Chọn đa năng hay cần chuyên sâu?

Bối cảnh công nghệ số tác động đến mọi ngóc ngách đời sống, không ít bạn trẻ bỗng trở nên loay hoay giữa chọn lựa cần xuất sắc một thứ hay phải biết nhiều thứ?

Quả là câu hỏi không dễ trả lời khi vừa muốn dễ dàng thích nghi song lại có thể trở nên nổi bật trong mọi hoàn cảnh, công việc.

Mình chọn đa năng!

Tốt nghiệp xuất sắc ngành tâm lý học Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, Lê Phan Thảo Nghi
(22 tuổi) nói việc chuyên sâu và biết nhiều thứ đều quan trọng. Bạn chọn cần biết nhiều thứ để có thể trở thành một người đa năng. Cô bạn chủ động liên hệ với giảng viên để mong được hỗ trợ trải nghiệm thực tế.

Cũng vậy, khi tham gia thực tập tại cơ sở Nghi không từ chối bất kỳ hoạt động chung nào. Việc kết hợp khả năng tự tìm hiểu, học hỏi cùng sự sáng tạo và kỹ năng hội họa giúp bạn hoàn thành nhiều nhiệm vụ. "Những trải nghiệm này cho thấy việc trang bị đa kỹ năng không chỉ giúp mình thích nghi nhanh với môi trường làm việc mà còn mở ra nhiều cơ hội phát triển trong thời đại số", Thảo Nghi nói.

Lan Anh (23 tuổi) tốt nghiệp cử nhân báo chí song quyết định sang làm truyền thông. Công việc vốn có nhiều thay đổi nên Lan Anh nói bạn ưu tiên cần đa năng vì "có vậy mới mở ra nhiều cơ hội cho bản thân ở những lĩnh vực khác nhau trong truyền thông".

Ở công việc hiện tại, bạn đồng thời nhận nhiệm vụ viết bài kiêm xây dựng kế hoạch, thiết kế, quay dựng và cả quản lý kênh truyền thông. 

"Nếu không có nhiều kỹ năng sẽ thật khó giúp mình linh hoạt nếu không muốn nói sẽ lệ thuộc nhiều vào người khác mới có thể hoàn thành nhiệm vụ", Lan Anh cười.

Bạn thú thật ban đầu cũng chỉ có chút khả năng viết nội dung nhưng trong quá trình làm đã chủ động trau dồi thêm về thiết kế, quay dựng và lập kế hoạch truyền thông. "Mình đã tự thực hiện chiến dịch "Back to School" từ ý tưởng đến video, hình ảnh. Nhờ vậy càng tự tin hơn với khả năng của bản thân nên muốn thử sức với những dự án có quy mô lớn hơn sắp tới", Lan Anh kể.

Tuy vậy đây là lúc người ta nói nhiều đến công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), cả câu chuyện có thể bị AI thay thế. Dù tự trang bị và biết cũng kha khá song Lan Anh tự nhận bản thân cũng dễ rơi vào trạng thái "biết nhiều nhưng chưa thật sự giỏi". 

Đó là lý do ngoài kỹ năng nổi bật làm nền tảng, cô bạn vẫn tìm cách trang bị thêm các kỹ năng bổ trợ để tăng giá trị và thêm khả năng thích nghi.

Làm nhiều nhưng phải để lại giá trị

TS Phạm Kim Anh, giảng viên khoa tâm lý học Trường ĐH Khoa học xã hội và Nhân văn (ĐH Quốc gia TP.HCM), cho rằng một xu hướng hiện đang được nhắc đến nhiều là đa nhiệm. Điều này cũng phần nào là nỗi băn khoăn của người trẻ hiện nay rằng nên xuất sắc ở một lĩnh vực hay cần biết đa dạng hơn để có thể làm được nhiều việc?

Đa nhiệm, theo ông, không chỉ là làm nhiều việc cùng lúc mà quan trọng là phải làm tốt chúng. Thị trường lao động hiện đòi hỏi một người có thể đảm nhận nhiều vai trò và hoàn thành hiệu quả. Nếu chỉ có kiến thức lý thuyết mà thiếu năng lực thực hành hoặc chạy theo nhiều sở thích nhưng không làm tốt cũng khó đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của doanh nghiệp.

TS Kim Anh phân tích việc hứng thú với nhiều công việc khác nhau là đáng quý nhưng cần nhìn vào khả năng thật sự của bản thân xem có đủ năng lực để làm tốt hay chưa? "Nếu chỉ chạy theo đam mê mà không cân nhắc điểm mạnh, yếu sẽ dễ rơi vào tình trạng làm nhiều nhưng không để lại giá trị. Cốt lõi chính là hiểu rõ đâu là sở thích, đâu là chuyên môn để bản thân đưa ra lựa chọn đúng đắn và bền vững hơn", ông nhấn mạnh.

Nhưng đa nhiệm còn gắn với làm việc bền vững là khả năng duy trì nghề nghiệp một cách ổn định và phát triển lâu dài. "Có được năng lực này sẽ giúp người trẻ không quá lo lắng trước biến động, thậm chí hoàn toàn có thể chủ động chuyển đổi công việc", TS Kim Anh nói.