Từ cậu bé thợ hàn mồ côi đến giám đốc nhà hàng ở Dubai

Vũ Hải Đức sinh năm 1992 ở Nho Quan, Ninh Bình. Anh không biết bố là ai. Mẹ anh là người đàn bà gầy guộc bán nón ở chợ huyện. Mỗi sáng, khi mẹ đi chợ, cậu bé ở nhà một mình, chơi với ống bơ, túi bóng và sợi dây buộc vào chân giường. Đến bữa có người đưa vào cho quả chuối, cái bánh mẹ gửi về.

Lớn hơn, Hải không còn bị buộc vào giường nhưng cửa nhà vẫn luôn khóa kín. Cậu bé cô độc sau bốn bức tường, không bạn bè, cũng không biết cách giao tiếp với thế giới.

Khi Đức học lớp 5, người mẹ cũng bỏ cậu mà đi vì căn bệnh hiểm nghèo. Trước lúc rời xa, bà nắm tay con gửi gắm cho người bác họ, ông Nguyễn Công Vững. "Mẹ khổ vì không được học hành", bà thì thầm. "Bằng giá nào con phải cố gắng học hết cấp ba".

Thế giới của Đức sụp đổ. Cậu hoang mang, lạc lõng tựa như bị quăng vào giữa biển trời mênh mông, không thấy đâu là bờ. Nỗi đau thấm thía nhất về phận mồ côi là những lần cậu bé ôm túi nhỏ, lủi thủi từ nhà người họ hàng này sang nhà người khác, nhưng không nơi nào thật sự thuộc về mình.

"Bao đêm tôi chỉ ước được ở lại căn nhà cũ, dù nghèo, nhưng có mẹ", chàng trai kể.

Từ cấp hai Đức đã tự xoay xở những khoản chi tiêu nhỏ bằng các công việc làm thuê. Ban đầu là rửa bát trong quán ăn, sau đi giao báo, chở cốp pha. "Vì lời hứa với mẹ, tôi phải lấy bằng được bằng tốt nghiệp", Đức tâm sự.

Năm 2010, thi xong tốt nghiệp cấp 3, cậu rời nhà họ hàng, đi làm thợ hàn, phụ hồ, thông cống. Nhiều ngày cậu treo mình trên các công trình cao hàn cửa sắt, mái tôn. Một tay cầm máy hàn, tay kia che mắt, nhưng khói vẫn len vào. "Không có thứ đau đớn nào như đau mắt hàn. Nó nhức nhối như hàng nghìn con kiến cắn xé nhãn cầu mà không thể gãi", cậu kể.

Vào một buổi chiều oi ả gần một năm sau, ông Nguyễn Công Vững tìm đến tận căn phòng trọ ở ngoại thành. Trước mắt ông là thằng cháu gầy rộc, làn da sạm nắng. Ông mắng liên hồi, trách Đức học xong mà không tìm bác. Sau cùng ông nói: "Về nhà với bác".

Hôm ấy, ông chở Đức trên chiếc xe đạp cũ từ Nhổn về Cầu Giấy. Vợ chồng ông xin cho Đức làm phục vụ một quán cà phê ở quận Hoàn Kiếm. Không lâu sau, cũng chính ông tìm thấy cơ hội học hành cho cháu ở Koto, doanh nghiệp xã hội đầu tiên của Việt Nam, chuyên đào tạo nghề nhà hàng - khách sạn cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn.

Bước vào môi trường có nhiều bạn bè cùng cảnh ngộ, Đức dần mở lòng. Được đi học, được tôn trọng, ghi nhận với chàng trai từng sống trong bóng tối suốt 20 năm, chẳng khác nào thiên đường.

Năm 2013, cậu tốt nghiệp loại ưu, mở ra cơ hội làm việc tại các khách sạn 5 sao ở Hà Nội. Hơn một thập kỷ trôi qua, Đức vẫn nhớ cảm giác cầm tháng lương đầu tiên, trừ tiền trọ và chi tiêu, vẫn còn dư chục triệu. "Sung sướng vô cùng. Khi ấy tôi mới dám tin mình đủ sức trả hết nợ cho mẹ", cậu kể.

