Trung Quốc có thể đang lắp lò phản ứng hạt nhân cho tàu sân bay

Hình ảnh đăng trên mạng xã hội ngày 12/11 cho thấy tàu sân bay mới của Trung Quốc, thường được gọi là lớp Type-004, đang được chế tạo tại nhà máy ở thành phố Đại Liên thuộc tỉnh Liêu Ninh. Trong thân tàu có một khoảng trống hình hộp vuông, giống khoang chứa lò phản ứng hạt nhân. Cách đó không xa là cấu trúc có hình dáng tương tự được đang nằm dưới cần cẩu cỡ lớn.

Theo giới chuyên gia, cấu trúc này giống bộ phận trên các siêu tàu sân bay chạy bằng năng lượng nguyên tử của Mỹ.

"Lò phản ứng hạt nhân sẽ giúp Type-004 có tầm hoạt động không giới hạn, đồng thời đáp ứng yêu cầu cung cấp năng lượng cho các cảm biến và hệ thống tác chiến tiên tiến", biên tập viên Thomas Newdick của chuyên trang quân sự Mỹ War Zone nhận định.

Một số bản vẽ liên quan đến dự án Type-004 cho thấy nó có nhiều điểm tương đồng với siêu tàu sân bay lớp Gerald R. Ford của Mỹ, cũng như chiến hạm thuộc lớp Tàu sân bay Thế hệ mới (PANG) của Pháp.

Viện Nghiên cứu Quốc tế Middlebury, có trụ sở tại Mỹ, hồi tháng 11/2024 nhận định Trung Quốc đã chế tạo nguyên mẫu lò phản ứng hạt nhân dành cho chiến hạm cỡ lớn như tàu sân bay. Lò phản ứng này được đặt tại cơ sở gần thành phố Lạc Sơn, tỉnh Tứ Xuyên.

Hồi tháng 3, chính ủy hải quân Trung Quốc khi đó là Viên Hoa Trí tuyên bố nước này bắt đầu chế tạo tàu sân bay nội địa thứ ba, song từ chối trả lời câu hỏi liệu nó có sử dụng năng lượng hạt nhân hay không.

Chiến hạm Type-004 dự kiến được trang bị 4 máy phóng điện tử (EMALS), tương tự tàu sân bay lớp Ford của Mỹ, nhiều hơn một hệ thống so với tàu sân bay Phúc Kiến thuộc lớp Type-003 mới được biên chế.

Trung Quốc dường như cũng xem xét chế tạo thêm một tàu sân bay sử dụng năng lượng thông thường, song song với dự án Type-004. Chiến hạm này có thể là mẫu Type-003 cải tiến, dự kiến đóng tại nhà máy ở Giang Nam, nơi chế tạo tàu sân bay Phúc Kiến.

"Trung Quốc theo đuổi cùng lúc hai dự án tàu sân bay là hợp lý, vì lớp Type-003 có lợi thế về chi phí và đã qua thử nghiệm thực tế, trong khi Type-004 đắt tiền và tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn", Newdick nhận xét.

Một số chuyên gia khác cho rằng Trung Quốc có thể lên kế hoạch dùng tàu sân bay chạy bằng năng lượng thông thường cho nhiệm vụ ở vùng biển gần bờ, trong khi tàu sân bay hạt nhân như Type-004 sẽ hoạt động ở tầm xa.

Theo Newdick, hải quân Trung Quốc hiện chỉ có 3 tàu sân bay chạy bằng năng lượng thông thường và kém xa hạm đội 11 siêu tàu sân bay hạt nhân của Mỹ, song Bắc Kinh đang thu hẹp khoảng cách này với tốc độ ngày càng nhanh.

"Chế tạo tàu sân bay hạt nhân, cùng khả năng đóng thêm loạt tàu sân bay thông thường, cho thấy tham vọng lớn của Trung Quốc nhằm trở thành cường quốc hải quân, cũng như nguồn lực mà họ sẵn sàng đầu tư cho nỗ lực này", chuyên gia Mỹ đánh giá.

Nguyễn Tiến (Theo AFP, AP, War Zone)