Chiến dịch chiêu mộ để đánh cắp tiêm kích Nga mang tên lửa Kinzhal

Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) hôm 11/11 thông báo đã triển khai loạt biện pháp nhằm phá vỡ "âm mưu tổ chức hành động khiêu khích quy mô lớn do cơ quan tình báo MI6 Anh và Tổng cục Tình báo Quốc phòng Ukraine (GUR) tiến hành"

Trong video do FSB công bố, một phi công Nga cho biết đã được người tên Sergey Lugovsky liên hệ qua mạng xã hội vào mùa thu năm 2024. Người này tự xưng là nhà báo thuộc Bellingcat, nhóm điều tra có trụ sở tại Hà Lan và bị Nga liệt vào danh sách "đặc vụ nước ngoài". Sergey còn gửi ảnh thẻ nhà báo để chứng minh thân phận.

"Tôi tin mục đích thật sự của Sergey là gài bẫy mình, sau đó lợi dụng để phục vụ các cơ quan tình báo", phi công Nga kể lại.

Nguồn tin an ninh Nga cho biết FSB hồi năm 2022 từng nghi ngờ Christo Grozev, nhà báo Bulgaria làm việc cho Bellingcat, tham gia chiến dịch bất thành của Ukraine nhằm đánh cắp tiêm kích bom Su-34 và oanh tạc cơ chiến lược Tu-22M3.

Phi công Nga nói rằng Sergey đã đề nghị thưởng tiền để đối lấy thông tin liên quan đến hoạt động quân sự, số tiền đó sẽ được chuyển vào tài khoản ngân hàng cá nhân của anh. Phi công Nga từ chối liên lạc sau giai đoạn này.

Sau thất bại trong nỗ lực đầu tiên, tình báo Ukraine chuyển hướng sang sĩ quan điều khiển vũ khí trên tiêm kích MiG-31.

Người này cho biết đã nhận được email nặc danh đề nghị thưởng một triệu USD nếu cướp máy bay thành công. Khoản tiền thưởng sẽ được nâng lên thành 3 triệu USD nếu tiêm kích MiG-31 được bàn giao kèm tên lửa siêu vượt âm Kinzhal. Tình báo Ukraine còn hứa hẹn hỗ trợ để phi công Nga được nhận quốc tịch phương Tây.

Theo quân nhân Nga, một người đàn ông tên Alexander đã liên lạc qua nhiều ứng dụng nhắn tin nước ngoài. Có thời điểm người này còn gửi video, hình ảnh những cọc tiền lớn cùng chú thích "tới đây đi, chúng tôi đang chờ đợi anh".

Phi công Nga còn được hứa hẹn một chầu bia tại Đức nếu phi vụ thành công. "Mọi chuyện sẽ diễn ra suôn sẻ và chúng ta sẽ uống bia tại Munich bên cạnh những cô gái quyến rũ, cùng mỉm cười khi nhớ lại chuyện này", đặc vụ Ukraine cho hay.

Tình báo Ukraine cũng gửi bức ảnh phi công trực thăng Maxim Kuzminov đang cười để tăng tính thuyết phục. Kuzminov hồi cuối năm 2023 lái trực thăng vận tải Mi-8 đào tẩu sang Ukraine, được thưởng 500.000 USD rồi chuyển sang Tây Ban Nha sinh sống với danh tính mới. Người này bị bắn chết đầu năm 2024, không rõ danh tính hung thủ.

Các đặc vụ Ukraine đề nghị "vô hiệu hóa" phi công chính trong chuyến bay bằng cách bôi chất độc lên mặt nạ dưỡng khí hoặc đập vỡ kính buồng lái. Khi sĩ quan vũ khí Nga trả lời rằng không đủ kỹ năng để tự hạ cánh tiêm kích MiG-31, Alexander đã nối máy đến một phi công Ukraine để hướng dẫn từ xa và cam kết rằng kỹ thuật này "không có gì phức tạp".