Ngày còn sống, mẹ Đức vay mượn khắp làng để chữa bệnh, để lại khoản nợ hơn 100 triệu đồng. Quyết trả thay mẹ, ban ngày cậu làm 8 tiếng ở khách sạn, tối lại chạy bàn quán bar, quán cà phê. Hơn một năm sau, Đức gom đủ tiền mang về làng thanh toán. Có người ngạc nhiên, có người xua tay bảo không cần.

Sau khi trả xong cho làng xóm, cậu tìm đến ngân hàng để tất toán khoản nợ 17 triệu đứng tên mẹ. Lúc ấy, Đức mới hay khoản vay đã quá hạn từ lâu và được xóa vì người vay đã mất. "Cuối cùng tôi cũng trút được gánh nặng nợ nần, trở thành người tự do", chàng trai chia sẻ.

Hoàn thành mục tiêu, Đức nghỉ việc, dành hai năm rong ruổi từ Bắc vào Nam. Ở mỗi nơi, cậu đều chọn làm tại những khách sạn lớn nhất, vừa luyện nghề vừa gom góp vốn sống khắp ba miền.

Năm 2018, Đức nộp hồ sơ lên các trang tuyển dụng quốc tế. Chẳng bao lâu sau, thư mời liên tiếp gửi đến từ Australia, UAE, Singapore, Qatar. Cậu chọn đi Dubai, (UAE) vì có mức lương hấp dẫn nhất, cũng có đông anh chị từ Koto đang làm ở đó.

Nhờ nền tảng từ chương trình đào tạo thực tiễn của Koto và kinh nghiệm làm việc với đồng nghiệp quốc tế, Đức nhanh chóng chứng tỏ năng lực. Ban đầu phụ trách một quầy bar ở sảnh, chỉ sau hai tháng, cậu được giao quản lý quầy bar hồ bơi, rồi trở thành trợ lý giám đốc, tại các khách sạn, khu nghỉ dưỡng nổi tiếng Atlantis The Palm, One&Only The Palm và Anantara The Palm.

Nhưng cuộc sống trong khu nghỉ dưỡng trên đảo nhân tạo Palm Jumeirah gò bó. Năm 2023, Đức quyết định chuyển vào trung tâm thành phố để thoải mái hơn. Hiện cậu là giám đốc tại Royal China, nhà hàng Trung Quốc danh tiếng ở Trung tâm tài chính quốc tế Dubai (DIFC).

Ông Nguyễn Văn Vững, 72 tuổi, bác họ của Đức cho biết thành công hôm nay của đứa cháu hoàn toàn do nỗ lực của bản thân cậu. "Tôi và Koto chỉ cho cái cần câu, còn cháu hoàn toàn tự phấn đấu mà thành. Giờ nhìn cháu trưởng thành tài giỏi, chúng tôi tự hào lắm", ông chia sẻ.

Trong kỳ nghỉ phép năm nay, Hải Đức đang dành hơn một tháng trở lại Việt Nam, ghé thăm và trải nghiệm các nhà hàng, khách sạn trong nước. Cậu cũng ấp ủ kế hoạch mở một homestay tại chính mảnh đất quê nhà - nơi đã sống bên mẹ trong những năm tháng đầu đời. Cậu cũng dành thời gian quay lại Koto, đóng góp trong khả năng của mình.

Sau tất cả những bão giông của tuổi thơ, Đức đã tìm thấy một bến đỗ bình yên. Cậu luôn khắc ghi công ơn của những người đã dang tay giúp đỡ, đặc biệt là tổ chức Koto và người anh lớn của nhiều thế hệ học viên - Jimmy Phạm.

"Từ sợi dây vải buộc chân đến bầu trời rộng mở, tôi học được rằng tự do không chỉ là được đi xa, còn là được trở về. Và tôi biết ơn những người đã trao cho mình cơ hội ấy", chàng trai 33 tuổi nói.

Phan Dương