chỉ số bàn thắng kỳ vọng ở mức 52,6 – xếp nửa dưới bảng tổng sắp, và thực tế họ cũng chỉ ghi 44 bàn ở Ngoại hạng Anh – con số thấp kỷ lục trong lịch sử CLB này.

Nhưng đến nay, sau hai vòng đầu tiên, việc tạo ra những cơ hội ngon ăn thực sự đang là vấn đề lớn với Man Utd. "Quỷ Đỏ" tung ra tới 22 pha dứt điểm trước Arsenal ở trận ra quân, nhưng chỉ số bàn thắng kỳ vọng chỉ là 1,52. Dù chơi lấn lướt, các học trò của Amorim hiếm khi cho thấy họ có thể cụ thể hóa ưu thế đó.

Sang vòng hai, ngoài 15 phút đầu trận đầy hứng khởi khi Cunha có cơ hội liên tiếp nhưng kém duyên để ghi bàn, Man Utd dần "cùn" đi trông thấy. HLV Silva nhận xét rằng tổng thể các pha tấn công của Man Utd trong hiệp hai chỉ là "những tình huống cố định, không hơn không kém".

Cơ hội rõ rệt duy nhất mà đội khách tạo ra, theo định nghĩa của Opta, đến từ một cú phất bóng dài của thủ thành Altay Bayindir lên phía để Cunha thoát xuống dứt điểm cận thành ở phút 14. Trong khi, pha xoay sở dứt điểm khi bị đối phương bao vây trước mặt bên trong vùng cấm và đi trúng cột dọc cũng của Cunha ở phút thứ hai vốn dĩ là khoảnh khắc có giá trị bàn thắng kỳ vọng không cao, với xG 0,128.

Trong bối cảnh đó, Fernandes chỉ mang đến một cơ hội duy nhất cho đồng đội, là từ một pha cắt bóng sau đó chuyền đơn giản cho Cunha ở phút thứ nhất, trước khi cầu thủ người Brazil sút xa. Ngoài ra, tiền vệ sắp 35 tuổi còn tung ra một cú sút xa ở phút thứ 10 và cú đá phạt đền đưa bóng lên trời.

Vị trí lùi sâu của Fernandes dễ dàng trở thành lý do cho sự suy giảm khả năng sáng tạo trong tấn công của anh. Đồng thời, điều này còn đe dọa kìm hãm sự phát triển của Kobbie Mainoo - một tài năng trưởng thành từ học viện Carrington. Sau khi ngồi dự bị trong trận gặp Arsenal, Mainoo tiếp tục không được sử dụng trước Fulham. Amorim giải thích rằng "cậu ấy đang cạnh tranh vị trí với Fernandes". Ông dường như không tính đến phương án kết hợp Fernandes và Mainoo khi đấu Fulham Craven Cottage. Và từ phát biểu sau trận, có vẻ HLV Man Utd cũng sẽ không xét đến khả năng này về sau.

Ngay cả khi sử dụng Fernandes và Mainoo cạnh nhau, Man Utd có thể cũng sẽ bị áp đảo trước quân số đông người hơn ở tuyến giữa của Fulham. Nhưng với bộ kỹ năng đủ khác biệt, Fernandes và Mainoo không đáng phải cạnh tranh cho cùng một vị trí. Fernandes thiên về sáng tạo ở 1/3 cuối sân hơn, còn Mainoo xoay trở và xử lý tốt trong phạm vi không gian hẹp, bao quát không gian tốt hơn, nhất là trước hàng thủ vì chịu di chuyển rộng, có thể tự cầm bóng hoặc chuyền phát triển lên phía trên.

Việc Amorim đang tìm cách "đóng khung" hai tân binh tấn công là Mbeumo và Cunha vào sơ đồ 3-4-2-1, cộng với kéo Fernandes lùi sâu và đẩy cả Amad xuống đá biên thủ phải – điều mà chắc chắn cầu thủ trẻ này không thoải mái – đang trở thành công thức chưa hiệu quả với đội chủ sân Old Trafford.

Fernandes hiện được CLB Arab Saudi Al-Ittihad theo đuổi quyết liệt. Và nếu anh chọn ở lại, Amorim sẽ phải giải được bài toán phát huy những điểm mạnh và che giấu những điểm yếu của Fernandes. Điều đó đồng nghĩa với việc HLV người Bồ Đào Nha phải tìm ra một đối tác phù hợp ở tuyến giữa cho ngôi sao đồng hương, thậm chí đưa về một tân binh trong ít ngày còn lại của phiên chợ hè. Hoặc ông phải xem xét ại toàn bộ việc kéo Fernandes đá lùi sâu ở giữa sân. Nếu Amorim không làm được điều đó, từ vị thế đội trưởng, tiền vệ người Bồ Đào Nha có thể trở thành một vấn đề thực sự trong cách Man Utd vận hành lối chơi.

Hoàng Thông tổng hợp