Dù vậy, chuyên gia hàng không Nga Andrei Gribov phản bác quan điểm trên. Ông cho biết trong trường hợp phi công chính mất năng lực điều khiển, sĩ quan vũ khí không thể tự hạ cánh mà chỉ có thể chỉnh hướng cho máy bay đến khu vực thuận lợi để phóng ghế thoát hiểm.

"Tài liệu vận hành không đề cập quy trình điều khiển hạ cánh từ buồng lái phía sau, nên trong tình huống đó sĩ quan vũ khí sẽ phải kích hoạt ghế phóng để cứu mạng tổ bay. Hạ cánh là điều không thể và chắc chắn sẽ dẫn đến thảm họa", chuyên gia Nga cho hay.

Theo kế hoạch của GUR, vụ cướp máy bay sẽ diễn ra khi tiêm kích MiG-31 bay trên Biển Đen. "Alexander gợi ý vòng qua không phận Romania tại thành phố Constanta để hướng tới sân bay ở tỉnh Odessa thuộc Ukraine. Họ sẽ dàn dựng một vụ rơi máy bay và gửi thông tin cho truyền thông, nhằm che đậy chiến dịch", phi công Nga cho hay.

Constanta là nơi đặt một trong những căn cứ không quân lớn nhất của NATO tại sườn đông châu Âu. FSB cho rằng chiếc MiG-31 sẽ bị lực lượng phòng không trực chiến ở Constanta đánh chặn khi tiếp cận khu vực. "Mục tiêu thật sự là bắn hạ chiếc MiG-31 trên không phận Romania, thành viên NATO, để gây đối đầu giữa liên minh với Nga", FSB cho hay.

Giới chuyên gia cho rằng tình báo Ukraine có nhiều lý do để tiến hành chiến dịch đánh cắp máy bay, trong đó có thu giữ khí tài hiện đại của Nga nhằm nghiên cứu cách đối phó.

"Mổ xẻ tên lửa siêu vượt âm Kinzhal có thể giúp họ cải thiện hiệu quả phòng không. Trong trường hợp chiến dịch thành công, Ukraine và phương Tây không chỉ tiếp cận được quả đạn Kinzhal hoàn chỉnh mà còn cả hệ thống dẫn đường trên máy bay phóng, yếu tố mà tình báo nước ngoài rất quan tâm", chuyên gia quân sự Nga Yuri Lyamin nhận định.

Sergei Gorbachev, nhà phân tích địa chính trị sống ở bán đảo Crimea, chỉ ra rằng Mỹ và đồng minh từng tiến hành nhiều chiến dịch nhằm chiêu mộ quân nhân và đánh cắp những khí tài hiện đại nhất của Liên Xô trong quá khứ. Ông thêm rằng chiến dịch còn nhằm tạo hiệu ứng truyền thông, tương tự vụ phi công Kuzminov đào tẩu.

"Đối phương chắc chắn không lùi bước và sẽ lặp lại hành động như vậy trong tương lai", Gorbachev cho hay.

FSB cho biết để đáp trả chiến dịch đánh cắp tiêm kích MiG-31, Không quân Vũ trụ Nga đã phóng tên lửa siêu vượt âm Kinzhal nhằm vào trung tâm tình báo điện tử chủ chốt của GUR ở thành phố Brovary thuộc tỉnh Kiev, cũng như căn cứ không quân Starokostiantyniv, nơi đóng quân của phi đội F-16 ở tỉnh Khmelnitsky.

Dữ liệu tình báo nguồn mở cho thấy quân đội Nga hôm 10/11 phóng hai tên lửa Kinzhal nhằm vào mục tiêu ở tỉnh Khmelnitsky, được cho là căn cứ Starokostiantyniv. Trước đó một ngày, lực lượng Nga phóng 7 quả đạn Kinzhal vào Ukraine, với 3 tên lửa nghi nhắm vào sân bay Vasylkiv ở ngoại ô Kiev.

Phòng không Ukraine dường như đã bỏ lọt toàn bộ tên lửa Kinzhal, cũng như nhiều tên lửa đạn đạo và hành trình trong hai đòn tập kích.

Giới chức Anh và Ukraine chưa bình luận về những thông tin do Nga công bố.

Phạm Giang (Theo RIA Novosti, Reuters)