Đón sóng nhân lực chất lượng cao: Lo thiếu tướng giỏi hơn nhân lực đạt chuẩn

Từ góc nhìn chuyên gia, PGS.TS Nguyễn Hữu Huân (ĐH Kinh tế TP.HCM) cùng gợi mở vài góc nhìn liên quan câu chuyện chuẩn bị nhân lực chất lượng cao cho việc hình thành Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam tại TP.HCM.

Nhân lực chất lượng cao đang trở thành yếu tố quan trọng trong việc phát triển Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Trò chuyện cùng Tuổi Trẻ, ông Huân nói:

- Các trường ĐH đã và đang hợp tác với nhiều trường ĐH quốc tế trong việc đào tạo những chuyên ngành liên quan tài chính - ngân hàng đạt chuẩn quốc tế. Nên tôi cho rằng không sợ thiếu nhân lực chất lượng cao khi hình thành trung tâm tài chính quốc tế trong nước.

Vấn đề là các trung tâm tài chính quốc tế đều tự động hóa nên cái khó có chăng là chúng ta lựa chọn công nghệ nào, mô hình gì để vận hành nó. Vì khâu khớp lệnh ra sao, thanh toán bù trừ thế nào, luân chuyển dòng tiền về đâu... sẽ có tự động hóa, công nghệ lo được hết.

Trăm quân dễ kiếm, một tướng khó tìm

* Chân dung một nhân lực phù hợp cho một trung tâm tài chính quốc tế dưới góc nhìn của ông phải thế nào?

- Đã là trung tâm tài chính quốc tế phải định hướng fintech. Điều này đòi hỏi nhân sự phải vừa biết công nghệ vừa hiểu được lý thuyết về tài chính, là người có tầm nhìn quốc tế, sáng tạo lẫn tư duy chấp nhận rủi ro.

Tôi thấy vấn đề lớn thuộc về người xây dựng, quản lý hệ thống cho trung tâm, đặc biệt nhất về công nghệ. Đội ngũ lãnh đạo có tầm nhìn mới là việc cần được quan tâm đầu tư ngay lúc này nếu không sẽ "trăm quân dễ kiếm, một tướng khó tìm". Cần một lãnh đạo có tầm nhìn, chiến lực, có kiến thức để vận hành trung tâm.

Điều quan trọng khác cũng phải chuẩn bị từ sớm là đội ngũ chuyên gia tư vấn, hỗ trợ cho trung tâm. Phải có đội ngũ tư vấn chất lượng bởi đụng đến tiền sẽ ảnh hưởng đến an ninh tiền tệ quốc gia, công nghệ tài chính vốn là lĩnh vực rất phức tạp.

* Thu hút nhân tài quốc tế đến Việt Nam đồng hành với trung tâm tài chính quốc tế là điều cần làm, ông có thấy vậy?

- Trong nhiều nghị quyết của TP.HCM đưa ra đều nêu rõ định hướng này. Tôi tin thời gian tới TP sẽ còn chăm chút hơn cho việc đó. Nhưng thẳng thắn mà nói là chưa thấy rõ một cơ chế, chính sách nào mạnh mẽ, đủ sức hấp dẫn thu hút nhân tài quốc tế đến TP làm việc.

Hấp dẫn ở đây có thể hiểu là chế độ đãi ngộ như việc cấp nhà ở, lương cạnh tranh với khu vực tư nhân, cả hấp dẫn của công việc, định hướng tương lai... Người lao động, cụ thể là các nhân tài, chắc chắn sẽ cân nhắc bởi họ cần thấy được sự phát triển của công việc, vị trí đó.

Bởi nếu trọng trách, trách nhiệm quá lớn nhưng mức thu nhập không tương xứng sẽ rất khó hấp dẫn, mời gọi được người tài. Không thể kêu gọi họ bỏ hết tiền đồ, sự phát triển để đến chỉ với lòng yêu nước thôi là không đơn giản.

Nhân lực chất lượng cao trong nước hoàn toàn không thua kém

* Ông đánh giá thế nào về cuộc đua đào tạo nhân lực chất lượng cao ở TP.HCM?

- Phải nói ngay chất lượng đào tạo của các trường ĐH tại Việt Nam hiện nay đã cao hơn rất nhiều, có thứ hạng và xứng tầm đẳng cấp khu vực cũng như so với thế giới. Từ đó có thể tự tin nói rằng chất lượng đào tạo lẫn chất lượng nguồn nhân lực trong nước không hề thua kém nếu so với các trường trong khu vực.

TP.HCM đã có chiến lược nâng cao trình độ, năng lực giáo dục của các trường ĐH trên địa bàn. Tôi kỳ vọng và tin sắp tới các trường sẽ có sự nâng hạng rất lớn, hướng tới quốc tế hóa. Điều này sẽ góp phần cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho TP thời gian tới.

* Theo ông người lao động cần làm gì để đón làn sóng phát triển mới này?

- Việc ngày càng có nhiều người lao động chủ động nâng cấp mình, học thêm nhiều ngành nghề liên quan tới mảng chính là điều cần thiết. 

Nếu chỉ có một chuyên môn chính trong giai đoạn hiện nay, khả năng người lao động bị đào thải sẽ khá lớn. 

Chúng ta có thể chứng minh qua làn sóng sa thải ở lĩnh vực công nghệ thông tin, tài chính gần đây. Nhưng nếu ai đó có kiến thức cả về tài chính cũng như sự hiểu biết về công nghệ và ngược lại thì rất khó bị đào thải bởi đây là nhu cầu mới của nền kinh tế.

Nhiều doanh nghiệp khi tuyển dụng hiện nay đều ưu tiên ứng viên biết về công nghệ trí tuệ nhân tạo, có thể sử dụng được ChatGPT, biết về ngôn ngữ lập trình... 

Mà công nghệ là xu hướng cần biết vì hầu như ngành nghề nào cũng gắn với nó. Đã là xu hướng nên người lao động phải chủ động nắm bắt vì nếu không thay đổi sẽ rất khó đáp ứng được nhu cầu của nhà tuyển dụng.