Cách Trung Quốc đặt tên cho loạt tên lửa đời mới

Tại lễ duyệt binh ở thủ đô Bắc Kinh hôm 3/9, quân đội Trung Quốc đã ra mắt hàng loạt vũ khí hiện đại nhất trong biên chế, trong đó có các dòng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) mới nhất gồm DF-61, DF-31BJ và DF-5C.

Phiên bản đầu tiên của tên lửa Dong Feng (Đông Phong) xuất hiện vào năm 1958. Nhà thiết kế cho biết tên gọi được lấy cảm hứng từ bài phát biểu nổi tiếng của lãnh đạo Trung Quốc Mao Trạch Đông. "Không phải gió đông thổi bạt gió tây thì chính là gió tây áp đảo gió đông", ông Mao nói trong chuyến thăm Liên Xô năm 1957.

Tên gọi Julang (Cự Lang), tức "sóng lớn", được đặt cho các mẫu tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm, bắt nguồn từ bài thơ của ông Mao Trạch Đông về thay đổi mang tính cách mạng mà ông muốn đem tới cho Trung Quốc. "Núi non! Như sóng lớn cuồn cuộn giữa biển cả dữ dội, như nghìn chiến mã phi nước đại giữa chiến trường khốc liệt", ông viết hồi năm 1934.

Một vũ khí khác được công bố tại lễ duyệt binh là Jinglei-1 (King Lôi-1), tên lửa đạn đạo phóng từ máy bay đầu tiên của Trung Quốc. Dù giới chức không nêu nguồn gốc của cái tên này, cụm từ "Kinh Lôi" từng xuất hiện trong bài thơ được ông Mao Trạch Đông sáng tác năm 1964 với tựa đề Mừng thành công vụ thử hạt nhân đầu tiên của chúng ta.

Các dòng tên lửa không đối không mang tên PL, viết tắt của PiLi (Phích Lịch), có nghĩa là "tiếng sấm", được lấy từ bài thơ Khởi nghĩa Thu hoạch Mùa thu sáng tác năm 1927, có nội dung về cuộc cách mạng do ông Mao Trạch Đông lãnh đạo ở tỉnh Hồ Nam và Giang Tây.

"Giữa những đám mây u ám trong ngày thu hoạch vào mùa thu, tiếng sấm nổi dậy đã vang lên", ông viết.

Trong số những tên lửa đối không xuất hiện tại buổi lễ có PL-15. Tên lửa tầm trung PL-15E, phiên bản xuất khẩu của PL-15, trở nên nổi tiếng sau khi xuất hiện thông tin không quân Pakistan đã sử dụng chúng bắn hạ một số tiêm kích Ấn Độ trong xung đột chớp nhoáng hồi tháng 5.

Cuộc duyệt binh còn đánh dấu màn ra mắt của loạt tên lửa diệt hạm mới gồm YJ-15, YJ-17, YJ-19 và YJ-20. YJ là viết tắt của Yingji (Ưng Kích), có nghĩa là "Đòn đánh của đại bàng", bắt nguồn từ bài thơ do lãnh đạo Trung Quốc sáng tác hồi năm 1925.

"Đại bàng xé toạc không trung, cá lướt nhẹ trong làn nước trong vắt, dưới bầu trời băng giá là hàng triệu sinh vật đang tranh đấu trong tự do", ông Mao viết.

Các phiên bản mới nhất của hệ thống phòng không Hongqi (Hồng Kỳ) cũng xuất hiện trong cuộc duyệt binh, trong đó có tổ hợp HQ-20 và HQ-9C.

Hồng kỳ là biểu tượng quan trọng của Trung Quốc. Trong các bài thơ của mình, lãnh đạo Mao Trạch Đông thường sử dụng hình ảnh cờ đỏ bay trong gió để tượng trưng cho tinh thần đoàn kết, quyết tâm và kiên cường của đảng Cộng sản Trung Quốc trong cuộc đấu tranh cách mạng.

Một ví dụ là bài thơ Núi Lục Bàn được ông sáng tác sau khi Hồng quân Trung Quốc vượt qua ngọn núi ở tây bắc đất nước. "Trên đỉnh của núi Lục Bàn, lá cờ đỏ phấp phới trong gió tây. Hôm nay nắm sợi dây dài trong tay, khi nào sẽ trói được Rồng Xám?", ông viết.

Phạm Giang (Theo Sina, AFP, Reuters)