Trung tâm xuất bản tiêu biểu cho cả nước

Là trung tâm chính trị, giáo dục và văn hóa cả nước, Hà Nội quy tụ nhiều nhà xuất bản, công ty in ấn và phát hành, góp phần nâng cao văn hóa đọc và phổ biến kiến thức cho nhân dân Thủ đô cũng như cả nước.

Những năm qua, các đơn vị xuất bản tại Hà Nội ngày càng phát triển mạnh, tiến tới hiện thực hóa mục tiêu xây dựng thành phố trở thành trung tâm hội tụ và phát huy các giá trị văn hóa quốc gia.

Những nhà xuất bản nổi bật

Ngành xuất bản Việt Nam đang trong giai đoạn tăng trưởng về số lượng xuất bản phẩm và doanh thu. Theo thống kê từ Cục Xuất bản, In và Phát hành, năm 2024, cả nước đã xuất bản 51.443 tựa sách, với tổng số lượng 597 triệu bản in. Tổng doanh thu toàn ngành đạt hơn 4.500 tỉ đồng, tăng 10,3% so với năm trước, trong khi lợi nhuận sau thuế đạt gần 508 tỉ đồng, tăng 11,41%, đây cũng là mức tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận cao nhất trong giai đoạn 3 năm.Hà Nội đã có những đóng góp đáng kể cho sự tăng trưởng này. 4/5 nhà xuất bản (NXB) có doanh thu trên 100 tỷ đồng năm 2024 đều có trụ sở tại Hà Nội, gồm: NXB Chính trị Quốc gia Sự thật, NXB Kim Đồng, NXB Tài nguyên - Môi trường và Bản đồ Việt Nam, NXB Giáo dục Việt Nam. Trong đó, Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam có doanh thu lớn nhất với hơn 3.000 tỷ đồng. Thành tựu của các NXB đã phản ánh phần nào quy mô, sức ảnh hưởng của ngành xuất bản thủ đô với toàn ngành trên cả nước. Sách về bà Nguyễn Thị Bình của NXB Chính trị quốc gia Sự thật thu hút sự quan tâm của độc giả trẻ. Ảnh: Báo Phụ Nữ Mới. Cụ thể, NXB Chính trị quốc gia Sự thật là NXB có truyền thống lâu đời nhất trong ngành, tập trung phát hành các ấn phẩm chính trị - lý luận, tài liệu phục vụ công tác nghiên cứu. Những năm gần đây, nhiều đầu sách của NXB thu hút sự quan tâm của không chỉ giới khoa học, nghiên cứu chính sách mà còn cả độc giả trẻ, nổi bật là các đầu sách về bà Nguyễn Thị Bình, sách về Quảng Trị… NXB đã trở thành "đầu tàu" tri thức về chính trị, lý luận, pháp luật cho ngành xuất bản.Ở mảng sách thiếu nhi, NXB Kim Đồng cũng khẳng định vị trí dẫn đầu. Các ấn phẩm của NXB Kim Đồng luôn chỉn chu về nội dung, đẹp mắt về minh họa và thiết kế, phù hợp với thiếu nhi. Sách của NXB Kim Đồng thường xuyên đạt giải thưởng sách, tham gia các triển lãm, hội sách trong nước và quốc tế. Thông qua những ấn bản phẩm chất lượng, NXB đã góp phần định hình thị trường sách thiếu nhi và nuôi dưỡng thế hệ độc giả tương lai. Sách của NXB Kim Đồng được đầu tư về cả nội dung và hình thức. Ảnh: NXB Kim Đồng. Ở mảng sách giáo dục, NXB Giáo dục Việt Nam luôn đảm nhiệm tốt trọng trách xuất bản sách giáo dục, góp phần xây dựng nền tảng cho giáo dục quốc gia. Những năm gần đây, ngoài phát hành sách giáo khoa, NXB còn phát hành đa dạng nhiều loại sách tham khảo, sách giáo dục, sách kỹ năng… nhằm mở rộng hệ thống kiến thức cho người học. Nhiều nhà xuất bản tại Hà Nội có những đóng góp quan trọng cho công tác bảo tồn, khảo cứu, nâng tầm di sản văn hóa Thủ đô, văn hóa quốc gia. Có thể kể đến NXB Hà Nội có nhiều đầu sách lịch sử, văn hóa, di sản địa phương như bộ Các vương triều trên đất Thăng Long, Hà Nội thời tiền Thăng Long, Hình ảnh Hà Nội cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX… NXB Phụ nữ Việt Nam nổi tiếng với truyền thống xuất bản sách văn chương, sách cho nữ giới. Sự sôi động trong lĩnh vực phát hành - phân phối sách Trong bức tranh chung của ngành xuất bản Thủ đô, bên cạnh khối nhà xuất bản giữ vai trò định hướng nội dung và phát triển văn hóa đọc, khu vực tư nhân và các đơn vị phát hành - phân phối sách đã trở thành một lực lượng năng động, sáng tạo và có ảnh hưởng mạnh mẽ đến diện mạo của ngành. Đặc biệt tại Hà Nội, sự phát triển của các nhà phát hành, công ty liên kết xuất bản như Nhã Nam, Đông A, Alpha Books, Tao Đàn, các nhà phân phối như FAHASA, Phương Nam, Tiki… đã góp phần làm thay đổi toàn diện phương thức sản xuất, phát hành và tiêu dùng sách. Năm 2004, khi cơ chế liên kết xuất bản ra đời, nhiều đơn vị tư nhân đã