Giới trẻ Nhật Bản từ chối rượu bia, văn hóa 'giao tiếp qua bàn nhậu' sắp bị khai tử?

Xã hội Nhật Bản đang đối mặt với sự chuyển dịch lớn về thói quen giao tiếp và lối sống khi gần một nửa người trẻ ở xứ sở hoa anh đào nói không với rượu bia.

Theo báo South China Morning Post ngày 12-9, một khảo sát mới cho thấy gần 44% người Nhật Bản ở độ tuổi 20 không uống đồ có cồn và 16% chỉ uống với tần suất chưa tới một lần mỗi tháng. Xu hướng này đang gây lo ngại trong ngành đồ uống Nhật Bản và cho thấy một sự dịch chuyển thế hệ, thách thức văn hóa bia rượu từng ăn sâu trong xã hội nước này.

Khảo sát do Công ty tư vấn tiếp thị Mery (trụ sở tại Tokyo) thực hiện, diễn ra cùng thời điểm số liệu mới công bố hôm 11-9, cho thấy lượng tiêu thụ bia trong tháng 8 giảm 9% so với cùng kỳ năm ngoái, đánh dấu tháng thứ năm liên tiếp sụt giảm. 

Điều này trái ngược với xu hướng tiêu thụ bia thường tăng mạnh vào mùa hè oi bức khi người dân tìm cách giải nhiệt. 

Các chuyên gia cho rằng nguyên nhân có thể do nhiệt độ cao kỷ lục khiến người dân hạn chế ra ngoài buổi tối, trong khi việc uống tại nhà cũng hạn chế vì lo ngại lạm phát và thu nhập eo hẹp.

Tuy nhiên, giới quan sát nhận định sự sụt giảm tiêu thụ các sản phẩm có cồn sẽ mang tính dài hạn, phản ánh sự thay đổi trong thói quen của thế hệ trẻ. Khi được hỏi về lý do không uống rượu bia, 34% người trẻ trong khảo sát nói rằng họ "không có lý do gì cụ thể", 24% cho rằng tửu lượng kém, 22,6% cho biết họ "có thể vui vẻ mà không cần uống" và 21,6% nói đơn giản là họ không thích mùi vị của những thức uống này. Một số khác lo ngại sức khỏe, chi phí cao hoặc đơn giản là bạn bè họ cũng không uống.

Bà Sumie Kawakami, giảng viên Đại học Yamanashi Gakuin, cho rằng đại dịch COVID-19 đã làm gián đoạn thói quen uống xã giao ở Nhật.

"Vào thời điểm đó mọi người không thể ra ngoài và dần mất thói quen uống với đồng nghiệp sau giờ làm. Với người trẻ, đại học vốn là nơi tổ chức nhiều tiệc rượu nhưng những hoạt động đó cũng ngừng lại trong đại dịch. Giờ họ đã tốt nghiệp và đi làm nhưng chưa từng hình thành sở thích uống rượu", bà nói.

Những bữa nhậu với đồng nghiệp sau giờ làm từng là một phần quan trọng của văn hóa "nommunication" ở Nhật Bản - ghép giữa "nomu" (uống) và "communication" (giao tiếp) - nay không còn hấp dẫn với người trẻ, vốn ưu tiên cân bằng cuộc sống và ít muốn giao tiếp với cấp trên ngoài giờ.