Thợ trẻ giỏi toàn quốc mong không tụt hậu giữa cơn bão công nghệ

Tọa đàm "Công nhân Việt Nam tiên phong bước vào kỷ nguyên mới" được Trung ương Đoàn tổ chức tại Nghệ An chiều 25-5 là một trong những hoạt động hưởng ứng Tháng công nhân 2025.

Thời đại công nghệ số, sự phát triển nhanh và mạnh của cơn bão kỹ thuật, công nghệ đã đặt ra nhiều yêu cầu mới với đội ngũ công nhân hiện nay. Làm sao để không bị bỏ lại, tụt hậu mà công nhân cần giữ vai trò đi đầu trong hành trình cùng đất nước bước vào kỷ nguyên mới.

Thợ trẻ giỏi phải đổi mới và sáng tạo

Chị Nguyễn Thị Ngân (Công ty cao su Vĩnh Long) là một trong 51 công nhân nhận danh hiệu "Người thợ trẻ giỏi" 2025 toàn quốc. Làm ở bộ phận xử lý nước thải của công ty, những sáng tạo, cải tiến kỹ thuật của chị giúp làm lợi tính bằng tiền tỉ cho công ty. 

Chị nói những công nhân, người lao động làm việc khối văn phòng, kỹ thuật có điều kiện tiếp cận với khoa học, công nghệ còn lao động phổ thông, thợ làm việc chân tay khó tiếp cận hơn.

Nhiều công nhân được vinh danh "Người thợ trẻ giỏi" năm nay là những lao động trực tiếp tại công trường, hầm lò, nhà máy. Họ luôn khát khao sáng tạo, đổi mới trong công việc trước thách thức có thể bị robot thay thế và trí tuệ nhân tạo (AI) ngày một lớn mạnh. Chị Ngân chia sẻ: "Nhất là khi AI phát triển như vũ bão hiện nay nếu công nhân không chịu học và tiếp thu công nghệ rất dễ bị bỏ lại phía sau".

Anh Nguyễn Hoàng Thắng (Tổng công ty Điện lực TP.HCM) chia sẻ quá trình làm việc gặp tình trạng điện kế mất kết nối dữ liệu. Đây đều là thiết bị nhập khẩu, giá thành cao và phải chờ nhà cung cấp thiết bị, làm gián đoạn ảnh hưởng đến sản lượng truyền tải điện ở các trạm biến áp. "Với tinh thần đổi mới, sáng tạo, chúng tôi đã tạo ra thiết bị lưu động ở hiện trường giúp chẩn đoán các hư hỏng, đảm bảo vận hành các trạm biến áp, không phụ thuộc vào thiết bị nhập khẩu", anh Thắng cho hay.

Từng tham gia thi công đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối trong điều kiện khá khắc nghiệt, anh Thắng nói dù là thử thách lớn nhưng nhờ đó giúp lực lượng trẻ nâng cao trình độ. Các bạn đã làm việc với tinh thần không ngại khó, không ngại mới, không ngại thay đổi để nâng cao kỹ năng nghề nghiệp, cống hiến chung vào sự phát triển của đất nước.

Làm chủ công nghệ, cần gì?

Chị Nguyễn Thị Quỳnh Hoa, phó giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm (Sở Nội vụ Nghệ An), cho biết hiện lực lượng trẻ ở Nghệ An có gần 700.000 người. Mỗi năm các doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ, logistics… có nhu cầu tuyển đến hơn 600.000 lao động.

Dẫu vậy doanh nghiệp yêu cầu trình độ lao động ngày càng cao, không chỉ "biết làm việc mà phải biết nghĩ ra việc". "Lao động trẻ có nhiều lợi thế, có nhiều chính sách ưu đãi, tiếp cận nhanh với công nghệ, AI. Câu chuyện chính là người trẻ định hướng thế nào, xác định công việc tương lai ra sao. Và cần lưu ý tâm lý thiếu ổn định dễ thay đổi công việc", chị Hoa bày tỏ.

Anh Nguyễn Xuân Trung (Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Nghệ An) cho rằng thanh niên phải xác định thật rõ mục tiêu công việc của mình. Đã không còn là đe dọa mà thực tế robot và AI sẽ thay thế nhiều công việc trong tương lai nên nếu không nhanh chóng tiếp cận, lao động trẻ sẽ bị bỏ lại phía sau.

Theo anh, bốn kỹ năng người trẻ cần "bỏ túi" mà đầu tiên là tự học, tự sáng tạo vì "Không phải bạn học như thế nào mà bạn có ý chí để học hay không?". 

Vị huấn luyện viên khởi nghiệp, sáng tạo này nói thiết bị thông minh, kết nối công nghệ tạo điều kiện tốt hơn cho tự học nhưng cũng làm nhiều bạn trẻ mất tập trung vì bị cuốn vào mạng xã hội.

Thế nên mỗi bạn cần kỹ năng "biết từ chối" để tập trung cho mục tiêu mình mong muốn. Chưa kể phải học kỹ năng quản lý thời gian để bản thân không bị cuốn vào vòng xoáy công việc hằng ngày mà quên mất việc quan trọng cần làm.

"Cần rèn luyện kỹ năng phản biện để biết đặt câu hỏi tại sao cũng như tìm dẫn chứng, cơ sở để thuyết phục người khác khi muốn họ theo ý mình. Và cả kỹ năng làm chủ bản thân để không dễ bị chi phối cảm xúc, làm việc sáng tạo hơn", anh Trung phân tích.