Gỡ khó tổ chức dạy học tích hợp, 2 buổi/ngày bằng AI

PGS Nguyễn Xuân Thành, Hiệu trưởng Trường Bồi dưỡng cán bộ giáo dục Hà Nội, chỉ ra hàng loạt vấn đề mà AI có thể gỡ khó cho thầy cô và các nhà trường trong những nội dung còn lúng túng hiện nay như: tổ chức dạy học tích hợp, lựa chọn, 2 buổi/ngày...

Trường Bồi dưỡng cán bộ giáo dục Hà Nội mới đây tổ chức hội nghị triển khai công tác tập huấn cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên năm học 2025 - 2026.

Điểm nhấn của đợt tập huấn là bộ tài liệu gồm 15 chuyên đề về ứng dụng trí tuệ nhân tạo  (AI) trong quản lý và giảng dạy được Sở GD-ĐT Hà Nội phê duyệt. Tổng chủ biên bộ tài liệu là PGS-TS Nguyễn Xuân Thành, Hiệu trưởng Trường Bồi dưỡng cán bộ giáo dục Hà Nội, nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học (Bộ GD-ĐT).

"AI có thể xử lý hàng nghìn ràng buộc liên quan đến môn học"

Ở cấp THCS, tích hợp khoa học tự nhiên là môn học gây khó khăn cho các nhà trường. Vì chưa có giáo viên nên phần lớn các trường sử dụng 3 giáo viên (lý, hoá, sinh) của 3 phân môn để dạy một môn tích hợp.

Trong bộ tài liệu, PGS Nguyễn Xuân Thành chỉ ra rằng, đối với môn khoa học tự nhiên, hoạt động trải nghiệm cần có sự phân công phù hợp giữa các tổ chuyên môn và giáo viên đảm nhận.

Ví dụ, đối với môn khoa học tự nhiên, nhà trường cần xếp các giáo viên lý, hoá, sinh trong cùng một tổ chuyên môn để thuận tiện trong việc phân công giáo viên dạy học các mạch nội dung phù hợp với năng lực chuyên môn của giáo viên.

"AI có thể xử lý hàng nghìn ràng buộc liên quan đến môn học, hoạt động giáo dục, giáo viên, phòng học, đặc thù từng khối lớp và quy định của Bộ GD-ĐT về số tiết để tạo ra thời khóa biểu tối ưu nhất, giảm thiểu xung đột và tối đa hoá hiệu suất sử dụng tài nguyên", PGS Nguyễn Xuân Thành cho biết.

Tương tự ở THPT, học sinh phải chọn 4 trong 9 môn học. Với nguồn lực hiện có, nhà trường phải xây dựng một số tổ hợp các môn lựa chọn nhất định. Theo PGS Thành, AI có thể hỗ trợ tốt trong bài toán đề xuất một số tổ hợp môn dựa trên thông tin về số giáo viên hiện tại của nhà trường.

PGS Nguyễn Xuân Thành chia sẻ, sau khi có chỉ thị của Thủ tướng, hướng dẫn của Bộ GD-ĐT về dạy học 2 buổi/ngày thì việc tập huấn cho nhà trường, giáo viên để hiểu đúng và làm đúng chủ trương này là rất cần thiết. 

PGS Nguyễn Xuân Thành nêu gợi ý có thể sử dụng AI hỗ trợ việc xây dựng các chủ đề để tổ chức thực hiện đối với mỗi loại hình hoạt động giáo dục ngoài giờ chính khóa bằng cách: chọn các môn học có nội dung phù hợp với loại hình hoạt động; sử dụng bảng phân phối chương trình đã xây dựng để nhờ AI hỗ trợ gợi ý các chủ đề...

"Giáo viên hãy nói ít để học sinh được làm nhiều hơn"

PGS Nguyễn Xuân Thành nhấn mạnh vai trò của người thầy nhưng ông cũng lưu ý người thầy vào lớp học phải "rảnh tay", để học sinh tham gia. Học sinh phải được học qua làm, giáo viên cũng vậy.

Ông Nguyễn Hữu Độ, nguyên Thứ trưởng Bộ GD-ĐT, bày tỏ tin tưởng và đặt nhiều kỳ vọng vào bộ tài liệu và khóa tập huấn của PGS Nguyễn Xuân Thành. Nhưng ông Độ cũng lưu ý: "Sách có hay nhưng tập huấn không tốt thì kết quả cũng không cao" và đề nghị các thầy cô cần được trải nghiệm trong quá trình tập huấn. Trong mỗi giờ học, giáo viên hãy nói ít đi để học sinh làm việc nhiều hơn.

Ông Trần Thế Cương, Giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội, chia sẻ đội ngũ làm công tác giáo dục ở cấp xã mới có 61% là người làm trong lĩnh vực giáo dục, 39% còn lại rất cần được bồi dưỡng, tập huấn chuyên môn về giáo dục; đồng thời cần nâng cao trình độ cho toàn bộ đội ngũ giáo dục cấp xã.

Chỉ ra thực tế ấy, ông Cương nhấn mạnh tầm quan trọng, thiết thực của bộ tài liệu do PGS Nguyễn Xuân Thành làm chủ biên và mong mỗi nhà trường, mỗi thầy cô đều được tiếp cận tinh thần đổi mới này.