chọn Hà Nội làm trụ sở hoặc trung tâm hoạt động. Nổi bật nhất là Công ty Cổ phần Văn hóa & Truyền thông Nhã Nam, được thành lập năm 2005, tiên phong trong việc đưa dòng văn học dịch và sách tri thức nhân văn đương đại về Việt Nam. Với hàng loạt đầu sách gây tiếng vang, Nhã Nam đã góp phần nâng cao tiêu chuẩn biên tập - minh họa - quảng bá của ngành xuất bản. Cuốn "Ngàn năm áo mũ" của Nhã Nam và NXB Thế giới. Ảnh: Nhã Nam. Alpha Books, có trụ sở tại Hà Nội từ năm 2005, lại chọn hướng đi riêng khi tập trung vào dòng sách kinh tế, khởi nghiệp và phát triển bản thân. Đơn vị này đã dịch, biên tập và xuất bản hàng đầu sách, trong đó nhiều tựa được xem là “sách gối đầu giường” của giới trẻ và doanh nhân Việt Nam. Alpha Books cũng là đơn vị tiên phong ứng dụng các mô hình marketing mới, giúp sách đến gần hơn với bạn đọc qua các không gian thư viện, hội thảo, cafe sách… Song song với sự phát triển của các đơn vị xuất bản tư nhân, các hệ thống phát hành lớn như FAHASA, Phương Nam, Tiki, Shopee…, dù chỉ có chi nhánh tại Hà Nội, cũng góp phần cho sự phát triển chung của ngành xuất bản của thành phố.Hội sách nở rộ, xuất bản điện tử trên đà phát triển Ngoài sự sôi động của các đơn vị xuất bản, phát hành, phân phối sách, Hà Nội là nơi tổ chức nhiều hoạt động hội sách, hội thảo, tọa đàm gắn với giá trị văn hóa, góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về truyền thống dân tộc. Hội sách Hà Nội là hoạt động tổ chức thường niên, một trong những sự kiện văn hóa - tri thức quan trọng của Thủ đô. Quy tụ nhiều nhà xuất bản, doanh nghiệp phát hành, mỗi năm Hội sách lại có những hoạt động mới, ứng dụng công nghệ hiện đại thu hút người dân tham dự. Trong khuôn khổ Hội sách, nhiều chương trình giao lưu với tác giả cũng diễn ra, tạo cơ hội đối thoại giữa tác giả và độc giả. Hội sách Hà Nội 2025 được đầu tư các không gian trưng bày đẹp mắt. Ảnh: Trần Hiền. Ngoài Hội sách lớn hằng năm, các đường sách tại Hà Nội trở thành điểm hẹn văn hóa của giới trẻ, khách du lịch quốc tế. Tại Hà Nội có 2 phố sách lớn là phố Đinh Lễ và phố 19/12. Phố sách Đinh Lễ thu hút du khách, độc giả trẻ bởi không khí truyền thống, gần gũi, bình dị; trong khi đó, phố 19/12 lại tạo cảm giác về sự mới mẻ với nhiều quán cafe, không gian check-in, sự kiện lớn. Ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành, từng nhận định: “Phố sách, đường sách chính là nơi đưa ra những cách tiếp cận bạn đọc mới, giúp xuất bản phẩm gần hơn với đời sống thực tiễn. Qua đó, sách vừa là sản phẩm tri thức, đồng thời trở thành một phần của không gian văn hóa du lịch". Vượt khỏi không gian vật lý, văn hóa đọc của Thủ đô đã phát triển không ngừng trên nền tảng số. Nhiều đơn vị lớn đã xây dựng thư viện số và kinh doanh sách trên mạng. Nhà xuất bản Khoa học - Công nghệ - Truyền thông đã xây dựng và vận hành các nền tảng số như Book365.vn, Ebook365... Nhiều định dạng sách mới như sách điện tử đa phương tiện, sách 3D, sách nói... cũng được phát hành. Một số đơn vị xuất bản, phát hành đang thử nghiệm ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong một số khâu sản xuất - phát hành sách. Công nghệ đang thay đổi toàn diện ngành xuất bản Việt, và ngành xuất bản tại Hà Nội cũng không nằm ngoài dòng chảy này. Công nghệ không chỉ giúp công tác xuất bản, phát hành hiệu quả hơn, mà còn giúp độc giả tiếp cận sách dễ dàng hơn. Những năm tới, sách điện tử và mô hình “chợ sách điện tử” hứa hẹn là những cơ hội phát triển mới cho ngành xuất bản tại Hà Nội. Những nỗ lực chuyển đổi số cùng với các chính sách hỗ trợ hiệu quả là chìa khóa để ngành xuất bản Thủ đô bứt phá. Khi đó, sách sẽ trở thành một phần đời sống, gắn bó mật thiết với người dân Thủ đô, góp phần không nhỏ trong công cuộc phát triển Hà Nội trở thành nơi hội tụ tinh hoa văn hóa của đất nước.Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Tri Thức - ZnewsBạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức - Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: books@znews.vn. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng.