Đòn giáng mạnh vào Mỹ khi đồng minh từ bỏ mua hệ thống phòng không Patriot

Việc Đan Mạch chọn hệ thống phòng không SAMP/T của Pháp - Italia thay vì Patriot của Mỹ là chiến thắng vang dội cho Paris, nhưng lại là đòn giáng mạnh với Tổng thống Donald Trump.

"Lực lượng vũ trang Đan Mạch đang xây dựng một hệ thống phòng không mặt đất có thể bảo vệ được dân thường, các mục tiêu quân sự, và cơ sở hạ tầng quan trọng khỏi mối đe dọa từ trên không", tờ Politico dẫn tuyên bố hôm 12/9 từ Bộ Quốc phòng Đan Mạch.

"Đối với hệ thống tầm xa, SAMP/T do Pháp - Italia sản xuất sẽ được mua. Với các hệ thống tầm trung, sự lựa chọn sẽ đến từ các hệ thống NASAMS của Na Uy, IRIS-T của Đức, và VL MICA của Pháp", Bộ Quốc phòng Đan Mạch cho biết thêm.

Cuộc đua giữa hệ thống phòng không SAMP/T và Patriot trở thành phép thử đầu tiên đối với châu Âu trong việc hạn chế mua sắm vũ khí từ Mỹ để phản ứng trước sự thiếu tin cậy của ông Trump. Theo đó, mối quan hệ giữa Mỹ và Đan Mạch trở nên căng thẳng, sau khi Tổng thống Trump nhiều lần đe dọa sáp nhập Greenland, vùng lãnh thổ tự trị của Đan Mạch.

Kể từ khi trở lại Nhà Trắng vào tháng 1 năm nay, ông Trump đã nhiều lần nói về kế hoạch muốn sáp nhập Greenland vào Mỹ vì lý do an ninh. Đây không phải là động thái hiếm trong lịch sử Mỹ, vì Washington từng tìm cách mua hòn đảo này ít nhất 2 lần vào năm 1867 và năm 1946. Điểm khác biệt hiện nay là Mỹ đã nắm vị thế ưu tiên ở Greenland thông qua các căn cứ quân sự và các hiệp ước với Đan Mạch, một đồng minh lâu năm của Washington.

Giới quan sát nhận định, ngoài vấn đề an ninh quốc gia, lý do ông Trump nhắm đến Greenland có thể còn vì trữ lượng tài nguyên, trong đó có dầu mỏ, đất hiếm, uranium và vị trí chiến lược của hòn đảo trong hoạt động hàng hải.

Theo Politico, việc Đan Mạch chọn mua hệ thống SAMP/T còn là chiến thắng cho Paris, bởi kể từ khi còn làm Bộ trưởng Quốc phòng, Thủ tướng Pháp mới được bổ nhiệm Sébastien Lecornu đã tích cực vận động hành lang nhiều nước châu Âu rằng hệ thống SAMP/T thế hệ tiếp theo hoạt động tốt hơn so với Patriot của Mỹ. 

Ngoài Pháp và Italia, Đan Mạch là quốc gia châu Âu đầu tiên mua hệ thống SAMP/T do tập đoàn MBDA và Thales sản xuất.

"Các hệ thống này đã được lựa chọn dựa trên đánh giá tổng thể về yếu tố hoạt động, kinh tế, và chiến lược", Bộ Quốc phòng Đan Mạch nhấn mạnh.

Tổng chi phí cho chương trình mua sắm của Đan Mạch ước tính khoảng 58 tỷ kroner (7,7 tỷ euro).