Công chức Ban chỉ huy quân sự cấp xã không phải là sĩ quan

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết hiện chưa xác định công chức Ban chỉ huy quân sự cấp xã là sĩ quan, nếu có tình huống sẽ cử sĩ quan của Ban Chỉ huy phòng thủ khu vực xuống giúp.

Ngày 11.6, Quốc hội nghe tờ trình, báo cáo thẩm tra và thảo luận tại tổ về dự thảo luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 11 luật liên quan lĩnh vực an ninh quốc phòng.

11 luật được sửa đổi, bổ sung một số điều gồm: luật Quốc phòng; luật Sĩ quan Quân đội nhân dân; luật Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng; luật Nghĩa vụ quân sự; luật Biên phòng Việt Nam; luật Phòng không nhân dân; luật Lực lượng dự bị động viên; luật Phòng thủ dân sự; luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự; luật Dân quân tự vệ; luật Giáo dục quốc phòng và an ninh.

Đề xuất cấp xã được quyền gọi nhập ngũ

Trình bày tờ trình của Chính phủ, đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, đề cập tới chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính theo 2 cấp, gồm cấp tỉnh (tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư), cấp xã (xã, phường, đặc khu trực thuộc tỉnh, thành phố).

Tổ chức quân đội do đó cũng được sắp xếp tinh, gọn, hiệu quả, hiệu lực, bảo đảm phù hợp với chính quyền địa phương 2 cấp.

Và để bảo đảm tính hợp hiến, đồng bộ của hệ thống pháp luật, việc nghiên cứu sửa đổi, bổ sung 11 luật liên quan về quân sự, quốc phòng là hết sức cần thiết.

Đối với luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam, đại tướng Phan Văn Giang cho biết, dự thảo luật bỏ một số chức danh Chỉ huy trưởng, Chính ủy Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng cấp tỉnh, Phó chỉ huy trưởng, Phó chính ủy Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng cấp tỉnh, Chỉ huy trưởng, Chính trị viên Ban chỉ huy quân sự cấp huyện, Phó chỉ huy trưởng, Chính trị viên phó Ban chỉ huy quân sự cấp huyện.

Dự thảo luật cũng bổ sung trách nhiệm chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định gọi đào tạo sĩ quan dự bị và gọi sĩ quan dự bị vào phục vụ tại ngũ, huấn luyện, kiểm tra sẵn sàng động viên, sẵn sàng chiến đấu đối với cán bộ, công chức, hạ sĩ quan dự bị cư trú tại địa phương.

Với luật Nghĩa vụ quân sự, dự thảo chuyển thẩm quyền của cấp huyện lên cấp tỉnh với các nhiệm vụ: thành lập hội đồng khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự; quyết định danh sách công dân gọi nhập ngũ, thực hiện nghĩa vụ tham gia công an nhân dân, danh sách tạm hoãn, miễn gọi nhập ngũ…

Trong khi đó, một số thẩm quyền của cấp huyện sẽ được chuyển về cấp xã như: kiểm tra sức khỏe hạ sĩ quan, binh sĩ dự bị; ra lệnh gọi từng công dân (đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu, sơ tuyển và khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự, gọi nhập ngũ và thực hiện nghĩa vụ tham gia công an nhân dân).

Với luật Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng, dự thảo chuyển thẩm quyền từ Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện sang Chỉ huy trưởng Ban chỉ huy phòng thủ khu vực quyết định việc giải ngạch đối với quân nhân chuyên nghiệp dự bị hết hạn tuổi hoặc không còn đủ sức khỏe phục vụ trong ngạch dự bị.

Ban chỉ huy Phòng thủ khu vực không phải là một cấp hành chính

Phát biểu tại tổ, đại tướng Phan Văn Giang nhấn mạnh, Ban chỉ huy Phòng thủ khu vực không phải là một cấp hành chính mà chỉ là một đơn vị trực thuộc. Các nhiệm vụ của Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện phải chia cho Ban chỉ huy quân sự cấp xã và Bộ Chỉ huy quân sự cấp tỉnh.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng dẫn chứng trước đây thẩm quyền gọi nhập ngũ do Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện quyết định nhưng trong dự thảo sẽ giao cho chủ tịch UBND xã. 

"Một tỉnh có thể tuyển hơn nghìn quân thì bây giờ giao cho từng xã. Cấp xã hiện nay từ 10.035 xuống còn 3.321, có nơi 3 - 4 xã, hoặc 5 xã nhập vào làm một nhưng bình quân là 3 - 4 xã, nên giao cho chủ tịch xã đảm nhiệm", ông Giang phân tích.

Cũng có đại biểu đề nghị làm rõ vị trí, quyền hạn của Ban Chỉ huy phòng thủ khu vực để bảo đảm sự thống nhất về vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn giữa Ban Chỉ huy quân sự cấp xã, Ban Chỉ huy phòng thủ khu vực và Bộ chỉ huy quân sự cấp tỉnh.

Theo Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, tinh thần của việc sửa luật là "phải làm tốt cho thời bình nhưng phải tính cho khi có tình huống xảy ra... Từ xưa các cụ đã có câu "thái bình nên gắng sức, non nước ấy ngàn thu". Nếu không chuẩn bị thì sẽ bị bất ngờ ngay, mà phải chuẩn bị thật kỹ, thật chắc, nhiều bài, nhiều phương án...". Thực tiễn này đòi hỏi vai trò của Ban Chỉ huy phòng thủ khu vực khi có tình huống xảy ra.

Đề cập tới luật Dân quân tự vệ, đại tướng Phan Văn Giang cho hay, dự thảo bổ sung quy định về trung đội Dân quân phòng không, pháo binh trong tổ chức Dân quân tự vệ.

Thực tế các cuộc xung đột, chiến tranh trên thế giới cho thấy, việc xác định khu vực trọng điểm về quốc phòng là bài toán không dễ trong khi có thể xác định được về an ninh.

Riêng về công chức của Ban Chỉ huy quân sự cấp xã, Bộ trưởng cho biết hiện chưa xác định đây là sĩ quan. Trường hợp có tình huống sẽ cử sĩ quan của Ban Chỉ huy phòng thủ khu vực xuống để giúp xã làm một số nhiệm vụ, ví dụ huấn luyện dân quân tự vệ, xây dựng phương án để xác định xã là pháo đài bảo vệ địa phương cấp xã...

Theo tính toán của Bộ trưởng, mỗi xã có khoảng 5 - 7 người trong Ban Chỉ huy quân sự cấp xã, nếu là sĩ quan thì với hơn 3.300 xã sau sáp nhập thì cần đến hơn 15.000 sĩ quan. Con số này không nhỏ, nên trước mắt vẫn áp dụng "ngụ binh ư nông".